Phương pháp dạy học gợi mở – vấn đáp

Từ VLOSPhương pháp này khởi thủy từ cách dạy học của Xôcrat. Đây là một PPDH liên tục được vận dụng trong dạy học các môn ở trường THPT. Trong các pp dùng lời thì pp phỏng vấn, hs thao tác với sách ( đa phần thao tác với SGK ), báo cáo giải trình nhỏ của học viên có nhiều thuận tiện phát huy TTC của học viên .

Ảnh minh họa

Bạn đang đọc: Phương pháp dạy học gợi mở – vấn đáp

1. Bản chất[sửa]

Các Phần Chính Bài Viết

• 1. Bản chất[sửa]
• 2. Các loại phỏng vấn[sửa]
  • a ) Vấn đáp tái hiện[sửa]
  • b ) Vấn đáp lý giải minh họa[sửa]
  • c ) Vấn đáp tìm tòi[sửa]
• 3. Quy trình triển khai[sửa]
  • a ) Trước giờ học[sửa]
  • b ) Trong giờ học[sửa]
  • c ) Sau giờ học[sửa]
• 4. Ưu điểm[sửa]
• 5. Hạn chế[sửa]
• 6. Một số chú ý quan tâm[sửa]
• 7. Ví dụ[sửa]
  • Ví dụ 1 : Giải hệ bpt[sửa]
• Tài liệu tìm hiểu thêm[sửa] (adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});
• Bài liên quan

PPDH gợi mở – phỏng vấn là quy trình tương tác giữa GV và HS, được triển khai trải qua mạng lưới hệ thống câu hỏi và câu vấn đáp tương ứng về một chủ đề nhất định được GV đặt ra. Qua việc vấn đáp mạng lưới hệ thống câu hỏi dẫn dắt của GV, HS bộc lộ được tâm lý, sáng tạo độc đáo của mình, từ đó mày mò và lĩnh hội được đối tượng người tiêu dùng học tập .
Đây là PPDH mà GV không trực tiếp đưa ra những kiến thức và kỹ năng hoàn hảo mà hướng dẫn HS tư duy từng bước để các em tự tìm ra kiến thức và kỹ năng mới phải học. Căn cứ vào đặc thù hoạt động giải trí nhận thức của HS, người ta phân biệt các loại : phỏng vấn tái hiện, phỏng vấn lý giải minh họa và phỏng vấn tìm tòi .

2. Các loại phỏng vấn[sửa]

a ) Vấn đáp tái hiện[sửa]

Được triển khai khi những câu hỏi do GV đặt ra chỉ nhu yếu HS nhớ lại, nhắc lại kỹ năng và kiến thức đã biết và vấn đáp dựa vào trí nhớ, không cần suy luận. Loại phỏng vấn này chỉ nên sử dụng hạn chế khi cần đặt mối liên hệ giữa kiến thức và kỹ năng đã học với kỹ năng và kiến thức sắp học, hoặc khi củng cố kiến thức và kỹ năng vừa mới học .
Loại câu hỏi phỏng vấn tái hiện thường được sử dụng khi :

• HS
  chuẩn
  bị
  học
  bài
• HS
  đang
  thực
  hành,
  luyện
  tập
• HS
  đang
  ôn
  tập
  những
  tài
  liệ
  đã
  học

b ) Vấn đáp lý giải minh họa[sửa]

Được thực thi khi câu hỏi của GV đưa ra có kèm theo các ví dụ minh họa ( bằng lời hoặc bằng hình ảnh trực quan ) nhằm mục đích giúp HS dễ hiẻu, dễ ghi nhớ. Phương pháp này được vận dụng có hiệu suất cao trong 1 số ít trường hợp, như khi GV màn biểu diễn phương tiện đi lại trực quan .
Loại câu hỏi này thường được sử dụng khi :

• HS
  đã
  có
  những
  thông
  tin
  cơ
  bản
  –
  GV
  muốn
  HS
  sử
  dụng
  các
  thông
  tin
  ấy
  trong
  những
  tìn
  huống
  mớ,
  phức
  tạp
  hơn
• HS
  đang
  tham
  gia
  giải
  quyết
  vấn
  đề
  đặt
  ra
• HS
  đang
  được
  cuốn
  hút
  vào
  cuộc
  thảo
  luận
  sôi
  nỏi
  và
  sáng
  tạo

c ) Vấn đáp tìm tòi[sửa]

còn được gọi là phỏng vấn phát hiện hay đàm thoại ơrixtic : Là loại phỏng vấn mà GV tổ chức triển khai sự trao đổi quan điểm – kể cả tranh luận – giữa thầy với cả lớp, có khi giữa trò với trò, trải qua đó, HS nắm được tri thức mới. Hệ thống câu hỏi được sắp xếp hài hòa và hợp lý nhằm mục đích phát hiện, đặt ra và xử lý một số ít yếu tố xác lập, buộc HS phải liên tục nỗ lực, tìm tòi lời giải đáp. Trật tự logic của các câu hỏi kích thích TTC tìm tòi, sự ham muốn hiểu biết. GV đóng vai trò người tổ chức triển khai sự tìm tòi còn hs thì tự lực phát hiện kiến thức và kỹ năng mới, vì thế kết thúc cuộc đàm thoại, HS có được niềm vui của sự tò mò. Cuối quy trình tiến độ đàm thoại, GV khôn khéo vận đụng các quan điểm của HS để Kết luận yếu tố đặt ra, có bổ trợ, chỉnh lí khi thiết yếu .

3. Quy trình triển khai[sửa]

a ) Trước giờ học[sửa]

• Bước
  1:
  Xác
  định
  
  mục
  tiêu
  bài
  học
  và
  
  đối
  tượng
  dạy
  học.
  Xác
  định
  các
  đơn
  vị
  kiến
  thức
  kĩ
  năng
  cơ
  bản
  trong
  bài
  học
  và
  tìm
  cách
  diễn
  đạt
  các
  nội
  dung
  này
  dưới
  dạng
  câu
  hỏi
  gợi
  ý,
  dẫn
  dắt
  HS.

• Bước
  2:
  Dự
  kiến
  nội
  dung
  các
  
  câu
  hỏi,
  hình
  thức
  hỏi,
  thời
  điểm
  đặt
  câu
  hỏi
  (đặt
  câu
  hỏi
  ở
  chỗ
  nào?),
  trình
  tự
  của
  các
  câu
  hỏi
  (câu
  hỏi
  trước
  phải
  làm
  nền
  cho
  các
  câu
  hỏi
  tiếp
  sau
  hoặc
  định
  hướng
  suy
  nghĩ
  để
  HS
  giải
  quyết
  vấn
  đề).
  Dự
  kiến
  nội
  dung
  các
  
  câu
  trả
  lời
  của
  HS,
  trong
  đó
  dự
  kiến
  những
  “lỗ
  hổng”
  về
  mặt
  kiến
  thức
  cũng
  như
  những
  khó
  khăn,
  sai
  lầm
  phổ
  biến
  mà
  HS
  thường
  mắc
  phải.
  Dự
  kiến
  các
  câu
  nhận
  xét
  hoặc
  trả
  lời
  của
  GV
  đối
  với
  HS.

• Bước
  3:
  Dự
  kiến
  những
  câu
  hỏi
  phụ
  để
  tùy
  tình
  hình
  từng
  đối
  tượng
  cụ
  thể
  mà
  tiếp
  tục
  gợi
  ý,
  dẫn
  dắt
  HS.

b ) Trong giờ học[sửa]

• Bước
  4:
  GV
  sử
  dụng
  hệ
  thống
  câu
  hỏi
  dự
  kiến
  (phù
  hợp
  với
  trình
  độ
  nhận
  thức
  của
  từng
  loại
  đối
  tượng
  HS)
  trong
  tiến
  trình
  bài
  dạy
  và
  chú
  ý
  thu
  thập
  
  thông
  tin
  phản
  hồi
  từ
  phía
  HS.

Xem
thêm:

10
kĩ
năng
đặt
câu
hỏi
của
giáo
viên

c ) Sau giờ học[sửa]

GV chú ý quan tâm rút kinh nghiệm tay nghề về tính rõ ràng, đúng mực và trật tự logic của mạng lưới hệ thống câu hỏi đã được sử dụng trong giờ dạy .

4. Ưu điểm[sửa]

• Vấn
  đáp
  là
  cách
  thức
  tốt
  để
  kích
  thích
  tư
  duy
  độc
  lập
  của
  HS,
  dạy
  HS
  cách
  tự
  suy
  nghĩ
  đúng
  đắn.
  Bằng
  cách
  này
  HS
  hiểu
  nội
  dung
  học
  tập
  hơn
  là
  học
  vẹt,
  thuộc
  lòng.
• Gợi
  mở
  vấn
  đáp
  giúp
  lôi
  cuốn
  HS
  tham
  gia
  vào
  bài
  học,
  làm
  cho
  không
  khí
  lớp
  học
  sôi
  nổi,
  sinh
  động,
  kích
  thích
  hứng
  thú
  học
  tập
  và
  lòng
  tự
  tin
  của
  HS,
  rèn
  luyện
  cho
  HS
  năng
  lực
  diễn
  đạt
  sự
  hiểu
  biết
  của
  mình
  và
  hiểu
  ý
  diễn
  đạt
  của
  người
  khác.
• Tạo
  môi
  trường
  để
  HS
  giúp
  đỡ
  nhau
  trong
  học
  tập.
  HS
  yếu
  kém
  có
  điều
  kiện
  học
  tập
  các
  bạn
  trong
  nhóm,
  có
  điều
  kiện
  tiến
  bộ
  trong
  quá
  trình
  hoàn
  thành
  các
  nhiệm
  vụ
  được
  giao.
• Giúp
  GV
  thu
  nhận
  tức
  thời
  nhiều
  thông
  tin
  phản
  hồi
  từ
  phía
  người
  học,
  duy
  trì
  sự
  chú
  ý
  của
  HS;
  giúp
  kiểm
  soát
  hành
  vi
  của
  HS
  và
  quản
  lí
  lớp
  học.

Ở đây, GV giống như người tổ chức triển khai tìm tòi còn HS thì giống như người tự lực phát hiện kiến thức và kỹ năng mới. Vì vậy, sau khi kết thúc cuộc đàm thoại, HS có được niềm vui của sự mày mò, vừa nắm được kỹ năng và kiến thức mới, vừa nắm được phương pháp đi tới kỹ năng và kiến thức đó, trưởng thành thêm một bước về trình độ tư duy. Cuối cuộc đàm thoại, GV cần biết vận dụng các quan điểm của HS để Kết luận yếu tố đặt ra, có bổ trợ và chỉnh lý khi thiết yếu. Làm được như vậy, HS càng hứng thú, tự tin vì thấy trong Kết luận của GV có phần góp phần quan điểm của mình .
Dẵn dắt theo phương pháp phỏng vấn tìm tòi như trên rõ ràng mất nhiều thời hạn hơn phương pháp thuyết trình giảng giải, nhưng kiến thức và kỹ năng HS lĩnh hội được sẽ chắc như đinh hơn nhiều .

5. Hạn chế[sửa]

Hạn chế lớn nhất của phương pháp phỏng vấn là rất khó soạn thảo và sử dụng mạng lưới hệ thống câu hỏi gợi mở và phỏng vấn cho HS the một chủ đề đồng điệu. Vì vậy yên cầu GV phải có sự chuẩn bị sẵn sàng rất công phu, nếu không, kỹ năng và kiến thức mà HS thu nhận được qua trao đổi sẽ thiếu tính mạng lưới hệ thống, tản mạn, thậm chí còn vụn vặt .

• Nếu
  GV
  chuẩn
  bị
  hệ
  thống
  câu
  hỏi
  không
  tốt,
  sẽ
  dẫn
  đến
  tình
  trạng
  đặt
  câu
  hỏi
  không
  rõ
  mục
  đích,
  đặt
  câu
  hỏi
  mà
  HS
  dễ
  dàng
  trả
  lời
  có
  hoặc
  không.
  Hiện
  nay
  nhiều
  GV
  thường
  gặp
  khó
  khăn
  khi
  xây
  dựng
  hệ
  thống
  câu
  hỏi
  do
  không
  nắm
  chắc
  trình
  độ
  của
  HS
  vì
  vậy
  ngay
  sau
  khi
  đặt
  câu
  hỏi
  thường
  là
  nêu
  ngay
  gợi
  ý
  câu
  trả
  lời
  khiến
  HS
  rơi
  vào
  trạng
  thái
  bị
  động,
  không
  thực
  sự
  làm
  việc,
  chỉ
  ỷ
  lại
  vào
  gợi
  ý
  của
  GV.
• Khó
  kiểm
  soát
  quá
  trình
  học
  tập
  của
  HS
  (có
  nhiều
  tình
  huống
  bất
  ngờ
  trong
  câu
  trả
  lời,
  thậm
  chí
  câu
  hỏi
  từ
  phía
  người
  học,
  vì
  vậy
  giờ
  học
  dễ
  lệch
  hướng
  do
  câu
  hỏi
  vụn
  vặt,
  không
  nhất
  quán).
• Khó
  soạn
  và
  xây
  dựng
  đáp
  án
  cho
  các
  câu
  hỏi
  mở
  (vì
  phương
  án
  trả
  lời
  của
  HS
  sẽ
  không
  giống
  nhau).

6. Một số chú ý quan tâm[sửa]

Khi
soạn
các
câu
hỏi,
GV
cần
lưu
ý
các
yêu
cầu
sau
đây:

Xem thêm: Thông Báo Tổ Chức Cuộc Thi Olympic Tiếng Anh – VOEC Lần thứ nhấtĐược sự đồng ý của thầy @phynit và ban quản trị https://suachuatulanh.org Hoàng Minh Tú cùng với VICE xin được tổ chức cuộc thi OLYMPIC Tiếng Anh lần 1.

• Câu
  hỏi
  phải
  có
  nội
  dung
  chính
  xác,
  rõ
  ràng,
  sát
  với
  
  mục
  đích,
  yêu
  cầu
  của
  bài
  học,
  không
  làm
  cho
  người
  học
  có
  thể
  hiểu
  theo
  nhiều
  cách
  khác
  nhau.
• Câu
  hỏi
  phải
  sát
  với
  từng
  loại
  
  đối
  tượng
  HS,
  nghĩa
  là
  phải
  có
  nhiều
  câu
  hỏi
  ở
  các
  mức
  độ
  khác
  nhau,
  không
  quá
  dễ
  và
  cũng
  không
  quá
  khó.
  GV
  có
  kinh
  nghiệm
  thường
  tỏ
  ra
  cho
  HS
  thấy
  các
  câu
  hỏi
  đều
  có
  tầm
  quan
  trọng
  và
  độ
  khó
  như
  nhau
  (để
  HS
  yếu
  có
  thể
  trả
  lời
  được
  những
  câu
  hỏi
  vừa
  sức
  mà
  không
  có
  cảm
  giác
  tự
  tin
  rằng
  mình
  chỉ
  có
  thể
  trả
  lời
  được
  những
  câu
  hỏi
  dễ
  và
  không
  quan
  trọng).
• Cùng
  một
  nội
  dung
  học
  tập,
  cùng
  một
  mục
  đích
  như
  nhau,
  GV
  có
  thể
  sử
  dụng
  nhiều
  dạng
  câu
  hỏi
  với
  nhiều
  
  hình
  thức
  hỏi
  khác
  nhau.
• Bênh
  cạnh
  những
  câu
  hỏi
  chính,
  cần
  chuẩn
  bị
  những
  câu
  hỏi
  phụ
  (trên
  cơ
  sở
  dự
  kiến
  các
  câu
  trả
  lời
  của
  HS,
  trong
  đó
  có
  thể
  có
  những
  câu
  trả
  lời
  sai)
  để
  tùy
  tình
  hình
  thực
  tế
  mà
  gợi
  ý,
  dẫn
  dắt
  tiếp.
• Nên
  chú
  ý
  đặt
  các
  câu
  hỏi
  mở
  để
  HS
  đưa
  ra
  nhiều
  phương
  án
  trả
  lời
  và
  phát
  huy
  được
  tính
  tích
  cực,
  sáng
  tạo
  của
  HS.
• Câu
  hỏi
  được
  GV
  sử
  dụng
  với
  những
  mục
  đích
  khác
  nhau,
  ở
  những
  khâu
  khác
  nhau
  của
  quá
  trình
  dạy
  học
  nhưng
  quan
  trọng
  nhất
  và
  cũng
  khó
  sử
  dụng
  nhất
  là
  ở
  khâu
  nghiên
  cứu
  tài
  liệu.
  Trong
  khâu
  dạy
  bài
  mới,
  câu
  hỏi
  đựoc
  sử
  dụng
  trong
  những
  phương
  pháp
  khác
  nhau
  nhưng
  quan
  trọng
  nhất
  là
  trong
  phương
  pháp
  vấn
  đáp.

7. Ví dụ[sửa]

Ví dụ 1 : Giải hệ bpt[sửa]

Ví
dụ:
Khi
dạy
học
môn
Toán
lớp
10,
khi
hướng
dẫn
HS
giải
bài
toán:

Tìm
các
giá
trị
của
m
để
hệ
bất
phương
trình
sau
có
nghiệm

(Bài
64
trang
146,
SGK
đại
sô
10
Nâng
cao)

GV hoàn toàn có thể sử dụng mạng lưới hệ thống các câu hỏi sau :
– Bất phương trình đầu của hệ đã có nghiệm chưa ? Tập nghiệm của bất phương trình đó như thế nào ?
– Để xác lập tập nghiệm của bất phương trình thứ hai phải xét những trường hợp nào ?

(Để
trả
lời
được
câu
hỏi
này,
HS
phải
vận
dụng
thành
thạo
cách
giải
và
biện
luận
bất
phương
trình
dạng

).

– Với mỗi trường hợp đó, hệ bất phương trình có nghiệm khi nào ?
Trả lời được các câu hỏi trên thì HS sẽ giải được bài toán .
Từ cách giải bài toán trên, cho HS luận bàn để vấn đáp các câu hỏi :
– Có thể tổng quát bài toán đó như thế nào ?

Câu
trả
lời
mong
đợi
là:

Xem thêm: Cổng Dịch Vụ Công Trực Tuyến Tỉnh Tây Ninh

Bài toán tổng quát : Cho một hệ bất phương trình có chứa tham số. Hãy tìm tổng thể các giá trị của tham số để hệ bất phương trình đã cho có nghiệm .
Đường lối giải bài toán tổng quát đó là :

• Tìm
  mọi
  giá
  trị
  của
  tham
  số
  m
  để
  cho:
  Mọi
  bất
  phương
  trình
  của
  hệ
  đều
  có
  nghiệm,
  tìm
  tập
  nghiệm
  
  của
  mỗi
  bất
  phương
  trình
  trong
  trường
  hợp
  đó.
• Tìm
  điều
  kiện
  để
  các
  bất
  phương
  trình
  của
  hệ
  có
  nghiệm
  chung,
  tức
  là
  tìm
  điều
  kiện
  để
  

Tài liệu tìm hiểu thêm[sửa]

• Modul
  số
  18:
  Phương
  pháp
  dạy
  học
  tích
  cực;
  Tài
  liệu
  bồi
  dưỡng
  thường
  xuyên
  cho
  GV
  khối
  THPT;
  Vụ
  Giáo
  dục
  Trung
  học;
  2013

Bài liên quan

Source: https://suachuatulanh.org
Category : Hỏi Đáp Chuyên Gia