Làng nghề đồ gỗ “tỷ phú” Đồng Kỵ (Từ Sơn, Bắc Ninh) – Thư Viện Gỗ

Nói đến làng nghề đồ gỗ mỹ nghệ chất lượng và nổi tiếng tại Nước Ta, không hề không nhắc đến cái tên Đồng Kỵ ( Từ Sơn, Bắc Ninh ). Làng nghề này đặc biệt quan trọng nổi tiếng với những loại sản phẩm mộc thủ công bằng tay, những nội thất bên trong phỏng cổ gỗ tự nhiên chạm đục hoa văn tinh xảo, đẹp mắt, lôi cuốn mọi ánh nhìn .
Làng nghề đồ gỗ Đồng Kỵ là một trong những làng nghề sản xuất đồ gỗ nổi tiếng bậc nhất Việt Nam

Làng nghề Đồ Gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ ở đâu?

Nằm cách TP. hà Nội TP. Hà Nội khoảng chừng 25 km về hướng Đông Bắc, làng nghề Đồ gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ thuộc phường Đồng Kỵ, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh .
Làng nghề Đồ gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ thuộc phường Đồng Kỵ, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh

Tồn tại và phát triển được hơn 300 năm, làng nghề đồ gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ được biết đến là “thương hiệu đồ gỗ mỹ nghệ cao cấp” lâu đời và nổi tiếng nhất tại thị trường Việt Nam.

Bạn đang đọc: Làng nghề đồ gỗ “tỷ phú” Đồng Kỵ (Từ Sơn, Bắc Ninh) – Thư Viện Gỗ

Những loại sản phẩm đồ gỗ tại Đồng Kỵ không chỉ được sản xuất để Giao hàng nhu yếu của người mua trong nước mà còn được xuất khẩu ra nhiều nước trên quốc tế và được người mua nhìn nhận cao về cả chất lượng cũng như mẫu mã .
Từng được biết đến với cái tên làng Cời, làng Nhân Hậu nhưng do phạm quốc húy nên làng Nhân Hậu phải đổi thành Đồng Chu rồi sau đó là Đồng Kỵ như thời nay. Nghề mộc là nghề truyền thống cuội nguồn của người dân nơi đây .
Nghề mộc của Đồng Kỵ có từ khi nào thì phần nhiều dân cư không nhớ rõ, còn những nguồn sử xưa không thấy nói làng có nghề mộc mỹ nghệ. Nhưng chứng tích cũ lưu lại ở ngôi đình cổ hơn 300 năm tuổi làm từ gỗ với những đường nét chạm khắc rất tinh xảo do những người thợ mộc của làng đã tham gia tạo dựng, đã cho thấy kinh nghiệm tay nghề mộc của người dân trong làng đã có từ khá lâu .
Ngôi đình cổ làm từ gỗ hơn 300 năm tuổi làng nghề Đồng Kỵ
Trước năm 1975, dân làng Cời đa phần là đi đóng thuê giường, tủ, bàn, ghế … cho những vùng. Năm 1975, quốc gia được thống nhất, tự do được lập ở cả hai miền nam bắc. Giao thương hai miền nối lại, người dân làng Cời được tiếp cận với thị trường miền Nam trải qua nhà buôn TP. Hà Nội. Thấy nhu yếu về đồ gỗ cổ của người dân ở đây rất lớn nên người dân đã bảo nhau thu gom, mua lại đồ gỗ cổ ở những nơi rồi chở vào bán ở miền Nam .
Khi nguồn hàng đồ gỗ cổ dần cạn, người dân làng Cời với kinh nghiệm tay nghề mộc khôn khéo vốn có đã nghĩ ra cách làm đồ gỗ phỏng cổ y hệt như thật. Đáng mừng là những mẫu sản phẩm này lại được tiếp đón cao của thị trường cả nước, đặc biệt quan trọng là miền Nam .
Khách hàng khi thấy mẫu sản phẩm tinh xảo do bàn tay người Đồng Kỵ làm ra, ai nấy cũng đều vừa lòng và trả với giá cao. Bắt đầu từ đó, nghề mộc của làng Đồng Kỵ bước vào một quy trình tiến độ tăng trưởng tỏa nắng rực rỡ, một thời đại “ hoàng kim ” .
Vào những năm 1986 gặp luồng gió thay đổi nền kinh tế thị trường đã tạo đà cho số đồ gỗ chạm khắc từ Đồng Kỵ được tràn vào TP Hồ Chí Minh rồi chuyển đi Lào, hay Campuchia. Nghề Mộc của Đồng Kỵ không còn là nghề mộc thông dụng đơn thuần mà đã tăng trưởng thành mẫu sản phẩm mỹ nghệ hạng sang với những đồ phỏng cổ như sập gụ, tủ chè, những đồ thờ có khảm trai khảm đá … chất lượng cao lôi cuốn được người mua từ nam ra bắc và những nước trong xung quanh .
Mặt hàng đồ gỗ mỹ nghệ đặc trưng làng nghề Đồng Kỵ
Nhiều người thợ giỏi ở Phù Khê, Kim Thiều có bàn tay khôn khéo nhưng hạn hẹp thị trường đành quay sang làm thuê cho Đồng Kỵ. Nhiều người thợ Đồng Kỵ giàu lên trông thấy, những đại lý hàng mỹ nghệ của Đồng Kỵ mọc lên khắp nơi ở mọi miền quốc gia. Vươn xa hơn là sang tận Thailand, Trung Quốc, những nước Đông Âu, ASEAN và phương Tây .
Nhiều công ty do người Đồng Kỵ đứng ra thành lập ngay tại làng
Các công ty do người Đồng Kỵ đứng ra xây dựng mọc lên ngay tại làng lôi cuốn hàng nghìn thợ tạo công ăn việc làm cho nhiều người trong và ngoài làng. Cả làng trở thành một công trường thi công bằng tay thủ công náo nhiệt. Đường làng ngõ xóm bộn bề bãi gỗ, bộn bề mẫu sản phẩm gỗ đang hoàn thành xong. Ôtô, xe công nông, xe bagac … ầm ĩ, sinh động suốt ngày đêm, chở gỗ về chở thành phẩm ra đi. Những con đường xung quanh làng trở thành TT mua và bán dịch vụ và sản xuất sầm uất. Cả làng có tới 5-7 chợ họp suốt ngày phân phối những nguyên vật liệu làm đồ mỹ nghệ. Sự quay quồng quay quồng ngược xuôi nhưng đầy tin yêu ở đời sống mới bộc lộ trên khuôn mặt của mỗi người trong làng .
Chợ gỗ Đồng Kỵ
Để nâng cao hiệu suất việc làm người làng Đồng Kỵ không chỉ đi sâu vào chuyên môn hóa những việc làm trong tiến trình sản xuất mà còn biết tận dụng năng lực của việc cơ giới hóa trong nhiều quy trình như cưa, dọc gỗ, tiện, bào, khoan dùng máy cưa tạo hình để cắt những họa tiết của loại mẫu sản phẩm được sản xuất với khối lượng lớn, số lượng nhiều. Việc thay đổi 1 số ít công nghệ tiên tiến trong quy trình tiến độ sản xuất và chuyên môn hóa việc làm trong một số ít quy trình không chỉ đem đến hiệu suất cao mà còn giúp cho nghề mộc chạm trổ Đồng Kỵ có năng lực ship hàng tốt cho bạn hàng trong nước và quốc tế .

Dấu mốc quan trọng cho sự phát triển:

Năm 2005, Đồng Kỵ có hơn 15 nghìn nhân khẩu trong đó số lao động tham gia làm sản xuất kinh doanh thương mại gỗ chiếm hơn 95 %. Có gần 200 doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thương mại về gỗ và những loại sản phẩm từ gỗ, hình thành cụm công nghiệp nhỏ trên địa phận, tạo điều kiện kèm theo tăng trưởng quy mô hơn cho cả vùng .
Vào những năm 2006 – 2008, người mua Trung Quốc đổ về Đồng Kỵ đặt rất nhiều hàng mà không quá khắc nghiệt về chất lượng. Cả làng đổ xô đi làm gia công cho Trung Quốc vì dễ và thu tiền nhanh. Giai đoạn này mở ra một thời kì “ nóng ”, xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm tới 70 % .
Khách hàng Trung Quốc đổ về Đồng Kỵ thăm quan và đặt hàng mỹ nghệ
Năm 2008, một khoảng chừng thời hạn khá dài về sau, những loại sản phẩm của Đồng Kỵ bị chững lại bởi vướng mắc đầu ra do ảnh hưởng tác động chung của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn thế giới. Khiến mọi loại sản phẩm của Đồng Kỵ giảm mất 50 % giá trị. Tiếp đó, những lái buôn Trung Quốc hàng loạt bỏ hàng. Cả làng Đồng Kỵ rơi vào hoảng sợ, nhiều hộ sản xuất rơi vào cảnh nợ nần .
Giai đoạn này như lời cảnh tỉnh, giúp những doanh nghiệp làng nghề nhìn nhận lại phương hướng sản xuất của mình. Sau đó đã có sự chuyển hướng sản xuất của nhiều đơn vị chức năng quanh vùng, thay vì sản xuất những mẫu sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ hạng sang từ những loại gỗ quý và hiếm như Sưa, Trắc, … họ đã và đang chuyển sang những loại sản phẩm sử dụng những loại gỗ thông dụng hơn cho nhu yếu tiêu thụ trong nước như Hương, Gụ, … và đã có sự thử nghiệm dòng mẫu sản phẩm với những loại gỗ cứng nhập khẩu như Sồi, Tần bì .
Cũng trong quy trình tiến độ này đã có sự xu thế lại thị trường xuất khẩu mới cho Nước Ta, hạn chế sự phụ thuộc vào quá lớn vào thị trường Trung Quốc, giúp bảo vệ lượng tiêu thụ không thay đổi về sau. Thị trường được nhắm đến là Mỹ, Nhật Bản, Nước Hàn … và những nước Châu Âu .
Nhiều mẫu mã mới được xuất ra đáp ứng như cầu thị trường Mỹ, Nhật, Châu Âu…
Sau khủng hoảng kinh tế, thị trường đồ gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ “ nóng ” trờ lại, sôi động lại quay trở lại với làng quê này suốt tiến trình 2010 – năm ngoái. Nguyên nhân được cho là nguồn tiêu thụ Trung Quốc lại trở nên sinh động và mẫu mã loại sản phẩm đã có sự nâng cấp cải tiến tương thích hơn với cả loại sản phẩm trong nước và xuất khẩu .
Tháng 3/2011 hiệp hội làng nghề sản xuất kinh doanh thương mại gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ được xây dựng với khoảng chừng hơn 200 thành viên. Chủ yếu là những hộ sản xuất kinh doanh thương mại nhỏ lẻ, chỉ có 5 % số lượng doanh nghiệp trên địa phận tham gia. Hiệp hội xây dựng tạo điều kiện kèm theo cho những hộ kinh doanh thương mại nhỏ lẻ tăng trưởng hơn, đồng thời tìm đầu ra cho mẫu sản phẩm một cách chuyên nghiệp hơn .

Cho đến năm 2019, số liệu thống kê cho thấy làng nghề Đồng Kỵ có tới 3.500 hộ mái ấm gia đình trong đó 3.000 hộ tham gia nghề gỗ từ kinh doanh, luân chuyển, chế biến đến đáp ứng gỗ nguyên vật liệu trong làng nghề. Nghề gỗ của Đồng Kỵ vẫn góp phần 90 % tổng thu nhập của dân cư .

Nguyên nhân đảm bảo duy trì được làng nghề trong nhiều năm được những doanh nghiệp ở đây chia sẻ:

1. Do người dân Đồng Kỵ sáng tạo với các mẫu mã, thích ứng thị trường để đảm bảo duy trì được làng nghề.

Xem thêm: Top ngành nghề dễ kiếm tiền, thu nhập cao ở Việt Nam

2. Do nhu yếu của thị trường, người dân Đồng Kỵ cũng luôn rất nhạy bén về công nghệ tiên tiến sản xuất, dây truyền sản xuất để bảo vệ thích ứng với nhu yếu trong thực tiễn của từng thời kỳ .
3. Do đất chặt người đông, nhân dân phải đi làm ăn xa, sự chớp lấy thị hiếu vùng miền một cách tổng quan giúp những loại sản phẩm nơi đây dễ tiếp cận hơn với thị trường ngoại tỉnh .

Những lợi ích kinh tế xã hội làng nghề mang lại

Sự tăng trưởng làng nghề trong những năm vừa mới qua đã xử lý được việc làm cho người dân trong vùng và cả những vùng lân cận. Theo thống kê thì số người lao động từ ngoài làng vào chiếm khoảng chừng một phần ba. Chủ yếu họ tham gia vào quy trình tinh chế loại sản phẩm : đánh giấy giáp, phun sơn, đánh vecni …. Trung bình thu nhập của thợ giỏi là : 200.000 – 300.000 đ / ngày. Thu nhập của những người làm công khoảng chừng 100.000 – 150.000 đ / ngày. Việc xử lý được yếu tố việc làm đem lại thu nhập cho người dân là những quyền lợi thiết thực mà ngành bằng tay thủ công mang lại .
Mức thu nhập của người dân trong làng ngày càng tăng theo xu thế tăng trưởng của làng nghề. Số hộ giàu tăng lên nhanh gọn, đời sống người dân được tăng cấp, hầu hết những mái ấm gia đình đều có TV, đài, điện … và khá nhiều hộ đã mua được cả xe hơi, … nhà cửa khang trang, đẹp tươi …
So với những làng lân cận xung quanh vùng thì làng nghề Đồng Kỵ được nhìn nhận là “ làng nghề giàu sang ”. Cái tên “ làng triệu phú ” cũng có quá trình được gắn với làng nghề đồ gỗ mỹ nghệ này. Thời kỳ đỉnh điểm, làng Đồng Kỵ có tới 400 – 500 triệu phú .
Mức thu nhập dân cư tăng, đời sống người dân được cải tổ do yếu tố việc làm được xử lý đã kéo theo một loạt những yếu tố khác được xử lý. Tệ nạn xã hội như trộm cắp, cờ bạc … thấp hơn so với những vùng khác. Trình độ văn hóa truyền thống của trẻ nhỏ trong làng cũng tăng lên do được tạo điều kiện kèm theo học tập từ mái ấm gia đình .
Nguyên liệu gỗ để sản xuất tại Đồng Kỵ hầu hết sử dụng gỗ quý được khai thác từ rừng tự nhiên gồm có những loại gỗ hương, trắc, gụ, cẩm lai, mun và gõ đỏ … Nhờ vào độ bền của những loại gỗ này, người nghệ nhân thuận tiện chế tác hơn. Những loại gỗ này còn hoàn toàn có thể mang mùi gỗ đặc trưng mà rất nhiều người yêu thích .
Theo ước tính năm năm nay, tổng lượng gỗ nguyên vật liệu sử dụng tại Đồng Kỵ khoảng chừng 35 đến 40 ngàn m3 gỗ quy tròn, trong đó đa phần là gỗ hương, gụ và trắc chiếm 85 %. Các loại gỗ cẩm lai, mun và gõ đỏ chiếm 15 %. Gỗ có nguồn gốc từ Châu Phi, Lào và Campuchia trong đó tỷ suất có nguồn gốc Châu Phi chiếm đa phần ( 80 % ) .
Thị Trường Trung Quốc tiêu thụ đa phần là những những loại sản phẩm làm từ gỗ hương và gỗ trắc có nguồn gốc từ tiểu vùng Sông Mê Kông ( như Nước Ta, Lào, Campuchia ). Còn lại, những loại sản phẩm làm bằng gỗ nhập khẩu từ Châu Phi đa phần để Giao hàng thị trường trong nước Nước Ta .
Nổi tiếng không riêng gì ở thị trường trong nước mà còn cả thị trường quốc tế. Những loại sản phẩm của làng nghề Đồng Kỵ đươc người mua yêu dấu bởi 3 yếu tố cốt lõi đó là tên thương hiệu, chất lượng và phong phú về mẫu mã loại sản phẩm. Được ưu thích bậc nhất của làng nghề này phải kể đến 1 số ít loại sản phẩm như sau :
– Tượng gỗ Đồng Kỵ :
Tượng gỗ Đồng Kỵ đục chạm sắc nét tinh tế
– Đồ gỗ nội thất bên trong hạng sang như : bàn và ghế, giường, tủ, sập, bàn thờ cúng những loại
Đồ gỗ nội thất cao cấp Đồng Kỵ
– Các loại tranh gỗ treo tường như : tranh tứ quý, tranh phong thủy, tranh tứ linh và rất nhiều loại tranh bằng gỗ những loại khác .
Tranh gỗ được thổi hồn qua những nét đục chạm kênh bong
– Đồ gỗ trang trí như : đồng hồ đeo tay cổ, cặp lộc bình cổ, khay nước bằng gỗ, giá ngà, khay trà cổ … .
Đồ gỗ trang trí cao cấp làng nghề mỹ nghệ Đồng Kỵ
Sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ được làm từ những đôi bàn tay khôn khéo của người thợ có tâm với nghề. Những người thợ trong làng thế hệ trước truyền lại kinh nghiệm tay nghề cho lớp thế hệ đi sau lưu giữ những tinh hoa của nghề truyền thống lịch sử .
Đồ gỗ mỹ nghệ đồng kỵ có dấu ấn thẩm mỹ và nghệ thuật chạm khắc trang trí theo mẫu mã truyền thống cuội nguồn mà dân gian. Hình ảnh trang trí trên những mẫu sản phẩm được khai thác tự quốc tế tự nhiên xã hội đa dạng và phong phú và phong phú. Cũng có những đề tài được lập tứ, diễn hình từ nội dung dựa trên kho tàng truyện dân gian cổ tích, ca dao có nguồn gốc từ Nước Ta hay Trung quốc .
Qua giá trị sử dụng, những mẫu sản phẩm còn cho thấy những ý nghĩa thâm thúy về nội dung mà nhưng nghệ nhân đã cô đúc hình ảnh con người Nước Ta từng vùng miền từng thời kỳ bàng những đường nét chạm khảm. Nhiều loại sản phẩm gắn với đời thường, lại có những mẫu sản phẩm gắn với ý nghĩa tâm linh toàn bộ đều tạo nên sự hứng khởi hấp dẫn đến lạ lùng
Đặc biệt, những mẫu sản phẩm của làng nghề là đứa con ý thức, là niềm đam mê của người thợ nên được chăm chút tỉ mỉ, đúng mực đến từng cụ thể bằng những đường nét chạm khảm rất sắc nét cầu kỳ .
Không chỉ có thế nét độc lạ của loại sản phẩm gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ còn là sự phối hợp thuần thục truyền thống lịch sử và tân tiến nên rất tương thích với khuynh hướng tiêu dùng và nhu yếu nghệ thuật và thẩm mỹ của người mua lúc bấy giờ .

Sự phát triển “nóng” của làng nghề đồ gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ kéo dài đến những năm 2015 thì bắt đầu có dấu hiệu giảm nhiệt. Nguyên nhân do hàng hóa sản xuất ra nhiều song đầu ra hạn chế, thị trường xuất khẩu chính là Trung Quốc nay lại tụt dốc thê thảm; lượng khách mua ngày một ít đi. Mặc dù đã có những doanh nghiệp tìm được đường ra các thị trường Âu Mỹ nhưng do điều kiện kỹ thuật chưa đủ đáp ứng, cộng với khí hậu thời tiết khác biệt hai bên làm các sản phẩm Đồng Kỵ vẫn chưa được mở rộng hơn ở các thị trường này.

Xem thêm: Sử dụng thuốc Phenergan cho người lớn và trẻ em

Đặc biệt từ cuối năm 2019 đến nay, do có sự ảnh hưởng tác động mạnh của tình hình dịch Covid-19, sự khó khăn vất vả chung của những nên kinh tế tài chính làm nhu cầu mua sắm giảm mạnh, đầu ra đã khó nay còn khó hơn. Đã có không ít shop phải đóng cửa, nhà nào còn mở thì cũng vắng vẻ, vắng vẻ, khách xem hàng đã ít, khách mua hàng lại càng ít hơn .
Trước thực trạng vắng vẻ ở làng nghề Đồng Kỵ, lại cần có một cuộc cải tổ mới cho toàn ngành sản xuất nơi đây. Các mẫu mã, mô hình mẫu sản phẩm lại phải có sự biến hóa tương thích hơn. Chủng loại gỗ làm thế nào để có nguồn gốc nguồn gốc rõ ràng để thuận tiện cho khách hành kiểm chứng chất lượng loại sản phẩm. Ngoài ra việc biến hóa tư duy, cải tổ công nghệ tiên tiến máy móc là rất quan trọng trong thời gian này .

Giải được bài toán thị trường, đồ gỗ Đồng Kỵ sẽ trở lại được thời kỳ tăng trưởng đỉnh điểm, giữ vững được thương hiệu “ làng triệu phú ” nức tiếng từ trước đến nay .

Source: https://suachuatulanh.org
Category : Hỏi Đáp Chuyên Gia