Chính sách cải cách tiền lương

Bài viết tập trung chuyên sâu nghiên cứu và phân tích về chính sách cải cách tiền lương ở Nước Ta lúc bấy giờ và yêu cầu giải pháp cho thời hạn tới .

1. Những vấn đề cần nghiên cứu, xử lý trong cải cách chính sách tiền lương

Tiền lương tối thiểu bảo vệ đủ sống. Cần phải có cách tiếp cận đúng và chiêu thức xác lập khoa học ; xử lý nhiều mối quan hệ kinh tế tài chính – xã hội quan trọng, nhất là mối quan hệ bảo vệ những nhu yếu mức sống tối thiểu của người lao động với thị trường ( giá trị lao động, quan hệ cung – cầu, cạnh tranh đối đầu lao động ), dịch chuyển chỉ số giá tiêu dùng ( CPI ), năng lực của nền kinh tế tài chính và hội nhập .

Lương tối thiểu bảo đảm nhu cầu tối thiểu (tính đủ tiền nhà trong lương) ở vùng có thị trường lao động phát triển nhất (vùng có mức lương tối thiểu cao nhất của khu vực doanh nghiệp). Đối với cán bộ, công chức, lương tối thiểu bằng mức bình quân của các mức lương tối thiểu vùng của khu vực doanh nghiệp, đồng thời áp dụng hệ số tăng thêm đối với cán bộ, công chức ở những vùng có thị trường lao động phát triển, để mức lương tối thiểu của cán bộ, công chức cao hơn mức lương tối thiểu vùng của khu vực doanh nghiệp, bảo đảm tính cạnh tranh của lương công chức, thu hút người có tài năng vào bộ máy nhà nước. Quy định mức lương tối thiểu áp dụng với cán bộ, công chức trên cơ sở mức thu nhập và mức chi tiêu bình quân đầu người của cả nước.

Đảm bảo phân phối tiền lương trong doanh nghiệp nhà nước công minh và chống độc quyền. Trong đó, cần xử lý yếu tố quan hệ giữa chủ sở hữu vốn nhà nước và quyền tự chủ hoạt động giải trí sản xuất – kinh doanh thương mại theo cơ chế thị trường của doanh nghiệp nhà nước ; bóc tách yếu tố lợi thế cạnh tranh đối đầu và xóa độc quyền ; thực thi chính sách phân phối tiền lương theo hiệu suất và hiệu suất cao sản xuất, kinh doanh thương mại của doanh nghiệp .
Thiết lập và quản lý và vận hành hiệu suất cao chính sách thỏa thuận hợp tác giữa những bên về quan hệ lao động, nhất là về tiền lương trong doanh nghiệp một cách thực ra, theo đúng nguyên tắc thị trường, tránh hình thức ; đặc biệt quan trọng là xác lập rõ chủ thể đại diện thay mặt và nâng cao năng lượng đại diện thay mặt những bên trong quan hệ lao động ở doanh nghiệp .
Đảm bảo nguồn tiền lương trả cho công chức cao và theo vị trí việc làm, hiệu suất cao thực thi công vụ. Trong đó, phải giải quyết và xử lý nguồn trả lương cho công chức trong mối quan hệ với mạng lưới hệ thống chính trị, với chính sách xã hội, phúc lợi xã hội, nhất là bảo hiểm xã hội, khuyến mại người có công và trợ giúp xã hội, đều có nguồn từ ngân sách nhà nước .

2. Chính sách cải cách tiền lương thời gian qua

Cải cách chính sách tiền lương là nhu yếu khách quan, là trách nhiệm quan trọng, yên cầu quyết tâm chính trị cao trong kiến thiết xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hoàn thành xong thể chế kinh tế thị trường khuynh hướng xã hội chủ nghĩa ; thôi thúc cải cách hành chính ; thay đổi, sắp xếp tổ chức triển khai cỗ máy của mạng lưới hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động giải trí hiệu lực thực thi hiện hành, hiệu suất cao, tinh giản biên chế ; thay đổi mạng lưới hệ thống tổ chức triển khai và quản trị, nâng cao chất lượng và hiệu suất cao hoạt động giải trí của những đơn vị chức năng sự nghiệp công lập .
Quan điểm chỉ huy của Đảng và những tiềm năng đơn cử về cải cách tiền lương đến năm 2030, nhằm mục đích thiết kế xây dựng mạng lưới hệ thống chính sách tiền lương vương quốc một cách khoa học, minh bạch, tương thích với tình hình thực tiễn quốc gia, cung ứng nhu yếu tăng trưởng của nền kinh tế thị trường xu thế xã hội chủ nghĩa và dữ thế chủ động hội nhập quốc tế, thiết kế xây dựng quan hệ lao động hòa giải, không thay đổi và văn minh ; tạo động lực giải phóng sức sản xuất, nâng cao hiệu suất lao động, chất lượng nguồn nhân lực ; góp thêm phần kiến thiết xây dựng mạng lưới hệ thống chính trị trong sáng, tinh gọn, hoạt động giải trí hiệu lực thực thi hiện hành, hiệu suất cao ; phòng, chống tham nhũng, tiêu tốn lãng phí ; bảo vệ đời sống của người hưởng lương và mái ấm gia đình người hưởng lương, thực thi tân tiến và công minh xã hội .
– Về nội dung cải cách, thực thi chia làm 2 khu vực là khu vực công ( so với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang ) và khu vực doanh nghiệp ( doanh nghiệp ngoài nhà nước và doanh nghiệp nhà nước ) .
+ Đối với khu vực công, cải cách nhằm mục đích hướng tới phong cách thiết kế cơ cấu tổ chức tiền lương mới gồm lương cơ bản ( chiếm khoảng chừng 70 % tổng quỹ lương ) và những khoản phụ cấp ( chiếm khoảng chừng 30 % tổng quỹ lương ). Bổ sung tiền thưởng ( quỹ tiền thưởng bằng khoảng chừng 10 % tổng quỹ tiền lương của năm, không gồm có phụ cấp ). ( Hình 1 )
Chính sách cải cách tiền lương - Ảnh 1
Xây dựng, phát hành mạng lưới hệ thống bảng lương mới theo vị trí việc làm, chức vụ và chức vụ chỉ huy sửa chữa thay thế mạng lưới hệ thống bảng lương hiện hành ; chuyển xếp lương cũ sang lương mới, bảo vệ không thấp hơn tiền lương hiện hưởng .
Đề án cải cách cũng xác lập những yếu tố đơn cử để phong cách thiết kế bảng lương mới, bãi bỏ mức lương cơ sở và thông số lương lúc bấy giờ, kiến thiết xây dựng mức lương cơ bản bằng số tiền đơn cử trong bảng lương mới. Sắp xếp lại những chính sách phụ cấp hiện hành, bảo vệ tổng quỹ phụ cấp chiếm tối đa 30 % tổng quỹ lương .

Cải cách sẽ bãi bỏ phụ cấp thâm niên nghề (trừ quân đội, công an, cơ yếu để bảo đảm tương quan tiền lương với cán bộ, công chức); phụ cấp chức vụ lãnh đạo (do các chức danh lãnh đạo trong hệ thống chính trị thực hiện xếp lương chức vụ); phụ cấp công tác đảng, đoàn thể chính trị – xã hội; phụ cấp công vụ… Sẽ có quy định mới chế độ phụ cấp theo phân loại đơn vị hành chính đối với cấp xã, cấp huyện và cấp tỉnh. Thực hiện nhất quán khoán quỹ phụ cấp hàng tháng đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn và tổ dân phố trên tỉ lệ chi thường xuyên của UBND cấp xã.

Về chính sách quản trị tiền lương và thu nhập, người đứng đầu cơ quan, tổ chức triển khai, đơn vị chức năng được sử dụng quỹ tiền lương và kinh phí đầu tư chi liên tục được giao hàng năm để thuê chuyên viên, nhà khoa học, người có năng lực đặc biệt quan trọng và quyết định hành động mức chi trả thu nhập tương ứng với trách nhiệm được giao .
Đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo vệ chi liên tục và chi góp vốn đầu tư, hoặc tự bảo vệ chi tiếp tục và những quỹ kinh tế tài chính nhà nước ngoài ngân sách nhà nước được thực thi chính sách tự chủ tiền lương theo tác dụng hoạt động giải trí như doanh nghiệp .
+ Đối với khu vực doanh nghiệp, thực thi kiểm soát và điều chỉnh tăng mức lương tối thiểu vùng tương thích tình hình tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, năng lực chi trả của doanh nghiệp để đến năm 2020 mức lương tối thiểu bảo vệ mức sống tối thiểu của người lao động và mái ấm gia đình họ. Thực hiện thử nghiệm quản trị lao động, tiền lương so với doanh nghiệp nhà nước theo những nội dung của Đề án cải cách chính sách tiền lương được phê duyệt .
Tuy nhiên, trong toàn cảnh đại dịch lê dài, chủ trương này đã phải lùi lại 2 năm liên tục. Lúc đầu, Trung ương dự kiến lùi thời gian cải cách tiền lương một năm so với tiềm năng khởi đầu, tức là từ ngày 01/7/2022 thay vì từ ngày 01/7/2021. Sau đó những cấp có thẩm quyền liên tục quyết định hành động chưa triển khai trong năm 2022. Nguyên nhân là do nền kinh tế tài chính sau đại dịch sẽ có nhiều trách nhiệm ưu tiên khác nhau, do vậy để đưa yếu tố tiền lương vào nhóm việc cần làm thì phải sẵn sàng chuẩn bị nguồn lực và sự quyết tâm của cả mạng lưới hệ thống. Việc cải cách tiền lương khu vực công nhờ vào trọn vẹn vào ngân sách, nếu sản xuất liên tục khó khăn vất vả, tác động ảnh hưởng đến nguồn thu sẽ rất khó triển khai .
Về khuynh hướng cải cách tiền lương sau năm 2022, Trung ương đã quyết định hành động phong cách thiết kế cơ cấu tổ chức tiền lương mới khu vực công gồm lương cơ bản ( chiếm khoảng chừng 70 % tổng quỹ lương ), những khoản phụ cấp ( chiếm 30 % ) ; bổ trợ tiền thưởng ( quỹ tiền thưởng bằng khoảng chừng 10 % tổng quỹ tiền lương của năm, không gồm có phụ cấp ). Dự kiến trong năm tiên phong thực thi cải cách, tiền lương thấp nhất của cán bộ, công chức, viên chức bằng mức lương thấp nhất trung bình những vùng của khu vực doanh nghiệp, sau đó tăng dần theo lộ trình 5 năm. Nghịch lý lương không đủ sống mà phụ cấp quá nhiều, được cho là xuất phát từ sự quản trị không cân đối, áp lực đè nén lương thấp đè nặng buộc những ngành phải tìm cách bổ trợ phụ cấp. Tới đây, cùng với bảng lương mới, những cơ quan sẽ sắp xếp lại những chính sách phụ cấp hiện hành, bảo vệ tổng quỹ phụ cấp chiếm tối đa 30 % tổng quỹ lương .
Với khu vực doanh nghiệp vận dụng lương tối thiểu vùng, lộ trình cải cách đặt ra từ năm 2021, Nhà nước định kỳ kiểm soát và điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng tiền lương vương quốc. Song 2 năm qua, mức lương tối thiểu vùng chưa thể tăng, vẫn giữ nguyên mức cũ với 4 vùng. Vùng I : 4,42 triệu đồng ; vùng II : 3,92 triệu đồng ; vùng III : 3,42 triệu đồng và vùng IV : 3,07 triệu đồng. Lương của doanh nghiệp thời hạn tới sẽ có biến hóa rất cơ bản. Lương được xác lập chính là Chi tiêu của sức lao động, theo nguyên tắc thị trường, có sự can thiệp nhất định của Nhà nước. Người lao động được tăng lương dựa trên vận tốc tăng hiệu suất lao động, chỉ số Ngân sách chi tiêu, năng lực chi trả của doanh nghiệp .

3. Kiến nghị

Trước tiên, nhà nước cần phải xem xét cắt giảm đến mức tối đa số người được hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Thậm chí ở 1 số ít xã, số cán bộ còn nhiều hơn người dân trong xã. Điều này là bất hài hòa và hợp lý, cần được kiểm soát và chấn chỉnh tráng lệ .
Đối với doanh nghiệp nhà nước, cần triển khai tái cơ cấu tổ chức ngay hoặc xem xét cho giải thể những doanh nghiệp thua lỗ nhiều năm liền để giảm bớt gánh nặng cho ngân sách. Điều này không chỉ có ý nghĩa so với ngân sách vương quốc, mà còn có ý nghĩa to lớn so với nền kinh tế tài chính cả nước, giúp nền kinh tế tài chính hoạt động giải trí có hiệu suất cao hơn, bảo vệ tiềm năng tăng trưởng bền vững và kiên cố. Ngoài ra, những doanh nghiệp nhà nước làm ăn có hiệu suất cao cũng cần phải tiếp tục nhìn nhận lại, thực thi những cải cách theo hướng nâng cao tính cạnh tranh đối đầu, giảm bớt số lượng lao động không thiết yếu, lựa chọn cấp quản trị trải qua thi tuyển, … nhằm mục đích đạt được hiệu suất cao cao nhất trong sản xuất – kinh doanh thương mại. Thực hiện được những giải pháp trên giúp ngân sách có được khoản thu từ khu vực kinh tế tài chính nhà nước .

Mặt khác, để tạo ra nguồn thu cho ngân sách, cần hoàn thiện hệ thống thuế, trong đó chú trọng hơn nữa đến nguồn thuế trực thu, nhất là thuế thu nhập đối với những cá nhân và tổ chức có thu nhập cao trong xã hội. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, xuất hiện một tầng lớp những người có thu nhập cao, thậm chí rất cao, nhưng Nhà nước chưa kiểm soát được thu nhập của những đối tượng này.

Một giải pháp quan trọng khác là nhà nước cần xem xét lại những khoản tiêu tốn công nhằm mục đích tránh thực trạng thất thoát tiêu tốn lãng phí. Hiện tượng thất thoát trong góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng cơ bản lên đến 40 %, thậm chí còn có những trường hợp lên đến 50 – 55 %, nhiều khoản chi góp vốn đầu tư không hiệu suất cao, nhiều khu công trình trị giá hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng nhưng kiến thiết xây dựng xong không được sử dụng, bị xuống cấp trầm trọng nghiêm trọng. Nếu khắc phục được yếu tố này, ngân sách của nhà nước sẽ tiết kiệm chi phí được một khoản chi không thiết yếu rất lớn và hoàn toàn có thể sử dụng nguồn này để chi trả lương cho người lao động .
Tóm lại, chính sách tiền lương và yếu tố thu nhập của người lao động luôn là mối chăm sóc không riêng gì của những người làm chính sách, mà còn của toàn xã hội. Sự chưa ổn về tiền lương và thu nhập của người lao động đang triệt tiêu động lực của tăng trưởng. Do vậy, cải cách chính sách, chính sách tiền lương nói riêng, chính sách, chính sách phân phối thu nhập nói chung là một tất yếu khách quan .

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

  1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội Đảng XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Hà Nội.
  2. Đồng Quốc Đạt (2009), Vai trò của hệ thống an sinh – xã hội trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam, Tạp chí Lao động và Xã hội, Số 350.
  3. Mai Ngọc Cường (2012). An sinh xã hội 25 năm Đổi mới: Thành tựu và những vấn đề đặt ra, Tạp chí Cộng sản, số 834.
Có thể bạn quan tâm
Alternate Text Gọi ngay
XSMB