Kỹ năng giao tiếp của trẻ hình thành khi nào?

Kỹ năng sống nói chung và kỹ năng giao tiếp nói riêng là một trong những yếu tố quan trọng trong sự phát triển của con người trong xã hội hiện đại. Kỹ năng giao tiếp là một kỹ năng phức tạp, vậy kỹ năng giao tiếp của trẻ hình thành từ khi nào, bố mẹ cần phải làm gì để bồi dưỡng kỹ năng quan trọng này cho con?

1. Kỹ năng giao tiếp của trẻ hình thành từ khi nào ?

Nhiều cha mẹ cho rằng kỹ năng giao tiếp được hình thành khi trẻ mở màn biết nói. Tuy nhiên, điều đó không đúng chuẩn. Kỹ năng giao tiếp được hình thành ngay từ khi trẻ mới chào đời trải qua ánh mắt, cử động chân tay, … Tiếng khóc là bộc lộ đơn cử nhất cho sự giao tiếp của trẻ sơ sinh. Trẻ khóc do đói, do bị đau, do sợ, do nhõng nhẽo, … Lớn hơn, khi trẻ khởi đầu biết nói, giao tiếp của trẻ là sự tích hợp giữa ngôn từ lời nói và ngôn từ hình thể trải qua ánh mắt, nét mặt, cử chỉ tay chân, …

Trong giai đoạn này người lớn cần có phương pháp hỗ trợ và hướng dẫn trẻ, giúp trẻ hình thành sự tự tin cũng như xây dựng mối tương quan với mọi người xung quanh. Bên cạnh yếu tố nội tại của trẻ thì kỹ năng giao tiếp cũng được hình thành và phát triển thông qua các tác động từ giác quan mà chủ yếu là nghe – nhìn. Vậy làm thế nào để bồi dưỡng kỹ năng giao tiếp hiệu quả cho con ngay từ những giai đoạn này.

2. Rèn luyện kỹ năng giao tiếp thông qua các giác quan.

Các giác quan là một trong những yếu tố giúp con bồi đắp khả năng giao tiếp ngay từ giai đoạn sơ sinh. Tai là cơ quan quan trọng, giúp trẻ tiếp nhận âm thanh, ngôn ngữ ngay cả khi con chưa biết nói. Nếu trẻ sống trong môi trường quá yên lặng, hay quá ồn ào đều không tốt cho sự phát triển ngôn ngữ của trẻ sau này. Bố mẹ cần tạo ra không gian với âm thanh hài hòa, vừa nghe giúp con sớm có nhận thức – nghe – hiểu về ngôn ngữ nói.

Mắt cũng là một giác quan tiếp nhận thông tin hiệu quả. Việc cho trẻ tiếp xúc sớm với màn hình máy tính hay ti vi hoàn toàn không tốt cho sự phát triển thị giác và ngôn ngữ của trẻ. Những hình ảnh sinh động, màu sắc bắt mắt, dễ khiến trẻ bị chìm đắm trong đó và trở nên thụ động, đòi hỏi. Ngoài ra, da cũng là một giác quan cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Thông qua sự tiếp xúc cơ thể, hệ thống thân kinh phản xạ của trẻ trở nên linh hoạt và thoải mái hơn.

3. Phát triển vốn từ vựng cho trẻ trong giai đoạn đầu đời

Ngôn ngữ là công cụ chính trong giao tiếp. Từ khi bắt đầu biết nói, ngôn ngữ của trẻ phát triển rất nhanh. Khi trẻ 5 tuổi, trẻ có thể đạt vốn từ khoảng 2000 từ. Giai đoạn tập nói đến hết độ tuổi mầm non là một giai đoạn bồi dưỡng ngôn ngữ hiệu quả. Bố mẹ có thể giúp trẻ bồi đắp ngôn ngữ thông qua việc trò chuyện với trẻ, đọc sách, kể chuyện cho con nghe. Tuy nhiên không phải cứ nói nhiều là tốt. Với trẻ quá nhỏ, những câu dài trẻ chưa thể hiểu hết, lượng thông tin quá nhiều khiến trẻ cảm thấy quá tải. Đó cũng là một trong số những nguyên nhân gây nên sự chậm nói, thụ động trong giao tiếp cho trẻ.

4. Rèn luyện ngôn ngữ thông qua hình ảnh.

Trong tiến trình đầu đời, khi trẻ chưa biết nói, hình ảnh giúp trẻ giao tiếp với những người xung quanh. Do đó, trong quy trình tiến độ này và kể cả khi con đã lớn, cha mẹ trở thành tấm gương để trẻ học hỏi. Bên cạnh đó việc cho trẻ thấy những hình ảnh của chính trẻ, biểu cảm khuôn mặt, hành vi hàng ngày, … cùng với đó là việc phản hồi về những hình ảnh đó một cách tích cực, cao hơn hoàn toàn có thể khuyển khích trẻ diễn đạt bằng lời về những bức ảnh đó .

Qua đó, giúp trẻ nhận ra được cảm xúc, hành động, biết cách diễn đạt cảm xúc, hành động đó bằng lời nói. Đồng thời trẻ có thể làm chủ cảm xúc và hành động của mình.

5. Giáo dục đi kèm hành động

Không giống những kỹ năng mềm khác, kỹ năng giao tiếp luôn được trẻ thực hành hàng ngày. Những lý thuyết hay lời dạy sáo rỗng đều không mang lại hiệu quả cao bằng hành động. Những điều được người lớn dạy bảo sẽ thuyết phục hơn khi có hành động đi kèm. Bố mẹ nào cũng có những mặt hạn chế về năng lực và tính cách.

Nhưng điều quan trọng nhất là luôn dạy trẻ bằng sự trung thực, tạo sự tin tưởng cho trẻ. Nhận thức của trẻ trong giai đoạn này còn non yếu nên những câu nói với hàm ý đối lập sẽ khiến trẻ hoang mang không biết phải làm thế nào và dần dần không muốn giao tiếp với những người đó nữa. Trong giai đoạn này không cần dạy trẻ quá nhiều thứ nhưng nhất thiết phải dạy trẻ có nguyên tắc, biết lễ phép và tôn trọng thông qua lời chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi, không nói leo, không lấy đồ của người khác khi chưa được sự cho phép,… Cách tốt nhất để dạy con những phép tắc này là thông qua sự làm gương của bố mẹ trong những tình huống giao tiếp hàng ngày.

Source: https://suachuatulanh.org
Category : Hỏi Đáp Chuyên Gia