Nét xưa nơi làng cổ Phước Tích

Thừa Thiên – HuếLàng cổ cách TT thành phố khoảng chừng 40 km, được dòng Ô Lâu uốn lượn, ôm trọn, như một hòn hòn đảo xanh .Làng cổ Phước Tích còn được gọi là xứ Cồn Dương, thuở trước là đất người Chăm đến khi vua Chế Mân dâng khuyến mãi châu Ô và châu Lý cho Đại Việt vào năm 1306 làm quà tặng cưới Huyền Trân công chúa. Thế nên chỉ cần đi một vòng quanh làng, hành khách sẽ phát hiện những di tích lịch sử Chăm còn sót lại như miếu Quảng Tế với tượng yoni cổ, miếu Cây Thị thờ nữ thần Po Nagar nằm sát cây thị 500 năm tuổi, một bức phù điêu lá nhĩ bằng đá sa thạch nằm ở gốc cây bàng cổ thụ bến sông …Phước Tích có lẽ rằng là ngôi làng nhỏ có nhiều bến sông nhất vùng. Cả làng có 12 bến sông tượng trưng cho 12 dòng họ tiên phong đến khai canh trên xứ Cồn Dương. Mặc dù nhà nào cũng có nước máy, vẫn có người dân giặt quần áo ở bến sông vì có lẽ rằng gần sông vẫn trong xanh và vì thói quen lâu ngày khó bỏ .

Hoàng Minh Hùng là vị khai canh của làng, từng dừng chân nơi đây sau hành trình theo vua Lê Thánh Tông chinh phục Chiêm Thành vào năm 1470. Hơn 500 năm sau con dân trong làng vẫn giữ mảnh đất cha ông dựng nghiệp và sinh sống trong những ngôi nhà rường trên 100 năm tuổi.

Làng Phước Tích bên dòng sông Ô Lâu. Hương xưa làng cổ là tên gọi lễ hội tổ chức mỗi hai năm ở làng Phước Tích trong khuôn khổ Festival Huế. Cái tên này lần đầu được giới thiệu vào Festival Huế 2006. Ảnh: Lan HuếLàng Phước Tích bên dòng sông Ô Lâu. ” Hương xưa làng cổ ” là tên gọi tiệc tùng tổ chức triển khai mỗi hai năm ở làng Phước Tích trong khuôn khổ Festival Huế. Cái tên này lần đầu được ra mắt vào Festival Huế 2006. Ảnh : Lan HuếNhững ngôi nhà rường ba gian hai chái cổ kính và những miếu thờ rất thiêng nằm yên ắng bao quanh là vườn xanh mát mà những hàng chè tàu cắt tỉa ngăn nắp bao quanh. Khung cảnh khiến bạn như đang đi ngược về quá khứ, nơi thời hạn ngưng đọng như dòng Ô Lâu hiền hòa bao đời nay. Nhà nào cũng có một chiếc cổng xinh xắn đến nỗi khách phải rút điện thoại thông minh ra chụp vài tấm làm kỷ niệm .Thăm thú trong làng, hành khách dễ nhận ra đâu đâu cũng có mảnh sành và đất sét vương vãi trên đất, dưới mỗi nếp nhà xưa còn lưu giữ những loại sản phẩm gia dụng bằng gốm như đôộc ( hũ không có vành miệng đặc trưng của làng ), lu, cối, om, trách … Không lạ bởi Phước Tích xưa là làng gốm nức tiếng một thời. Những ngôi nhà rường sang chảnh một thời được xây lên nhờ nghề gốm và nghề làm dầu chuồng thịnh đạt. Gốm Phước Tích là loại sản phẩm gia dụng được bán đi khắp vùng. Làng còn là nơi cung ứng om đất nấu cơm cho những vua triều Nguyễn. Om đất đơn sơ, mộc mạc được thợ tay nghề cao chuốt nên từ thứ đất sét tốt nhất được gọi với cái tên mỹ miều là ” ngọc oa ngự dụng ” .Phước Tích từng có nghề gốm phổ cập là thế, trên bến dưới thuyền kinh doanh sinh động là thế mà giờ đây cả làng chỉ còn một xưởng gốm. Xưởng nằm cạnh lò gốm cũ đối lập bến Lò do ông Lương Thanh Hiền ( 50 tuổi ) tái lập. Ông Hiền vì duyên nợ với nghề gốm mà sau bao năm dạt dẹo ở xứ người đã về quê, quyết chí học, giữ và truyền nghề .Xưởng gốm của ông Lương Thanh Hiền. Ảnh: Lan Huế

Xưởng gốm của ông Lương Thanh Hiền. Ảnh: Lan Huế

Gốm Phước Tích truyền thống lịch sử đa phần có mẫu mã đơn điệu không còn tương thích với thị hiếu của khách lúc bấy giờ. Thế nên để duy trì nghề, ông Hiền phải học kinh nghiệm tay nghề và công nghệ tiên tiến của những làng gốm khác trong nước và học mỹ thuật để bổ trợ mẫu mới, biến gốm gia dụng thành gốm mỹ nghệ Giao hàng khách du lịch. Đến xưởng của ông, hành khách không chỉ được ngắm, shopping gốm và nghe ông kể chuyện nghề chuyện làng mà còn được sờ nắn đất sét, thưởng thức cách làm gốm .Nếu hành khách vẫn muốn xem nhiều hơn về đồ gốm Phước Tích xưa, hãy ghé nhà ông Lê Trọng Diễn, một thợ gốm lão làng năm nay đã 73 tuổi. Dưới mái nhà rường cổ được ông nội ông Diễn xây vào năm 1908, những món đồ gốm đơn sơ của làng được ông giữ gìn và tọa lạc trên kệ gỗ. Hiện vật nào cũng kèm bảng tên, bởi không phải ai cũng biết và gọi đúng tên. Nào là đôộc, hũ gác ang, bườn trèn, om vụ, thóng mạc ngài … Ông không nề hà câu hỏi của khách, càng hỏi ông càng hào hứng lý giải và san sẻ. Ngoài bộ sưu tập gốm, ông còn dựng một chái nhà tranh sát bên nhà rường để tọa lạc dụng cụ làm gốm truyền thống lịch sử, những lò gốm đất và cả góc nhà bếp nấu bằng củi với nhiều đồ vật gốm xưa như bình vôi, hũ mắm, âu, vại …Khi đã no nê với những kỹ năng và kiến thức hay ho về gốm cổ Phước Tích, hành khách hoàn toàn có thể liên tục đi về phía sau làng ngắm hồ Hà Trì với những lũy tre xanh và tháp nhà thời thánh cao nghều của làng Phú Xuân kế bên. Hè đến, sen trắng nở thơm ngát ở hồ Hà Trì. Đây là giống sen trắng trong Hoàng thành Huế được Nguyễn Thị Huệ, một phụ nữ Huế yêu làng Phước Tích tha thiết, xin đưa về đây trồng cho đẹp cảnh sắc và cũng để làm trà, rượu sen .Bánh su sê, một trong những đặc sản của làng. Ảnh: Lan HuếBánh su sê, một trong những đặc sản nổi tiếng của làng. Ảnh : Lan Huế

Dạo hết vòng làng, có lẽ du khách dễ thấy sự tĩnh lặng ở đây bởi hầu hết người trẻ đi học và làm ăn xa, ở làng còn lại hầu như các ông già, bà lão và trẻ nhỏ. Trước khi ra về, bạn đừng quên thưởng thức ẩm thực dân dã chốn này vì các o, mệ làng Phước Tích đặc biệt nấu ăn ngon và làm bánh giỏi. Cả làng hầu như không có quán sá gì nên nếu muốn dùng bữa thì nên đặt trước với Ban quản lý làng cổ Phước Tích. Đây cũng là đơn vị cung cấp thông tin về làng, các dịch vụ hướng dẫn, tham quan, thuê xe đạp, thuê thuyền, trải nghiệm làm gốm, làm bánh.

Lan Huế

VnExpress Marathon Hue 2022 do báo VnExpress phối hợp với Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức triển khai sẽ diễn ra tại TP Huế vào ngày 10/4. Các vận động viên sẽ được sải bước qua cung đường đẹp, những di sản nổi tiếng của cố đô và những điểm du lịch nổi tiếng khác. Đăng ký tại đây .

Có thể bạn quan tâm
Alternate Text Gọi ngay
XSMB