Chính sách đầu tư của một số quốc gia trong bối cảnh COVID-19

Trước những ảnh hưởng tác động trực tiếp của COVID-19 khiến FDI sụt giảm và di dời, 1 số ít nước đã buộc phải kiểm soát và điều chỉnh chính sách đầu tư của mình để hoàn toàn có thể vừa bảo vệ bảo mật an ninh và quyền lợi vương quốc, vừa khuyến khích đầu tư để Phục hồi kinh tế tài chính. Bài viết đi sâu vào nghiên cứu và phân tích những chính sách đầu tư của 1 số ít nước trong toàn cảnh COVID-19, qua đó rút ra 1 số ít hàm ý về chính sách đầu tư .
Các giải pháp ngừng hoạt động, giãn cách xã hội trên khắp quốc tế để ứng phó với đại dịch COVID-19 đã làm chậm lại những dự án Bất Động Sản đầu tư hiện có, và triển vọng của một cuộc suy thoái và khủng hoảng đã khiến những công ty đa vương quốc ( MNCs ) phải nhìn nhận lại những dự án Bất Động Sản mới. Chịu ảnh hưởng tác động trực tiếp của COVID-19, dòng vốn FDI trên toàn thế giới đã giảm 35 % trong năm 2020 so với năm 2019, từ 1500 tỷ USD xuống còn khoảng chừng 1000 tỷ USD – mức thấp nhất kể từ năm 2005 và thấp hơn gần 20 % so với mức đáy năm 2009 sau cuộc khủng hoảng cục bộ kinh tế tài chính toàn thế giới ( Bảng 1 ) .

Bảng 1. Dòng vốn FDI thế giới, 2019-2020

Nguồn: UNCTAD (2021).

Dòng vốn FDI sụt giảm mạnh bởi COVID-19 đã buộc những vương quốc phải nhìn nhận và kiểm soát và điều chỉnh lại những chính sách đầu tư của mình. Một mặt, những chính sách này nhằm mục đích bảo vệ bảo mật an ninh vương quốc, sức khỏe thể chất hội đồng ; mặt khác giúp phục sinh kinh tế tài chính sau đại dịch. Trong năm 2020, 67 nền kinh tế tài chính đã đưa ra tổng số 152 giải pháp chính sách có tác động ảnh hưởng đến FDI – tăng khoảng chừng 42 % so với năm 2019. Đây là năm có số lượng chính sách mới về đầu tư nhiều nhất kể từ năm 2003 ( Bảng 2 ) .

Bảng 2. Số lượng các chính sách đầu tư mới, 2003-2020

Nguồn : UNCTAD ( 2021 )

1. CHÍNH SÁCH ĐẦU TƯ CỦA MỘT SỐ QUỐC GIA

1.1. Chính sách hạn chế, giám sát đầu tư

Đại dịch COVID-19 đã khiến cho những rủi ro đáng tiếc tương quan đến bảo mật an ninh vương quốc và sức khỏe thể chất hội đồng trở nên nghiêm trọng hơn hoặc đang được coi trọng hơn. Điều này đã thôi thúc những cơ quan chính phủ phải tăng cường những giải pháp hạn chế hoặc giám sát so với đầu tư quốc tế. Các giải pháp này đã tăng hơn gấp đôi lên 50, chiếm tới 41 % tổng số những giải pháp chính sách đầu tư mới trong năm 2020 ( không tính đến những giải pháp có đặc thù trung lập hoặc không xác lập ) so với chỉ 24 % vào năm 2019 và 28 % vào năm 2009 – trong cuộc khủng hoảng cục bộ kinh tế tài chính toàn thế giới .
Dưới ảnh hưởng tác động của COVID-19, tăng cường chính sách sàng lọc FDI được ghi nhận khởi đầu từ Liên minh châu Âu ( EU ). Ngày 25/3/2020, Ủy ban châu Âu ( EC ) đã phát hành Hướng dẫn mới cho những nước thành viên về việc chú trọng và tăng nhanh những chính sách so với sàng lọc đầu tư quốc tế : i ) Sử dụng những chính sách sàng lọc vương quốc hiện có để xử lý những rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn tương quan đến nghành nghề dịch vụ chăm nom sức khỏe thể chất và những nghành quan trọng khác ; hoặc ii ) Trong trường hợp không có chính sách sàng lọc, thiết lập những chính sách đó và sử dụng những công cụ sẵn có khác để xử lý những rủi ro đáng tiếc so với bảo mật an ninh hoặc trật tự công cộng do FDI mang lại .
Ngay sau đó, hàng loạt những vương quốc từ những nền kinh tế tài chính tăng trưởng như Pháp, Đức, Anh, Nhật Bản, Mỹ … cho đến những nền kinh tế tài chính mới nổi và đang tăng trưởng như Ấn Độ, Brazil, Nga, Trung Quốc … đều đã kiểm soát và điều chỉnh chính sách sàng lọc FDI của mình. Thực tế cho thấy, những giải pháp này phần nhiều có tương quan trực tiếp đến COVID-19 : i ) Các cải cách lan rộng ra khoanh vùng phạm vi vận dụng những quy tắc sàng lọc FDI so với những nghành có vai trò quan trọng so với đại dịch ( nghành nghề dịch vụ y tế và chuỗi đáp ứng tương quan ) ; ii ) Các giải pháp được vận dụng nhằm mục đích ngăn ngừa nhà đầu tư quốc tế thôn tính doanh nghiệp trong nước khi những doanh nghiệp này bị định giá quá thấp bởi chịu tác động ảnh hưởng nặng nề của đại dịch .

1.2. Chính sách khuyến khích, thúc đẩy đầu tư

– Các giải pháp triển khai đầu tư mới và hợp lý hóa thủ tục hành chính
Ứng phó với đại dịch, phần đông những cơ quan triển khai đầu tư ( IPA ) trên khắp quốc tế đều ngày càng tăng những hoạt động giải trí không riêng gì để duy trì, chăm nom những nhà đầu tư hiện tại, mà còn nhằm mục đích khuyến khích đầu tư mới. Các IPA đã bộc lộ sự năng động và phản ứng nhạy bén trong việc sử dụng kỹ thuật số để tương hỗ nhu yếu ngày càng tăng của những nhà đầu tư trong thời kỳ đại dịch. Đồng thời những IPA cũng đang đầu tư vào tài liệu để tăng cường tính năng của mình, gồm có cả vai trò tư vấn chính sách can đảm và mạnh mẽ hơn. Tính đến tháng 6/2020, có tới 77 % IPA vương quốc trên toàn quốc tế đã thôi thúc việc sử dụng kỹ thuật số để phân phối dịch vụ và thông tin tương quan đến COVID-19 cho những nhà đầu tư1 .
Sau khi tập trung chuyên sâu vào việc tương hỗ thông tin và dịch vụ nhằm mục đích giữ chân những nhà đầu tư, hiện những IPA đang thôi thúc đầu tư giúp Phục hồi nền kinh tế tài chính. Trọng tâm là khuyến khích đầu tư vào những nghành nghề dịch vụ được ưu tiên. Như Trung Quốc đã lan rộng ra thêm 10 % list những ngành khuyến khích đầu tư quốc tế ; Sri Lanka xây dựng một khu sản xuất dược phẩm để lôi cuốn những công ty dược phẩm toàn thế giới ; Ấn Độ dữ thế chủ động lựa chọn, tiếp cận với những nhà đầu tư quốc tế. Chỉ riêng trong tháng 4/2020, cơ quan chính phủ nước này đã tiếp cận hơn 1.000 công ty Mỹ và đưa ra những khuyến mại so với những doanh nghiệp đang xem xét chuyển khỏi Trung Quốc2 .
Bên cạnh đó, một số ít vương quốc đã thực thi cải cách thủ tục hành chính nhằm mục đích giảm bớt gánh nặng hành chính cho những nhà đầu tư, cũng như giảm bớt những trở ngại về thủ tục để giúp những nhà đầu tư đẩy nhanh tiến trình sản xuất và theo dõi nhanh việc luân chuyển sản phẩm & hàng hóa trong thời hạn đại dịch. Một số ví dụ hoàn toàn có thể kể đến như việc tăng nhanh quy trình cấp phép cho nhà đầu tư quốc tế của xứ sở của những nụ cười thân thiện ; đơn giản hóa những quá trình cấp phép, thả lỏng những quy tắc nhập cư và hòa giải những luật và pháp luật đơn cử của từng nghành của Indonesia hay cấp phép không lấy phí cho những nhà sản xuất dịch vụ quản trị quỹ kinh tế tài chính để lôi cuốn những nhà đầu tư chuyên nghiệp tại Úc. Uzbekistan tạo ra chính sách một cửa để tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho những nhà đầu tư còn tại Trung Quốc, Luật Đầu tư quốc tế sửa đổi của nước này cấm chuyển giao công nghệ tiên tiến cưỡng bức nhằm mục đích bảo vệ chính sách không số lượng giới hạn so với những tập đoàn lớn đa vương quốc trải qua việc lan rộng ra những giải pháp bảo vệ pháp lý .
– Các tặng thêm đầu tư mới
Từ lâu FDI đã được coi là động lực chính thôi thúc tăng trưởng GDP và tăng trưởng kinh tế tài chính. Để Phục hồi kinh tế tài chính sau COVID-19, việc lôi cuốn FDI càng trở nên quan trọng. Do vậy, dòng vốn FDI toàn thế giới sụt giảm mạnh đã đẩy những nước, đặc biệt quan trọng những nước đang tăng trưởng châu Á và những nền kinh tế tài chính quy đổi – nơi phụ thuộc vào rất nhiều vào FDI để tăng trưởng kinh tế tài chính – vào một tiến trình cạnh tranh đối đầu mới rất là quyết liệt để lôi cuốn FDI. Để mê hoặc những nhà đầu tư quốc tế, những nước đã đưa ra nhiều tặng thêm miễn giảm thuế doanh nghiệp, miễn giảm thuế nhập khẩu, khuyến mại tiếp cận kinh tế tài chính và tiếp cận đất đai, thiết kế xây dựng nhiều khu công nghiệp mới … Phần lớn những khuyễn mãi thêm này được vận dụng ở những nước châu Á đang tăng trưởng .
Trong toàn cảnh những nhà đầu tư quốc tế đang tìm kiếm những điểm đến có ngân sách quản lý và vận hành và sản xuất thấp hơn và có sẵn chuỗi đáp ứng địa phương, Ấn Độ và những nước Khu vực Đông Nam Á đã nổi lên như một lựa chọn thay thế sửa chữa can đảm và mạnh mẽ cho Trung Quốc so với những công ty quốc tế đầu tư vào sản xuất và tìm nguồn đáp ứng. Tận dụng thời cơ này để lôi cuốn FDI, những nước này đang chạy đua trong việc đưa ra những khuyễn mãi thêm mê hoặc cả về kinh tế tài chính và đất đai. Ấn Độ đã miễn giảm thuế cho những dự án Bất Động Sản đầu tư mới trên 100 triệu USD và dành ra hơn 460.000 ha đất để lôi cuốn những hãng sản xuất từ Trung Quốc di dời về. Indonesia đã giảm thuế thu nhập doanh nghiệp từ 25 % xuống 22 % trong năm 2020 và sẽ giảm tiếp xuống 20 % ​ ​ vào năm 2022 ; đồng thời dành ra một khu vực rộng 4.000 ha để kiến thiết xây dựng nhiều khu công nghiệp mới. Thailand tăng nhanh lôi cuốn đầu tư trong nghành thiết bị y tế, ưu tiên những dự án Bất Động Sản công nghệ cao với khuyến mại giảm 50 % thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm3. Trong khi Trung Quốc tiến hành nhiều giải pháp khá can đảm và mạnh mẽ nhằm mục đích “ giữ chân ” nhà đầu tư, giảm thiểu việc di dời sản xuất và chuỗi đáp ứng ra ngoài Trung Quốc, như kiến thiết xây dựng những chính sách tặng thêm đặt biệt so với những doanh nghiệp số 1 quốc tế ; lan rộng ra những khu thương mại tự do thử nghiệm với nhiều khuyễn mãi thêm .
– Tự do hóa FDI
Như những năm trước, những nền kinh tế tài chính đang tăng trưởng ở châu Á tích cực nhất trong việc tự do hóa đầu tư quốc tế. Trung Quốc lan rộng ra list những ngành, những khu thương mại tự do để khuyến khích đầu tư quốc tế ; dỡ bỏ những hạn chế về tỷ suất chiếm hữu CP của quốc tế trong những công ty bảo hiểm nhân thọ liên kết kinh doanh. Ấn Độ Open đầu tư vào ngành khai thác than cho những công ty không sử dụng than ; nâng tỷ suất chiếm hữu quốc tế trong những nghành truyền thông tin tức kỹ thuật số, quốc phòng, bảo hiểm. Tương tự những nước ASEAN, như Indonesia thậm chí còn ở một số ít nghành nghề dịch vụ còn nâng tỷ suất chiếm hữu quốc tế lên tới 100 %, và được cho phép người quốc tế chiếm hữu những nhà ở được kiến thiết xây dựng trong 1 số ít khu thương mại tự do, khu công nghiệp hoặc những khu kinh tế tài chính khác ; Lào lần tiên phong cho phép nhà đầu tư quốc tế chiếm hữu nhà ở và thực thi kiến thiết xây dựng nhà nhà ở ; Philippines được cho phép 100 % chiếm hữu quốc tế trong những dự án Bất Động Sản địa nhiệt quy mô lớn .
Ngoài ra, một số ít nước cũng thôi thúc tự do hóa đầu tư trải qua việc ký kết những hiệp định đầu tư quốc tế ( IIA ). Trong năm 2020, đã có thêm 21 IIA được ký kết, trong đó có 6 hiệp ước đầu tư song phương ( BIT ), và 15 hiệp ước có lao lý đầu tư ( TIP ). Theo những hiệp định khu vực – những hiệp định kinh tế tài chính to lớn giữa một nhóm những vương quốc chiếm tỷ trọng lớn đáng kể trong kinh tế tài chính quốc tế – đầu tư chỉ là một nghành thuộc hiệp định. Các IIA khu vực ngày càng tăng trong những năm gần đây dẫn đến số lượng IIA ít hơn nhưng có nhiều bên tham gia, lan rộng ra đáng kể mạng lưới hiệp ước đầu tư vì mỗi hiệp ước tạo ra nhiều mối quan hệ IIA song phương. Những IIA này thường có quy mô rất lớn nên hoàn toàn có thể có những tác động ảnh hưởng đáng kể so với việc hoạch định những quy tắc đầu tư quốc tế trong tương lai .

 

2. MỘT SỐ HÀM Ý VỀ CHÍNH SÁCH ĐẦU TƯ

Qua xem xét tình hình dòng vốn FDI và phản ứng chính sách đầu tư của một số ít nước trong toàn cảnh COVID-19, bài viết đưa ra một số ít hàm ý về chính sách đầu tư như sau :
Thứ nhất, do diễn biến của COVID-19 vẫn rất là phức tạp nên những tác động ảnh hưởng trung và dài hạn của dịch bệnh so với dòng vốn FDI vẫn chưa được xác lập chắc như đinh, nhưng đại dịch hoàn toàn có thể sẽ có những tác động ảnh hưởng lâu bền hơn đến việc hoạch định chính sách đầu tư theo hướng : Một mặt, COVID-19 hoàn toàn có thể sẽ củng cố xu thế FDI đang diễn ra theo hướng tiếp cận bảo lãnh hơn nhằm mục đích hạn chế đầu tư quốc tế vào những ngành công nghiệp quan trọng và nhạy cảm ; Mặt khác, nó hoàn toàn có thể sẽ liên tục kích hoạt cạnh tranh đối đầu lôi cuốn đầu tư ngày càng tăng khi những nền kinh tế tài chính đang tìm cách phục sinh sau suy thoái và khủng hoảng .
Thứ hai, bên cạnh những quyền lợi, những cơ quan chính phủ ngày càng chú trọng hơn đến những rủi ro đáng tiếc tương quan đến đầu tư quốc tế. Thay vì tối đa hóa lượng vốn lôi cuốn FDI, những chính sách đầu tư cần tập trung chuyên sâu vào việc tối đa hóa quyền lợi của đầu tư quốc tế để vừa lôi cuốn được FDI giúp phục sinh kinh tế tài chính, vừa bảo vệ những quyền lợi vương quốc. Sàng lọc FDI là một công cụ chính sách lan rộng ra để hoàn toàn có thể đạt được tiềm năng này. Việc quản lý và vận hành những chính sách sàng lọc đầu tư phải tuân thủ theo những hiệp định quốc tế đã ký kết, do đó hoàn toàn có thể tạo ra những phức tạp pháp lý cho việc phát hành những chính sách sàng lọc. Thực tế cũng đã chỉ ra rằng, những khoản đầu tư quốc tế hoàn toàn có thể tiềm ẩn những rủi ro đáng tiếc khó lường trước được khiến chính sách đầu tư hoàn toàn có thể phải đương đầu với những yếu tố mới. Vì vậy, những hiệp ước đang được đàm phán không nên quá ràng buộc những chính phủ nước nhà trong tương lai .
Thứ ba, những chính sách sàng lọc hoàn toàn có thể hạn chế sự hiện hữu của FDI trong một vương quốc. Tuy nhiên, điều này chỉ ngăn cản FDI vào một số ít nghành nhất định, thường là những nghành tương quan đến bảo mật an ninh vương quốc. Chính thế cho nên, những rào cản so với nhà đầu tư quốc tế ngày càng tăng, tuy nhiên Mỹ và Trung Quốc vẫn là những vương quốc lôi cuốn FDI lớn nhất quốc tế. Điều này chứng tỏ môi trường tự nhiên kinh doanh thương mại của địa phương và vương quốc mới là yếu tố then chốt để lôi cuốn những nhà đầu tư quốc tế .
Thứ tư, những chính sách khuyễn mãi thêm luôn là một công cụ thiết yếu để khuyến khích đầu tư, tuy nhiên việc lạm dụng khuyễn mãi thêm đất đai và thuế để cạnh tranh đối đầu lôi cuốn FDI hoàn toàn có thể khiến những nước đang tăng trưởng rơi vào cuộc đua xuống đáy khi mà những nước cố gắng nỗ lực vượt qua nhau trong cuộc cạnh tranh đối đầu này. Điều này hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách của những nước, thậm chí còn có năng lực vượt quá quyền lợi mà FDI mang lại. Trong khi, trước khi ra quyết định hành động đầu tư, những nhà đầu tư chăm sóc đến quy mô thị trường và chính sách tăng trưởng thị trường, tăng trưởng kinh tế tài chính trong nước, tiếp đến là chi phí sản xuất, chất lượng lao động có chuẩn bị sẵn sàng đảm nhiệm luồng đầu tư mới về kỹ thuật số, công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển. Do đó, những nước cần có chính sách tăng trưởng thị trường và nhân lực có kinh nghiệm tay nghề cao, tập trung chuyên sâu vào lựa chọn lôi cuốn FDI có chiều sâu, có lợi cho vương quốc .
Thứ năm, sự năng động và phản ứng nhạy bén trong việc sử dụng kỹ thuật số để cung ứng thông tin, tương hỗ dịch vụ, tạo thuận tiện và chăm nom sau đầu tư của IPA đã cho thấy vai trò quan trọng của những IPA trên khắp quốc tế trong việc hoàn toàn có thể Phục hồi dòng vốn FDI, giúp nền kinh tế tài chính vương quốc vượt qua khủng hoảng cục bộ lúc bấy giờ. Các IPA đã bộc lộ được vai trò quan trọng của mình trong việc liên kết những nhà đầu tư và doanh nghiệp với cơ quan chính phủ, với tư cách là trung gian giữa khu vực công và tư nhân. Các hoạt động giải trí này cũng được IPA lan rộng ra để tăng cường mối link giữa những công ty quốc tế với nền kinh tế tài chính địa phương. Vai trò của IPA sẽ vẫn liên tục được duy trì và nâng cao sau đại dịch .
Thứ sáu, bên cạnh việc hợp lý hóa thủ tục hành chính để giảm gánh nặng cho những nhà đầu tư, và thôi thúc tự do hóa để khuyến khích đầu tư những nước cần đẩy nhanh những cuộc đàm phán về những BIT với những nước ưu tiên. Đây là một cách hài hòa và hợp lý để giúp những vương quốc trở thành điểm đến đầu tư mê hoặc hơn, là chìa khóa thôi thúc kinh tế tài chính hồi sinh. Đồng thời quy trình đàm phán những hiệp định song phương như vậy sẽ tạo thời cơ quan trọng cho những doanh nghiệp trong nước ở những thị trường mới nổi tham gia vào đầu tư quốc tế. Hơn nữa, trải qua những BIT, khu vực tư nhân địa phương sẽ hoàn toàn có thể giúp hình thành những thỏa thuận hợp tác theo cách thôi thúc sự phục sinh kinh tế tài chính, cải tổ thiên nhiên và môi trường pháp lý tổng thể và toàn diện và thôi thúc việc tuân thủ pháp quyền trong thương mại .

Chú thích:

1 UNCTAD ( 2020 ) .
2 Hà Thu ( 2020 ) .
3 Tiến Long ( 2020 ) .

Tài liệu tham khảo

– Tiến Long ( 2020 ). ASEAN đón dòng vốn đầu tư toàn thế giới : Xu hướng tất yếu. Con số và sự kiện điện tử, ngày 14/9/2020 .
– Hà Thu ( 2020 ). Các nền kinh tế tài chính đua lôi kéo doanh nghiệp rời Trung Quốc. https://vnexpress.net
– VEPR, Oxfam in Vietnam, The PRAKARSA, và TAFJA. ( 2020 ). Towards Sustainable Tax Policies in the ASEAN Region : The Case of Corporate Tax Incentives. Hanoi, Vietnam .
– OECD ( 2020 ). Investment Screening in Times of COVID and beyond. Tackling Coronavirus ( COVID-19 ) : Contributing to a Global Effort. 07 July 2020 .
– Jonathan Bonnitcha ( 2020 ). The return of investment screening as a policy tool. https://www.iisd.org/itn/en/2020/12/19/the-return-of-investment-screening-as-a-policy-tool-jonathan-bonnitcha/
– Basu Sharma ( 2020 ). Covid-19 and recalibration of FDI regimes : convergence or divergence ? Transnational Corporations Review, Vol. 13, Issue 1, p. 62-73 .

– UNCTAD (2021). World Investment Report 2021 – Investing in sustainable recovery. United Nations Publications, New York, USA.

– UNCTAD ( 2020 ). Post-COVID-19 : Investment Promotion Agencies and the “ New Normal ”. Special Issue 9, July 2020 .

– Viola Caon (2021). FDI drivers and barriers in the business environment. Investment Monitor, 13 May 2021.

Bài đăng trên Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ số 18 năm 2021

Có thể bạn quan tâm
Alternate Text Gọi ngay
XSMB