Chính sách kinh tế mới (NEP) của Liên xô và những điều cần biết

Cuối năm 1920, nước Nga ra khỏi nội chiến, chuyển sang thiết kế xây dựng chính sách xã hội mới trong điều kiện kèm theo tự do tuy nhiên với những khó khăn vất vả to lớn : Hậu quả của cuộc chiến tranh đế quốc và nội chiến đã tàn phá nền kinh tế, tình hình kinh tế – xã hội rối ren, nông dân ở nhiều nơi tỏ ra bất mãn với chính sách Cộng sản thời chiến .

Ngày này năm xưa: Đảo chính không thành tại Liên Xô

1. Sơ lược hoàn cảnh ra đời của chính sách kinh tế mới

Sau thành công xuất sắc của Cách mạng Tháng Mười Nga, Lênin cùng những đồng nghiệp đã tập trung chuyên sâu vào thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội theo đúng nguyên tắc của Mác và Ăng-ghen. Chế độ “ cộng sản thời chiến ” ( CSTC ) là phương pháp thực thi tiềm năng thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội của chính quyền sở tại Xô viết non trẻ. Bấy giờ khi kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội có nghĩa là thiết kế xây dựng một xã hội được điều tiết tự giác, tức là có kế hoạch với chính sách tự quản gắn liền với chính sách sản phẩm & hàng hóa, phi tiền tệ – dựa trên cơ sở công hữu về tư liệu sản xuất .

          Cương lĩnh II của Đảng cộng sản Nga có đề cập “Trong lĩnh vực phân phối, nhiệm vụ của chính quyền Xô viết hiện nay là làm sao tiếp tục thay thế thương nghiệp bằng việc phân phối sản phẩm một cách có kế hoạch, có tổ chức trên quy mô toàn quốc. Mục đích là tổ chức toàn bộ dân cư thành một mạng lưới thống nhất các công xã tiêu thụ…”. Trên thực tế về mặt kinh tế không thể thủ tiêu tiền tệ ngay lập tức, cho nên Lênin chủ trường “Đảng cộng sản Nga sẽ ra sức thực hiện một cách hết sức nhanh chóng những biện pháp triệt để nhất để chuẩn bị cho việc thủ tiêu tiền tệ, trước hết là việc thay thế tiền tệ bằng các sổ tiết kiệm, bằng séc, bằng phiếu ngắn hạn có quyền mua các sản phẩm nội [1, tr.123].

Tư tưởng cách mạng tất tả và ngoạn mục không chỉ có ở 1 số ít người Bôn sê vích, mà còn ở 1 số ít người tin rằng chẳng bao lâu nữa sẽ nổ ra cuộc cách mạng vô sản ở châu Âu, đó là mong ước của nhiều người. Trong trong thực tiễn, trào lưu công nhân ở cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX là cơ sở tạo lập và củng cố niềm tin đó. Cơ sở để cho rằng chính niềm tin này là một trong những yếu tố quan trọng đưa Lênin và những tập sự của Người tới quyết định hành động thiết kế xây dựng “ trực tiếp ” chủ nghĩa xã hội trong khi đó ở nước Nga những năm đầu của thế kỷ XX vẫn chưa bước vào quy trình tiến độ tư bản chủ nghĩa một cách hoàn hảo, tức là chưa có một cơ sở vật chất, kỹ thuật nhất định cùng một đội ngũ cán bộ có ý thức kỷ luật và trình độ học vấn cao. Nhưng cách mạng quốc tế, cách mạng Châu Âu và cách mạng vô sản ở châu Âu đã không nổ ra, do vậy vô sản Châu Âu không trợ giúp được gì cho nước Nga về kỹ thuật và tổ chức triển khai. Đất nước Nga bị chìm đắm trong những khó khăn vất vả và khủng hoảng cục bộ về kinh tế .
Các nhà lý luận Mác – xít ở nước Nga Xô Viết liên tục tìm kiếm những nguyên do thất bại của cuộc thử nghiệm tiên phong về thiết kế xây dựng quy mô chủ nghĩa xã hội. Kết quả của cuộc thử nghiệm tiên phong và cuộc tìm kiếm chân lý đầy nguy hiểm này đã đưa tới sự biến hóa về cơ bản hàng loạt quan điểm về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Mác – Ăngghen .

2. Chính sách kinh tế mới qua cách tiếp cận của Lênin đến chủ nghĩa xã hội

Mỗi vương quốc có điều kiện kèm theo đơn cử rất khác nhau, Lênin đã từng viết : “ chúng tôi nghĩ rằng những người xã hội chủ nghĩa ở Nga đặc biệt quan trọng cần phải tự mình tăng trưởng hơn nữa lý luận của Mác, vì lý luận này chỉ đề ra những nguyên tắc chỉ huy chung, còn việc vận dụng những nguyên tắc ấy thì xét riêng từng nơi, ở Anh không giống ở Pháp, ở Pháp không giống ở Đức, ở Đức không giống ở Nga [ 2, tr. 232 ] ” .
Những nguyên tắc của Mác – Ăngghen đã thất bại khi vận dụng vào nước Nga vì Nga lúc bấy giờ là một nước lỗi thời. Lênin nhìn thấy được điều này, Người đã nghiên cứu và phân tích để đưa ra những nguyên do dẫn đến sự thất bại đó, đồng thời vạch ra hướng đi đúng đắn và tìm ra lối thoát cho nước Nga xô-viết lúc bấy giờ. Lênin viết : “ Thất bại đó đã bộc lộ ở chỗ là chính sách kinh tế của ta lâm vào thực trạng ở phía thượng tầng của nó, bị tăng trưởng lực lượng sản xuất mà cương lĩnh Đảng ta coi là trách nhiệm cơ bản và bức thiết nhất ” và “ Chế độ trưng thu lương thực thừa ở nông thôn, cách xử lý những trách nhiệm thiết kế xây dựng ở thành thị một cách trực tiếp theo chủ nghĩa cộng sản như thế nào đã làm trở ngại cho việc tăng trưởng lực lượng sản xuất, và đã tỏ ra là nguyên do đa phần gây nên cuộc khủng hoảng kinh tế ở chính trị thâm thúy mà tất cả chúng ta vấp phải bởi mùa xuân năm 1921 [ 2, tr. 199 ] ” .
Nội dung đa phần của chính sách kinh tế mới là :
– Chấm dứt chính sách cộng sản thời chiến. Biểu hiện qua việc bãi bỏ chính sách trưng thu lương thực, chuyển sang chính sách thuế lương thực. Sau khi làm xong nghĩa vụ và trách nhiệm thuế lương thực, nông dân được toàn quyền sử dụng hoặc mang bán trên thị trường tự do phần lương thực dư thừa .
– Thực hiện chủ nghĩa tư bản nhà nước. Chủ trường này được cho phép tư sản trong nước liên tục hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại dưới dự giám sát, kiểm kê và trấn áp của nhà nước chuyên chính vô sản. Đối với những người sản xuất thành viên, nhà nước Xô viết chủ trương trải qua việc giúp họ tạo ra những quyền lợi lớn hơn so với làm ăn thành viên để lôi cuốn họ vào những hợp tác xã .
– Nhà nước chuyên chính vô sản điều tiết để tăng trưởng nền kinh tế sản phẩm & hàng hóa, xóa bỏ chính sách giao nộp mẫu sản phẩm và hàng đổi hàng, phát huy vai trò của tiền tệ trong tăng trưởng kinh tế .
Tháng 3/1921, tại Đại hội Đảng cộng sản Nga lần thứ X, chính sách kinh tế mới đã được trải qua, thực thi hủy bỏ những sắc luật về quốc hữu hóa tiểu thủ công nghiệp, đồng thời triển khai chính sách thuế nông nghiệp. Từ sau Đại hội X, một thời kỳ mới về nguyên tắc trong lý luận và hoạt động giải trí thực tiễn về thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước Nga đã được mở ra .
Vai trò nhà nước được coi trọng và đã biến hóa về chất. Nhà nước không đơn thuần là “ nhà nước do công nhân vũ trang cấu thành ” gắn với chính sách tự quản, mà chuyển thành nhà nước của những “ quan chức ” và những nhân viên cấp dưới trình độ. Lênin cho rằng chỉ với nhà nước như vậy mới đủ năng lực điều tiết nền kinh tế sản phẩm & hàng hóa, nhưng Người cũng ý thức được mối mối đe dọa của chính sách mới là bệnh quan liêu .
Trong nghành kinh tế, Lênin đã xóa bỏ những định đề phi sản phẩm & hàng hóa và phi tiền tệ. Tại Đại hội III Quốc tế cộng sản tháng 7/1921, Người nói : “ tự do kinh doanh có nghĩa là tự do của chủ nghĩa tư bản, nhưng đồng thời lại là một hình thức mới của chủ nghĩa tư bản. Như thế có nghĩa là, trong một chừng mực nào đó, chúng tôi lập lại chủ nghĩa tư bản, chúng tôi thao tác đó một cách trọn vẹn công khai minh bạch. Đó là chủ nghĩa tư bản nhà nước. Những chủ nghĩa tư bản nhà nước ở trong một nhà nước vô sản – đó là hai khái niệm khác nhau [ 2, tr. 58 ] ”. Lênin đề ra trách nhiệm làm sống lại thương nghiệp, những kinh doanh thương mại nhỏ và chủ nghĩa tư bản, bắt chúng chịu sự điều tiết của nhà nước trong một chừng mực mà chúng vẫn hoạt động giải trí có hiệu suất cao. Cùng với chính sách về thuế lương thực, việc hủy bỏ những lệnh cấm kinh doanh và việc đề ra những chính sách có ảnh hưởng tác động tích cực đến quan hệ tỷ giá giữa loại sản phẩm nông nghiệp và loại sản phẩm công nghiệp đã cải tổ đời sống nông dân và công nhân. Lương thực, thực phẩm tràn ngập những chợ. Và đây chính là cơ sở làm cho mối liên minh công nông được củng cố và tăng trưởng .
Nội dung của NEP về thay đổi chính sách quản trị là từng bước đưa những nhà máy sản xuất quốc doanh sang hoạch toán kinh tế. Trong thời kỳ NEP, chính sách hợp tác xã có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Theo Lênin, chính sách hợp tác xã là toàn bộ những cái thiết yếu và không thiếu để thiết kế xây dựng một xã hội xã hội chủ nghĩa tốt đẹp và toàn vẹn, nhưng Người cũng nói rõ chính sách hợp tác chưa phải là chủ nghĩa xã hội .
Chính sách kinh tế mới đã thổi một luồng sinh khí vào nền kinh tế Nga. Cuộc cải cách kinh tế dựa trên cơ sở phân quyền kinh tế và trao đổi quyền tự quản thoáng rộng cho những xí nghiệp sản xuất đã làm mọc lên nhiều liên hiệp nhà máy sản xuất khổng lồ. Kết quả đặc biệt quan trọng quan trọng của chính sách kinh tế mới là đã khởi đầu Phục hồi và tăng hiệu suất lao động sau bốn năm rưỡi thi hành chính sách NEP. Nước Nga xô – viết không riêng gì khắc phục được hậu quả của cuộc chiến tranh và nạn đói mà sản xuất còn vượt mức cuộc chiến tranh [ 7 ] ( Năm 1926 sản xuất công nghiệp đã vượt mức trước cuộc chiến tranh ) .
Với hiệu quả mà NEP mang lại, Lênin đã biến hóa cách tiếp cận chủ nghĩa xã hội từ “ trực tiếp ” sang “ gián tiếp ”, có nghĩa là Nga phải trải qua thời kỳ quá độ, trong thời kỳ này những hình thức kinh tế tư bản tư nhân được phép tăng trưởng trong sự trấn áp của chính quyền sở tại vô sản .

Trong những năm cuối đời, Lênin đã để tâm nghiên cứu NEP với mô hình nhà nước quy mô lớn và nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần. Người cũng đã nhận thấy được những nguy cơ đe dọa NEP: tệ hành chính quan liêu và sự chia rẽ trong nội bộ đảng. Để ngăn chặn những nguy cơ ấy, Lênin đề nghị cải cách chính trị, người viết: “Tôi rất muốn đề nghị Đại hội lần này quyết định một số thay đổi trong chế độ chính trị của chúng ta” [5, tr.293].

Sau khi Lênin mất, những tư tưởng nói trên của Người bị hiểu sai hoặc bị quên béng và chính sách kinh tế mới không còn được vận dụng vào cuối những năm 20 .
Trong thời đại thời nay, đương nhiên không một vương quốc, không một dân tộc bản địa nào vận dụng chính sách NEP của Lênin một cách rập khuôn. Tuy nhiên, qua chính sách NEP tất cả chúng ta có sự hiểu biết thêm sự phát minh sáng tạo và thiên tài của Lênin trong quy trình tiếp cận tới chủ nghĩa xã hội, dựa trên cơ sở những quan hệ thị trường và nền kinh tế nhiều thành phần. Và phải chăng, những nguồn năng lượng tiềm ẩn trong lòng chủ nghĩa xã hội mà ta chưa biết, sau những dồn nén của thời hạn, sau khi những bão tố khủng hoảng cục bộ sẽ lại bùng lên, và một thời kỳ tăng trưởng mới can đảm và mạnh mẽ và rạng rỡ của chủ nghĩa xã hội sẽ lại khởi đầu .

3. Ý nghĩa chính sách kinh tế mới của Lênin

Chính sách kinh tế mới của Lênin có ý nghĩa cực kỳ quan trọng : Một là, NEP giúp nền kinh tế nước Nga xô viết Phục hồi mạnh sau cuộc chiến tranh, từ một nước bị tàn phá nặng nề trở thành một nước có nguồn lương thực dồi dào. Kinh tế tăng trưởng đã khắc phục được tình hình khủng hoảng cục bộ chính trị xã hội lúc bấy giờ, chính quyền sở tại đã gầy dựng được lòng tin nơi nhân dân vào sự thắng lợi tất yếu của chủ nghĩa xã hội. Hai là, NEP đã lưu lại một bước tăng trưởng mới về triết lý nền kinh tế nhiều thành phần, những hình thức kinh tế quá độ, việc duy trì và tăng trưởng quan hệ sản phẩm & hàng hóa tiền tệ, chăm sóc tới quyền lợi kinh tế cá thể. Trước hết là những yếu tố có đặc thù nguyên tắc trong việc kiến thiết xây dựng quy mô nền kinh tế xã hội .
Đối với nước ta, ở những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ 20 có nhiều nét tương tự như toàn cảnh Liên Xô những năm 20 của thế kỷ 20. Khi đó, nhiều đường nét của chính sách kinh tế mới được vận dụng và thừa kế thành công xuất sắc ở Đổi mới của Nước Ta sau đó 65 năm, từ Đại hội lần thứ VI của Đảng ( 2/1986 ) .
Với hơn 30 năm thay đổi, Đảng ta đã vận dụng, tăng trưởng một cách phát minh sáng tạo chính sách kinh tế mới của Lênin trong việc tăng trưởng nền kinh tế nhiều thành phần, thiết kế xây dựng nền kinh tế thị trường xu thế xã hội chủ nghĩa, tích cực và dữ thế chủ động hội nhập quốc tế tương thích với điều kiện kèm theo đơn cử của nước ta. Do vậy, đã gặt hái được những thành quả quan trọng trong quy trình tăng trưởng kinh tế và xã hội, nâng cao hơn nữa vị thế của Nước Ta trên thương trường quốc tế ; tạo ra cơ sở và tiền đề quan trọng đưa nước ta tăng trưởng nhanh và mạnh hơn nữa trong dòng chảy sôi động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 như lúc bấy giờ .

Xem thêm: Trạm Sửa Chữa Bảo Trì Bảo Hành Điện Lạnh – Điện Máy Chợ Lớn

Đánh giá post

✅ Dịch vụ thành lập công ty ⭕ ACC cung cấp dịch vụ thành lập công ty/ thành lập doanh nghiệp trọn vẹn chuyên nghiệp đến quý khách hàng toàn quốc
✅ Đăng ký giấy phép kinh doanh ⭐ Thủ tục bắt buộc phải thực hiện để cá nhân, tổ chức được phép tiến hành hoạt động kinh doanh của mình
✅ Dịch vụ ly hôn ⭕ Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn ly hôn, chúng tôi tin tưởng rằng có thể hỗ trợ và giúp đỡ bạn
✅ Dịch vụ kế toán ⭐ Với trình độ chuyên môn rất cao về kế toán và thuế sẽ đảm bảo thực hiện báo cáo đúng quy định pháp luật
✅ Dịch vụ kiểm toán ⭕ Đảm bảo cung cấp chất lượng dịch vụ tốt và đưa ra những giải pháp cho doanh nghiệp để tối ưu hoạt động sản xuất kinh doanh hay các hoạt động khác
✅ Dịch vụ làm hộ chiếu ⭕ Giúp bạn rút ngắn thời gian nhận hộ chiếu, hỗ trợ khách hàng các dịch vụ liên quan và cam kết bảo mật thông tin
Có thể bạn quan tâm
Alternate Text Gọi ngay
XSMB