Xây dựng chính sách an sinh xã hội theo hướng đa tầng

Đó là quan điểm đã được những đại biểu khẳng định chắc chắn tại những cuộc hội thảo chiến lược tổng kết 10 năm thực thi Nghị quyết Trung ương 5 khóa XI về một số ít yếu tố chính sách xã hội quá trình 2012 – 2020 được tổ chức triển khai tại hai thành phố lớn là Thành Phố Hà Nội và TP.HCM.

NHIỀU ĐIỂM SÁNG TRONG CHÍNH SÁCH

Theo nhìn nhận của Ban chỉ huy Trung ương, sau 10 năm thực thi Nghị quyết Trung ương 5 khóa XI, hầu hết những chỉ tiêu đều đạt và vượt tiềm năng nghị quyết với nhiều điểm sáng trong chính sách người có công và những chương trình an sinh xã hội. Tính đến năm 2021, Nước Ta đã xác nhận được trên 9,2 triệu người có công, trong đó có trên 1,2 triệu người có công được hưởng trợ cấp liên tục .
Ông Bùi Tôn Hiến, Viện trưởng Viện khoa học lao động và xã hội, chứng minh và khẳng định chính sách an sinh xã hội là xương sống của mạng lưới hệ thống chính sách xã hội trong phòng ngừa, giảm thiểu và khắc phục những rủi ro đáng tiếc của người dân trong đời sống .

Trong đó, bao gồm các chính sách việc làm, thu nhập và giảm nghèo; bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp; trợ giúp xã hội; đảm bảo dịch vụ xã hội cơ bản; giáo dục tối thiểu; y tế tối thiểu; nhà ở tối thiểu, nước sạch, tiếp cận thông tin; thực hiện các mục tiêu của Chính phủ trong bối cảnh dịch Covid-19.

Tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân khoảng 2%/năm, từ 14,2% cuối năm 2010 xuống dưới 4,5% năm 2015. Giai đoạn 2016-2020, mặc dù điều chỉnh nâng chuẩn nghèo nhưng tỷ lệ hộ nghèo cũng liên tục giảm bình quân 1-1,5%/năm, từ 7,9% năm 2016 xuống còn 2,23% năm 2021; thu nhập bình quân hộ nghèo năm 2020 bằng 2,3 lần so với năm 2015, bằng 3,5 lần năm 2010…

“ Thành tựu đạt được qua 10 năm thực thi cho thấy quyền an sinh xã hội của người dân cơ bản được bảo vệ tốt hơn. Sự tham gia của cả mạng lưới hệ thống chính trị, của dân cư và doanh nghiệp ngày càng tích cực và hiệu suất cao. Hợp tác quốc tế được tăng cường lan rộng ra đã tương hỗ tích cực và hiệu suất cao trong triển khai những chính sách an sinh xã hội ”, ông Bùi Tôn Hiến nhấn mạnh vấn đề .
Ở góc nhìn địa phương, ông Lê Văn Thinh, Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết trong quy trình tiến hành triển khai Nghị quyết hội nghị Trung ương 5 khóa XI, nhiều quy mô đã được duy trì, có ảnh hưởng tác động, làm tăng hiệu suất cao góp thêm phần hoàn thành xong và vượt những chỉ tiêu của kế hoạch đề ra .
Điển hình như : Quỹ đền ơn đáp nghĩa, nhà tình nghĩa, mái ấm công đoàn, khu nhà trọ với giá điện nước đúng lao lý ; chương trình giảm nghèo với tiêu chuẩn đa chiều đã nói lên tính bền vững và kiên cố của chính sách xã hội hay cuộc hoạt động “ Vì người nghèo ” đã có sức lan tỏa sâu rộng vào đời sống nhân dân, được sự đồng thuận tham gia của toàn xã hội .
Các chương trình đã kêu gọi được nguồn lực to lớn để chăm sóc cho người thuộc hộ nghèo, mái ấm gia đình chính sách khó khăn vất vả như : tương hỗ nhà tại, giảng dạy nghề, ra mắt việc làm …
Ông Trịnh Đức Tài, Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Tỉnh Bình Dương, cũng nhìn nhận qua 10 năm triển khai nghị quyết, người có công, người yếu thế đã được chăm sóc tổng lực hơn cả về vật chất và ý thức ; đời sống ngày được cải tổ, nâng cao, bộc lộ thực chất tốt đẹp của Đảng, Nhà nước, góp thêm phần củng cố niềm tin của nhân dân và sự không thay đổi chính trị, xã hội .
Nhận thức của những cấp ủy đảng, chính quyền sở tại và người dân về chính sách xã hội có chuyển biến rõ ràng. Hệ thống chính sách xã hội đã cơ bản bảo vệ công minh, tổng lực, bao trùm, tiệm cận những tiêu chuẩn quốc tế, bảo vệ cơ bản quyền an sinh của dân cư, góp thêm phần tăng trưởng kinh tế tài chính, không thay đổi chính trị và trật tự xã hội, nâng cao đời sống vật chất và niềm tin của nhân dân .

KHUYẾN NGHỊ 4 LĨNH VỰC CẦN QUAN TÂM

Dưới góc nhìn quốc tế, bà Ingrid Christensen, Giám đốc vương quốc ILO tại Nước Ta, cho rằng việc phát hành và tiến hành Nghị quyết 15 Hội nghị lần thứ 5 Ban chấp hành Trung ương khóa XI về một số ít yếu tố về chính sách xã hội tiến trình 2012 – 2020 đã lưu lại một bước nâng tầm lớn, tạo tiền đề cho Nước Ta tiếp cận gần hơn với những tiêu chuẩn quốc tế và những thông lệ tốt nhất về an sinh xã hội .
Trong đó, việc sửa đổi những Luật Việc làm ( năm 2013 ), Luật Bảo hiểm xã hội ( năm trước ), Luật Bảo hiểm y tế ( năm trước ) đã đưa mạng lưới hệ thống an sinh xã hội đến gần với những nguyên tắc và sáng tạo độc đáo của Nghị quyết số 15 / TƯ .
Xây dựng chính sách an sinh xã hội theo hướng đa tầng - Ảnh 1
Nhìn nhận sau 10 năm triển khai Nghị quyết của Hội nghị T.Ư 5 khóa XI, bà Ingrid Christensen nhấn mạnh vấn đề, dù đạt được nhiều tác dụng điển hình nổi bật về những chính sách tương hỗ xã hội, nhưng Nước Ta cũng còn nhiều khó khăn vất vả, thử thách và cần nỗ lực không chỉ có vậy để bảo vệ an sinh xã hội cho toàn bộ mọi người .

Định hướng cho chính sách an sinh xã hội trong giai đoạn mới, bà Ingrid Christensen cho rằng Việt Nam cần đặt mục tiêu xây dựng hệ thống an sinh xã hội theo hướng đa tầng, dựa trên cách tiếp cận vòng đời, bền vững, bao trùm, đáp ứng cú sốc (như dịch Covid-19), nhạy cảm về giới và đảm bảo khi tiếp tục phát triển kinh tế nhanh cũng không để ai lại phía sau.

Đại diện ILO khuyến nghị 4 nghành, chính sách cần chăm sóc gồm : Tăng cường link và phối hợp trong an sinh xã hội ; lan rộng ra diện bao trùm an sinh xã hội cần tập trung chuyên sâu vào những chính sách về bảo hiểm xã hội bắt buộc ; lan rộng ra góp vốn đầu tư cho an sinh xã hội ; liên kết giữa an sinh xã hội và chính sách việc làm .
“ Để thực thi tốt tiềm năng này, Nước Ta cần tăng cường góp vốn đầu tư vào an sinh xã hội. Đây là động lực chính để bảo vệ phục sinh sau đại dịch, đồng thời cũng là góp vốn đầu tư vào nguồn nhân lực sau đại dịch, góp thêm phần vào việc triển khai xong độ bao trùm chính sách và giúp người dân chống chọi với những cú sốc về kinh tế tài chính ”, bà Ingrid Christensen nói .

CON NGƯỜI LÀ TRUNG TÂM CỦA QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN

Ông Phạm Văn Linh, Phó quản trị chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương, cho rằng việc thực thi chính sách xã hội cần bảo vệ tính kiên trì, vững chắc và “ lấy con người làm TT trong toàn bộ chính sách ” .
Mặt khác, chính sách xã hội không hề ngắt quãng mà phải có tính thừa kế, học hỏi kinh nghiệm tay nghề từ những quy mô hay cùng sự vào cuộc của cả mạng lưới hệ thống chính trị. Đại dịch Covid-19 vừa mới qua chính là phép thử lớn về chính sách xã hội, qua đó nhìn nhận được tính bền vững và kiên cố của từng chính sách đơn cử. Do đó, chính sách xã hội phải sát với thực tiễn và có cách tiếp cận mới .

Chỉ số phát triển con người (HDI) năm 2020 có sự cải thiện trong bảng xếp hạng của Liên hợp quốc (từ vị trí 128/187 năm 2011 lên vị trí 117 năm 2020).

Theo ông Phạm Văn Linh, Nước Ta, sẽ phát hành một nghị quyết mới về chính sách xã hội cho quy trình tiến độ 2023 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045, để quản trị và tăng trưởng xã hội tương thích với tiềm năng trở thành nước đang tăng trưởng có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và là nước tăng trưởng có thu nhập cao vào năm 2045, với khuynh hướng, con người là TT của quy trình tăng trưởng, bảo vệ chính sách xã hội phải được thiết kế xây dựng và tiến hành thực thi hòa giải, đồng điệu với tăng trưởng kinh tế tài chính .
Xác định góp vốn đầu tư cho con người, cho chính sách xã hội là góp vốn đầu tư cho tăng trưởng nhằm mục đích đạt được tiềm năng tăng trưởng nhanh và vững chắc .
“ Hệ thống chính sách xã hội năm 2030 hướng đến toàn dân, bao trùm và tổng lực ; phân phối những nhu yếu an sinh xã hội và dịch vụ xã hội cho nhân dân, tạo thời cơ tăng trưởng cho mọi người dân và không để ai bị bỏ lại phía sau ; tạo nền tảng kiến thiết xây dựng xã hội văn minh, công minh, bình đẳng, nhân ái, đoàn kết, tương hỗ lẫn nhau ; phân phối tiềm năng của nước đang tăng trưởng có công nghiệp văn minh, thu nhập trung bình cao ”, ông Phạm Văn Linh nhấn mạnh vấn đề .
Sau 10 năm triển khai Nghị quyết hội nghị Trung ương 5 khóa XI, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, đánh giá và nhận định hầu hết những chỉ tiêu đều đạt và vượt tiềm năng nghị quyết với nhiều điểm sáng trong nghành người có công, giảm nghèo và an sinh xã hội, trong tổng số 26 chỉ tiêu có 5 chỉ tiêu vượt và triển khai xong trước thời hạn và 16 chỉ tiêu đạt tiềm năng vào năm 2020 .
Đến nay, cả nước đã xác nhận được trên 9,2 triệu người có công ( trong đó có hơn 1,2 triệu người có công đang hưởng chính sách khuyến mại hàng tháng ) ; bảo vệ 99,5 % mái ấm gia đình người có công có mức sống bằng hoặc cao hơn mức trung bình của dân cư trên địa phận cư trú ; 99 % xã, phường làm tốt công tác làm việc thương bệnh binh liệt sỹ …

Số người hưởng trợ giúp xã hội thường xuyên tăng lên hàng năm, đạt 3,25 triệu người (bao phủ 3,5% dân số) năm 2021. Một số địa phương tự cân đối được ngân sách đã chủ động tăng ngân sách cho trợ giúp xã hội, điều chỉnh nâng mức trợ cấp hàng tháng cao hơn mức chuẩn chung hoặc mở rộng diện thụ hưởng chính sách. 

Có thể bạn quan tâm
Alternate Text Gọi ngay
XSMB