Ðêm giao thừa nhớ thơ chúc Tết của Bác

Ðêm giao thừa nhớ thơ chúc Tết của Bác

22/02/2016

Trước đây, cứ mỗi độ Tết đến, đặc biệt quan trọng là thời gian giao thừa, mọi người, mọi nhà từ những cụ già râu tóc bạc phơ đến bầy em nhỏ đều háo hức quây quần bên chiếc đài bán dẫn ( radio ) để chờ nghe Bác Hồ đọc thư và thơ chúc Tết. Tết năm 1969 – Xuân Kỷ Dậu là cái Tết đáng nhớ nhất trong cuộc sống mỗi người dân nước Việt. Bởi đó là Tết ở đầu cuối tất cả chúng ta được nghe giọng nói của Người với bài thơ chúc Tết không thể nào quên .

“Đồng bào và các chiến sĩ yêu quý!

Bạn đang đọc: Ðêm giao thừa nhớ thơ chúc Tết của Bác

… Nhân dịp năm mới 1969, đại diện thay mặt nhân dân cả nước ta, tôi nhiệt liệt chúc mừng và cảm ơn những nước xã hội chủ nghĩa bạn bè, những nước bầu bạn và nhân dân ưu thích độc lập, công lý trên quốc tế, kể cả nhân dân văn minh Mỹ, đã hết lòng giúp sức và ủng hộ sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Nước Ta. Tôi thân ái chúc đồng bào, chiến sỹ, cán bộ và bà con Hoa Kiều cả hai miền Nam Bắc và người việt sinh sống ở nước ngoài ta ở quốc tế, năm mới đoàn kết, chiến đấu và thắng lợi !
Và có mấy lời mừng Xuân như sau :
Năm qua thắng lợi vẻ vang
Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to
Vì độc lập, vì tự do
Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào
Tiến lên ! Chiến sĩ, đồng bào
Bắc – Nam đoàn viên xuân nào vui hơn ” .

Thơ chúc Tết của Bác năm 1969

Thơ Xuân là một phần rất đặc biệt quan trọng trong thơ của Bác Hồ. Đặc biệt, bởi lối viết nôm na, lôi kéo nhưng mỗi câu, mỗi bài đều chan chứa ý thơ, tràn trề sắc xuân, vừa độc lạ, hào hùng vừa ấm cúng, yêu dấu. Không chỉ ở Nước Ta mà ngay cả trên quốc tế, có lẽ rằng quản trị Hồ Chí Minh là vị nguyên thủ duy nhất chúc Tết đồng bào của mình bằng những vần thơ. Sau 30 năm đi tìm đường cứu nước, đến năm 1941, Bác Hồ quay trở lại nước và ở tại hang Pác Pó, tỉnh Cao Bằng để chỉ huy Cách mạng Nước Ta. Mùa xuân năm 1942, Bác có bài thơ chúc Tết tiên phong mừng Xuân Nhâm Ngọ 1942. Bài thơ được in trên báo Nước Ta độc lập, tờ báo của Đảng số 114. Kể từ bài thơ chúc Tết tiên phong cho đến lúc ra đi, Người đã viết hơn 20 bài thơ chúc Tết .
Dễ nhớ, dễ thuộc là điều dễ nhận thấy trong những bài thơ chúc Tết của Người, nhưng điều khiến cho mỗi bài thơ Tết của Bác trở nên đặc biệt quan trọng hơn là bởi đó không chỉ là “ Mấy lời thân ái nôm na / Vừa là lôi kéo, vừa là mừng Xuân ” ( Thơ chúc tết Xuân Nhâm Thìn – 1952 ) mà còn là tấm lòng của Người với nhân dân, quốc gia, lời hiệu triệu, cổ vũ, động viên và cả sự tiên đoán thần kỳ tiền đồ tươi đẹp của Cách mạng nước nhà. Mỗi bài thơ không chỉ tổng kết thành quả năm cũ đồng thời còn hướng dẫn cho những chặng đường tiếp theo của Cách mạng .
Thơ chúc Tết Xuân Kỷ Dậu 1969 là một trong ba bài thơ chúc Tết của Bác được viết bằng thể lục bát truyền thống lịch sử, số còn lại viết theo thể thơ tự do, trừ bài lục bát biến thể. Với bố cục tổng quan ngặt nghèo, bài thơ vừa tổng kết được tình hình quá khứ, Dự kiến cho tương lai, chứng minh và khẳng định lại mục tiêu chiến đấu vì độc lập, vì tự do và thống nhất quốc gia của nhân dân ta, cùng việc vạch ra kế hoạch đánh địch … Về vần, Hồ quản trị sử dụng vần tuyệt đối trong toàn bài : “ càng ” vần với “ vang ”, “ cho ” vần với “ do ” và ba chữ “ nhào ”, “ bào ”, “ nào ” vần với nhau. Về điệu, toàn bộ những chữ thứ hai trong câu bát đều thanh bằng, những chữ thứ tư trong câu lục bát đều thanh trắc .
Dễ nhận thấy, trong cách sử dụng ngôn từ của quản trị Hồ Chí Minh, lối nói, viết, dễ hiểu thường thể hiện ra ngoài : mở đầu bài thơ Xuân 69 là câu thơ bình dị, cách dùng từ ngữ với lối nói thường ngày “ Năm qua thắng lợi vẻ vang / Năm nay, tiền tuyến chắc những thắng to ”. Quá khứ trái chiều hiện tại, qua cách viết dễ hiểu “ trong ngày hôm qua ” – “ thời điểm ngày hôm nay ”, “ năm qua ” – “ năm nay ”. “ Năm qua thắng lợi vẻ vang ” là Bác nhắc tới cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân Mậu Thân năm 1968, quân và dân ta đã đánh vào những dinh lũy bền vững và kiên cố nhất của địch ở những thành phố lớn miền Nam và tòa Đại sứ Mỹ giữa Hồ Chí Minh, làm cho đế quốc Mỹ và tay sai vô cùng sợ hãi, lo âu. Với cuộc thử sức và đà thắng lợi đó, Bác tin tương lai “ chắc càng thắng to ”. Và đúng như vậy, từ năm 1969 trở đi, trào lưu đấu tranh giải phóng miền Nam của quân và dân ta mỗi năm một tăng trưởng mạnh. Đến mùa Xuân năm 1975, bằng Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử dân tộc, tất cả chúng ta đã thắng lợi trọn vẹn .

   Trong bài thơ, Bác nhắc lại mục đích chiến đấu hết sức thiêng liêng của dân tộc ta là “Vì độc lập, vì tự do”. Người luôn cho rằng, với đất nước, con người, độc lập, tự do là cái quý nhất. Trong bài thơ chúc Tết này, Bác còn chỉ ra đánh cho “Mỹ cút” trước để “ngụy nhào” sau. Đó là chiến lược quan trọng của cách mạng miền Nam. Và thực tế quân, dân ta đã làm đúng điều Bác Hồ dạy. Sau những thất bại nặng nề trên chiến trường miền Nam và nhất là thảm bại trong chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” khi đánh phá bằng không quân ở miền Bắc và Thủ đô Hà Nội, đế quốc Mỹ và tay sai phải ký Hiệp định Paris, quân Mỹ buộc phải rút về nước. Nhiệm vụ “đánh cho Mỹ cút” của quân và dân ta đã hoàn thành.

Xem thêm: Những bệnh thường gặp trong ngày tết liên quan đến thực phẩm

“ Tiến lên chiến sỹ đồng bào ! ” là mệnh lệnh xuất phát từ trái tim chứ không chỉ là lý trí đơn thuần, trái tim của một cuộc sống tận tụy lo cho dân, cho nước. Những dấu cảm ( ! ) kèm theo trong nội dùng câu chữ đã nói lên điều đó. Gây chú ý quan tâm trong bài thơ Xuân 69 là hai tiếng “ đồng bào ” tiềm ẩn ý hàm xúc, gợi nhớ cội nguồn dân tộc bản địa với thần thoại cổ xưa Lạc Long Quân – Âu cơ … Trong nhiều bài viết của mình, Bác Hồ kính yêu của tất cả chúng ta thường hay dùng từ “ đồng bào ”. Khi đọc Tuyên ngôn độc lộc 1945. Bác dừng lại hỏi “ Đồng bào nghe tôi nói rõ không ? ”. Hay trong Di chúc, Hồ quản trị viết “ Tôi có dự tính đến ngày đó, tôi sẽ đi khắp hai miền Nam – Bắc, để chúc mừng đồng bào, cán bộ, chiến sỹ anh hùng ”. Hai tiếng “ đồng bào ” tiềm ẩn tình cảm thiêng liêng cao quý, sự thống nhất đoàn kết, cái hàm súc tinh xảo của ngôn từ đã được Bác sử dụng đúng chỗ, đúng lúc .
“ Bắc Nam đoàn viên xuân nào vui hơn ”. Niềm vui lớn lao không gì so sánh được, đó là niềm vui thống nhất quốc gia, dân tộc bản địa độc lập, đây là ước nguyện tình cảm thâm thúy và chân thành trong con người Bác .

9 h45 ngày 6/2/1969, trong phòng khách nhỏ ở Phủ quản trị, Bác Hồ đọc lời chúc mừng năm mới. Đài Tiếng nói Nước Ta đến thu thanh

Trong bài thơ chúc Tết Xuân Kỷ Dậu – 1969 của Bác, tất cả chúng ta nghe như đã có nhạc và trong nhạc như có tiếng kèn xung trận. Bài thơ đã được nhạc sĩ Huy Thục phổ nhạc rất thành công xuất sắc với tựa đề bài hát “ Tiến lên chiến sỹ đồng bào ” .
Ngày 28/2/1969, tiếp đoàn đại biểu Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam ra thăm miền Bắc, Người nói :
“ Thưa những cụ, những cô, những chú, trong thơ chúc Tết năm nay, tôi có nói là :
Tiến lên ! Chiến sĩ, đồng bào
Bắc – Nam đoàn viên, Xuân nào vui hơn !
Trong lúc viết thì như vậy, tôi cũng không chắc là câu thơ đó được thực thi sớm trong năm nay. Hôm nay, bác sĩ Phùng Văn Cung cùng phái đoàn ra đây, đồng bào miền Bắc rất sung sướng. Để hoan nghênh phái đoàn miền Nam ruột thịt, thì nói mấy trăm câu, mấy nghìn câu, mấy vạn câu cũng không hề hết được. Tôi xin phép chỉ nói một câu thôi :
Bao giờ Nam Bắc một nhà ,
Nước Ta đại thắng tất cả chúng ta vui mừng ” .
Mặc dù đã biết trước ngày vui ấy nhất định sẽ đến, nhưng khi giờ phút thiêng liêng đến thì Bác của tất cả chúng ta đã đi xa. Lời chúc Tết ở đầu cuối trước khi người ra đi đã thành hiện thực. Ngày 30/4/1975, giải phóng trọn vẹn miền Nam, thống nhất quốc gia, và “ Bắc – Nam sum vầy xuân nào vui hơn ”. Bài thơ chúc Tết mùa Xuân năm Kỷ Dậu 1969 đã trở thành bài thơ chúc Tết ở đầu cuối của Bác Hồ. Bác đã động viên toàn Đảng, toàn dân ta dũng mãnh đấu tranh chống đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai, tiến lên giải phóng miền Nam thống nhất quốc gia .

   Đã gần 50 năm kể từ khi Bác đi xa chúng ta không còn được nghe thơ chúc Tết của Người. Nhưng cứ mỗi độ Tết đến xuân về, trong thời khắc chuyển giao của đêm giao thừa, phút giây chờ mong nghe thơ chúc Tết của Bác đã trở thành ký ức không thể phai nhạt trong tâm khảm người dân Việt Nam.

Xem thêm: Cách bảo quản giò, chả, thịt đông, bánh, kẹo…trong tủ lạnh dịp tết

Chào đón năm mới Bính Thân, trong thời gian giao thừa thiêng liêng, lời Bác Hồ chúc tết năm xưa như còn vang vọng mãi. Chúng con xin hứa với Bác sẽ hăng say, nỗ lực góp sức tuổi thanh xuân, góp thêm phần chung tay thiết kế xây dựng quốc gia ngày càng to đẹp hơn, đàng hoàng hơn như lời Người mong ước .

                Mai Hương

( Nguồn : Bài đăng trên Tạp chí Môi trường số 1/2016 )

Source: https://suachuatulanh.org
Category : Tư Vấn