Giác mạc: Cấu tạo và chức năng | Vinmec

Giác mạc có cấu trúc là một màng trong suốt, rất rai, hình chỏm cầu với đường kính của giác mạc khoảng chừng 11 mm, nửa đường kính độ cong là 7,7 mm. Chiều dày giác mạc ở TT ( trung bình 520 µm ) mỏng mảnh hơn ở vùng rìa ( trung bình 700 µm ). Bán kính cong mặt trước giác mạc tạo thành lực quy tụ khoảng chừng 48,8 D, chiếm 2/3 tổng công suất khúc xạ của nhân cầu .
Về cấu trúc giải phẫu học giác mạc có 5 lớp, từ ngoài vào trong gồm có :

Biểu mô

Là biểu mô lát tầng không sừng hóa, dày khoảng chừng 50 gồm 5-7 lớp biểu mô lát tầng xếp rất trật tự. Lớp trên cùng là hai hàng tế bào mỏng dính dẹt có những mối link ngặt nghèo bằng những vòng dính tạo nên hàng rào thẩm thấu của mặt phẳng giác mạc. Bào tương những tế bào mặt phẳng có những vi nhung mao và những nếp gấp siêu vi có trách nhiệm trao đổi chất, chuyển hóa và là nơi bám dính của màng nước mắt. Lớp trung gian có 2-3 hàng tế bào đa diện dạng xòe ngón tay hoặc có nhánh. Các tế bào đáy hình tròn trụ gắn chặt với màng đáy dày chừng 50 nm, những tế bào đáy hoạt động giải trí chuyển hóa mạng .

Màng Bowmans

Đây là màng mỏng trong suốt dày cỡ 10-13 micromet  áp sát vào lớp nhu mô, có cấu tạo dạng sợi tương đối chặt chẽ. Màng Bowman có chức năng chống đỡ những tác nhân chấn thương cơ học và kháng khuẩn, khi một vùng của vùng này bị tổn thương thì tổ chức xơ mới sẽ thay thế làm cho vùng đo mất tính trong suốt .

Nhu mô

Chiếm 9/10 chiều dày giác mạc. Đây là tổ chức triển khai link gồm có ;

  • Các sợi link ; về thực chất đó là những sợi collagen, những sợi tập hợp thành từng bó, từng lớp. Trên kính hiển vi điện tử thấy rõ có tới 200 – 250 lớp sợi collagen xếp chồng chất lên nhau. Mỗi lớp dày chừng 2 m rộng 9-260 micromet. Các lớp xếp song song với nhau và song song với mặt phẳng giác mạc. Cũng thuộc về nhóm sợi còn có những sợi đàn hồi rất nhỏ tập chung thành một lớp ở ngay trước màng Descemet .
  • Tế bào ; gồm những tế bào cố định và thắt chặt và tế bào di động

Tế bào cố định và thắt chặt là những tế bào sợi ( keratocytes ), những tế bào sợi nằm rải rác khắp giác mạc xen kẽ giữa những sợi collagen. Khi giác mạc bị tổn thương chúng biến thành những nguyên bào sợi, những nguyên bào sợi có năng lực phân loại, có năng lực tổng hợp nên chất cơ bản của tổ chức triển khai link. Và chúng có năng lực thực bào những mảng vụn của tế bào viêm, những sợi collagen bị hư hại .
Các tế bào di động của giác mạc gồm có tế bào bạch cầu tới theo những khe kẽ giữa những lớp sợi, những tế bào giác mạc từ vùng rìa. Khi giác mạc viêm số lượng tế bào di động tăng cao gây nên một thực trạng thâm nhiễm bạch cầu ở vùng viêm .

Chất căn bản

  • Chiếm khoảng chừng 18 % khối lượng khô của giác mạc gồm ba yếu tố ; nước, mucopolysaccharit, những muối hữu cơ .
  • Cấu trúc đặc biệt quan trọng của lớp nhu mô góp thêm phần tạo nên độ trong suốt của giác mạc. Những thương tổn như vết thương, vết loét … đến lớp nhu mô thường để lại sẹo đục vĩnh viễn ở giác mạc .

Màng đáy Descemet

  • Đây là một màng rất dai. Màng đáy còn có tên khác là màng chun sau của Bowman ( the posteriorelasstic lamina ). Trên người trưởng thành màng này dày chừng 5-7 micromet ở TT và tăng dần độ dày về phía ngoại vi. Ơ sát rìa có độ dày chừng 8-10 micromet .
  • Màng Descemet trong suốt có cấu tạo gồm các sợi rất nhỏ kết chặt với nhau nhờ chất căn bản làm nên đặc tính là tương đối dai và đàn hồi .Các sợi của màng Descemet kéo dài liên tục tới góc tiền phòng .Ở đoạn này chất căn bản có mật độ ít hơn nhiều so với ở đoạn giác mạc -chỉ có các sợi là chiếm ưu thế và tạo nên cấu trúc bè củng mạc (trabeculum)là nơi dẫn lưu thuỷ dịch từ tiền phòng ra ngoài

Nội mô

Chỉ có một lớp tế bào. chỉ có một lớp tế bào, những tế bào hình lục giác đường kính 18-20 micromet xếp sát vào nhau 2500 tế bào / 1 mm2, trải đều trên mặt sau của màng Descemet. Một đặc thù quan trọng của nội mô giác mạc là số lượng tế bào hằng định từ khi mới sinh ra, phần nhiều không có sự tái tạo. Khi một vùng nào đó của nội mô bị tổn thương thì những tế bào nội mô lân cận sẽ trải rộng để bao trùm vùng bị thương do đó tỷ lệ tế bào giảm xuống. Từ đặc thù này mà có giải pháp xét nghiệm đếm tế bào nội mô để chẩn đoán một số ít bệnh lý của mắt .
Giác mạc thông thường không có mạch máu, dinh dưỡng của giác mạc hầu hết do thẩm thấu từ hai cung mạch nông và sâu của vùng rìa, từ nước mắt và từ thủy dịch

Phim nước mắt

  • Phim nước mắt là một màng hỗn hợp nước dạng gel phủ đều mặt trước mặt phẳng giác mạc, hoàn toàn có thể lấp đầy những khe hở giữa những nhung mao của tế bào biểu mô và có vai trò khúc xạ quan trọng .
  • Phim nước mắt tạo ra một yếu tố giúp giữ sự kết dính với mắt trong một vài giờ, kháng lại trọng tải, và duy trì nhiệt độ thiết yếu cho những cấu trúc của ổ mắt. Bằng cách này, phim nước mắt hoàn toàn có thể thực thi tính năng chuyển hóa, duy trì lượng nước và oxy giác mạc. Ngoài ra, phim nước mắt còn có công dụng không thay đổi biểu mô giác mạc, tạo nên một lớp màng nước mắt trong cùng sát giác mạc với sức căng mặt phẳng thấp, điều này rất quan trọng trong việc tránh làm méo hình ảnh. Thêm vào đó, dựa vào tính năng kháng khuẩn của những enzyme kìm khuẩn và diệt khuẩn, phim nước mắt có vai trò phòng vệ cho nhãn cầu, đồng thời còn có công dụng rửa sạch mắt được ví như một phương tiện đi lại giúp vô hiệu những chất phân rã. Tác dụng làm trơn láng này giúp vô hiệu công dụng của lực ma sát của mi mắt lên mặt phẳng nhãn cầu .

Phim nước mắt có cấu trúc gồm ba lớp :

  • Lớp lipid ở ngoài cùng : ( 0.02 % dày 0,1 micron ) tiết ra từ tuyến Meinomian và những tuyến Zeis. Lớp lipid có tính năng : chống bốc hơi lớp nước, tăng sức căng mặt phẳng, giúp không thay đổi màng nước mắt, làm trơn mi mắt khi quét qua mặt phẳng nhãn cầu, chuyển biểu mô thành một mặt phẳng ưa nước để nó hoàn toàn có thể được làm ướt bởi thành phần nước của lớp nước mắt .
  • Lớp nước ở giữa : ( 99.78 % dày 8 micron ) từ những tuyến lệ và những tuyến phụ Krause và Wolfring. Cung cấp oxy cho biểu mô giác mạc không có mạch máu. Lớp nước ở giữa có tính năng kháng khuẩn, lấp những chỗ không đều trên mặt phẳng giác mạc, cuốn đi những chất và lắng đọng .
  • Lớp nhầy ở trong cùng : ( 0.2 % dày 0,8 micron ) từ những tế bào hình ly, khe Henle và tuyến Manz. Lớp nhầy được cho phép lớp nước dễ trải đều trên mặt phẳng nhãn cầu, tạo ra một mặt phẳng quang học nhẵn và giữ ướt, cho phép nước mắt bám vào mặt phẳng nhãn cầu .

Nếu thành phần màng phim nước mắt bị xáo trộn, nó không thực hiện được chức năng một cách đầy đủ và có thể dẫn đến nhiễm trùng, dị ứng, sưng viêm và những triệu chứng Khô mắt.

Xem thêm: Sửa máy điều hòa tại Đăk Nông tốt nhất hiện nay

Thần kinh cảm giác giác mạc

Thần kinh cảm xúc của giác mạc được phân nhánh từ dây thần kinh sinh ba, dây V1. Đây là mô có tỷ lệ phân bổ thần kinh cao nhất và nhạy cảm nhất trong khung hình .
Nhiều nghiên cứu và điều tra đã chỉ ra rằng cảm xúc đau ở giác mạc nhiều hơn 300 – 600 lần so với da và nhiều hơn gấp 20 – 40 lần so với tủy răng, do vậy nếu có tổn thương cấu trúc của giác mạc bệnh nhân sẽ có cảm xúc đau rất nhiều .

Do đặc thù cấu trúc như trên, khi điều trị tật khúc xạ, giác mạc là vùng có lợi thế nhất vì dễ tiếp cận, can thiệp ngoại nhãn nên bảo đảm an toàn, ít nguy cơ biến chứng. Phẫu thuật khúc xạ bằng laser can thiệp từ 50% nhu mô trở về trước

Có thể bạn quan tâm
Alternate Text Gọi ngay
XSMB