Nhật Chiêu bình thơ Louise Gluck

Dịch giả Nhật Chiêu nói về tác phẩm của Louise Glück – gia chủ Nobel Văn học 2020 – tại tọa đàm sáng 22/11, ở TP TP HCM .Nhà nghiên cứu và điều tra cho biết hồi cuối tháng 10, một người bạn tại Mỹ gửi Tặng ông sách của Louise Glück, trong đó có tập thơ Averno. Với thơ ca Mỹ, Nhật Chiêu đọc nhiều về Emily Dickinson, Walt Whitman … nhưng chưa khám phá sâu Gluck. Do vậy, ông chiêm ngưỡng và thưởng thức những tác phẩm của bà với tâm thế háo hức .Ông cho biết : ” Nỗi buồn trong thơ Gluck là một huyền cảm riêng, không gắn với tín ngưỡng tôn giáo, mà sinh ra từ việc thi nhân thường mượn lịch sử một thời cổ xưa, vạn vật thiên nhiên và tâm lý học hiện đại để giãi bày, biểu lộ, tò mò, lý giải, truy vấn, phát hiện cảm hứng, nội giới dịu dàng êm ả của mình. Vì thế, thơ của Gluck mang vẻ đẹp huyền bí, khó hiểu. Tôi cho rằng nếu người đọc cứ bám víu vào ngữ pháp, câu, chữ, cứ cố tìm kiếm ‘ cái gì đó ‘, sẽ khó tiếp cận thơ bà ” .
Nhà nghiên cứu Nhật Chiêu có buổi trò chuyện chủ đề Giải Nobel Văn học 2020 Louise Glück: Thơ và mặt đất này, vào 9h sáng 22/11 tại Salon văn hóa Cà phê Thứ Bảy, TP HCM.

Nhà nghiên cứu Nhật Chiêu có buổi trò chuyện chủ đề “Giải Nobel Văn học 2020 Louise Glück: Thơ và mặt đất này”, vào 9h sáng 22/11 tại Cà phê Thứ Bảy, TP HCM.

Từ chỗ tâm đắc, Nhật Chiêu dịch nhiều tác phẩm của Gluck, đăng trên trang cá thể để cùng fan hâm mộ cảm nhận thêm về vẻ đẹp thi ca. Theo ông, thơ Gluck tân kỳ nhưng gợi nhớ Emily Dickinson ( 1830 – 1886 ) trong giọng điệu và thi ảnh. Thiên nhiên hoang dã, nhất là hoa cỏ, thường lên tiếng một cách giật mình và huyền bí trong câu chữ của bà, như ở tập Diên vĩ dại ( The Wild Iris ), hay đậm vẻ lịch sử một thời cổ xưa trong tập Averno. Ông nói : ” Thơ Gluck là cái nhìn đưa xuống mặt đất của lũng đồi, của cuộc sống này chứ không hướng lên cái trừu tượng ” .
Louise Glück

Louise Glück – tác giả đoạt giải Nobel Văn chương 2020 – sinh ngày 22/4/1943 tại New York, Mỹ. Ảnh: Sigrid Estrada/AP.
Từ đầu thế kỷ 20 đến nay chỉ có 13 tác giả nữ từng đoạt giải Nobel văn chương. Trong đó, cây bút thơ có thế đếm được vài ba tên tuổi như: Wislawa Szymborska (1996), Nelly Sachs (1966), Gabriela Mistral (1945).

Louise Elisabeth Glück là tác giả của 12 tuyển tập thơ, một tiểu luận về thi ca. Năm 1968, bà phát hành tập thơ tiên phong – Firstborn, ” nhanh gọn được ca tụng như một trong những nhà thơ điển hình nổi bật của văn học đương đại Mỹ ” – theo Viện Hàn lâm. Sau đó, vì những đổ vỡ từ cuộc hôn nhân gia đình thứ nhất, sự nghiệp viết lách của bà ngưng trệ vài năm. Năm 1971, khi mở màn giảng dạy về thơ ở Đại học Goddard, bà sáng tác lại và ra đời tập thơ thứ hai bốn năm sau đó – The House on Marshland. Các chuyên viên Mỹ nhìn nhận tác phẩm mang tính cải tiến vượt bậc, với cách diễn đạt không hề trộn lẫn .Xuất hiện trên văn đàn khoảng chừng 2006, Nhật Chiêu từng được xem là một hiện tượng văn xuôi với những truyện ngắn Mưa mặt nạ, Người ăn gió và quả chuông bay đi … Năm 2011, khi về hưu, ông có nhiều thời hạn hơn để tập trung chuyên sâu sáng tác, ra đời hàng chục bài thơ, đầu sách như : Lời tiên tri của giọt sương ( tập truyện song ngữ Việt – Anh ), Tôi là một kẻ khác ( thơ tượng quẻ ), Người về với Như ( thơ ca tương chiếu ) …Bàn dịch thơ Gluck của Nhật Chiêu :Snowdrops

Do you know what I was, how I lived? You know
what despair is; then
winter should have meaning for you.

I did not expect to survive,
earth suppressing me. I didn’t expect
to waken again, to feel
in damp earth my body
able to respond again, remembering
after so long how to open again
in the cold light
of earliest spring–

afraid, yes, but among you again
crying yes risk joy

in the raw wind of the new world.

Bản dịch :
Hoa xuyên tuyết
Tôi là chi, thế nào tôi sống
người biết chưa vô vọng như tôi

thế thì người sẽ hiểu thôi

ý mùa đông đến với người mùa đông .

Có là chi mà mong lại sống

đất đè tôi. Chẳng vọng hay mong
tỉnh ra lại thấy là thân
cựa trong đất ẩm nhớ lần hồi xưa .

Lại bung nở trong làn nắng lạnh

nụ đầu xuân lại ánh lên chơi
sợ à nhưng bọn những người
khóc kêu vâng ạ niềm vui vô thường
trong trần gian mới gió sương .

>> Xem thêm các bản dịch thơ Gluck của Nhật Chiêu

Thất Sơn

Có thể bạn quan tâm
Alternate Text Gọi ngay
XSMB