Làng Yên Phụ (phần 2): Số phận con đường cùng tên

Phóng viên

– 07/05/2018 | 8:00 (GTM + 7)

Bạn đang đọc: Làng Yên Phụ (phần 2): Số phận con đường cùng tên

Nghe nội dung chi tiết cụ thể tại đây :

Làng Yên Phụ vốn nổi tiếng với nhiều nghề truyền thống lịch sử “ Không khí có tốt thì mọi người mới ra đây chơi chứ. Nói chung chỉ muốn tham vọng đủ tiền mua nhà ở đây sống thôi. Rất là khó nói nhưng nói chung là thích mà thích thì không cần nguyên do tại sao cả. ” “ Cuộc sống thì bình yên khung cảnh rất nên thơ mà đẹp không khí trong lành đến đây chơi ”. “ Chị cảm thấy Không khí trong lành, thoáng mát nói chung là thích. ” Khi nghe những quan điểm vừa qua có lẽ rằng nhiều bạn sẽ tưởng tượng ra nơi mà những thính giả vừa san sẻ là khu vực tại một khu nghỉ ngơi nào đó. Nhưng thực sự thì không phải vậy. Đó là cảm nhận của những người dân mà chúng tôi ghi lại được khi họ đi bộ thư giãn giải trí trên con đường bao quanh làng Yên Phụ trong buổi sáng cuối tuần vừa qua. Không quá nổi tiếng như nghề làm giấy, hay nghề trồng đào, trồng quất, nhưng nghề nuôi cá cảnh ở Yên Phụ, Q. Tây Hồ cũng góp thêm phần tạo ra sự những nét đặc trưng của một làng nghề cổ trên đất Tây Hồ thời xưa. Nằm gần ngay khu vực TT của Hà Nội Thủ Đô Hà Nội, sát với nhiều khu đô thị mới sầm uất của hồ Tây, nhưng ở một góc nhỏ cả về khoảng trống và tâm thức, phố Yên Phụ thời nay vẫn giữ được những nét đẹp rất bình dị, dân dã của làng quê Nước Ta. Nhà báo Nguyễn Ngọc Tiến – báo Hà Nội Mới san sẻ : “ Ngày xưa làng cũng không có nghề gì cả, hầu hết người dân sống quanh vùng đánh cá ở Hồ Tây, phụ nữ thì mua lại hoa sen mang đi bán, nói chung làm nhiều nghề lao động, nhưng vì đất hẹp, người đông, đời sống khó khăn vất vả thì có 1 người mới nghĩ ra. Ông này rất lâu rồi đi làm cho 1 trại cây của người Hoa ở Giảng Võ mới học được nghề uốn hoa lá cây cảnh. Từ thập niên tiên phong của Thế kỷ 20, ông ấy về làng làm hoa lá cây cảnh, mọi người trong làng làm theo thì tự nhiên cả làng làm nghề hoa lá cây cảnh rất phát đạt. Nhưng nghề này cũng không được nhiều vì đất cảu làng ít. Một số người trong làng đi làm cho trại ươm ở đầu phố Hoàng Hoa Thám, học được nghề ươm hoa mang về làng, cũng nuôi sống được nhiều người. Nhưng nghề này cũng chỉ được 1 thời hạn. Yên Phụ cũng là vùng đất rất dễ nhập cư nên người tứ chiếng đổ về đấy rất đông, một số ít người có tiền xây nhà nghỉ mát cho mùa hè nên Yên Phụ đất chật lại càng chật và người đông. Cũng trong thời hạn này có ông trưởng làng đi sang Hồng Kông mua được cá và học được nghề nuôi cá cảnh nên mang nghề ấy về làng. Nghề này thực sự tăng trưởng phải đến những năm 1948 – 49, khi người Hà Nội đi tản cư trở lại thành phố thì không hiểu vì sao họ vô cùng thú vị với nghề chơi cá cảnh. Yên Phụ còn có nghề khác nữa là nghề gây giống hoa thủy tiên, có vào năm 1932 – 33, cũng do mấy ông máu mặt trong làng, sang Hồng Kông thăm thú, thấy hoa thủy tiên đẹp quá thì mua về chơi và gây giống, trở thành nghề vô cùng phát đạt vì mỗi giò hoa thủy tiên vào những năm đắt hàng bán vào dịp tết thì người ta kiếm lãi rất lớn. Nghề này phát đạt lê dài trong 1 thời hạn, tuy nhiên, sau này nhiều nơi khác cũng làm được nên nghề trồng hoa thủy tiên của Yên Phụ cũng bị thu hẹp dần. Đến những năm 1940 – 50, Yên Phụ có 1 cuộc thi hoa thủy tiên, cứ vào rằm tháng giêng, tổng thể những người chơi hoa trong làng mang ra đình, vừa tọa lạc hoa cho mọi người ngắm hoa, vừa để thi xem hoa nhà ai nở đẹp. cuộc thi này lê dài đến những năm bao cấp thì ít dần và không còn nữa bởi những nghệ nhân có kinh nghiệm tay nghề cao không còn, người chơi hoa thủy tiên ít dần đi và lớp trẻ thì cho rằng thú chơi này cũng quá cầu kỳ nên nghề này cũng không còn. Hoa thủy tiên là 1 củ, người ta cắt củ đó, giữ lại 1 cái mắt. Nếu thời tiết ở ngoài quá lạnh thì người ta cho nước nóng, có người cầu kỳ chọn bình thủy tinh, pha lê, nhưng cái giỏi nhất không phải là làm ra hoa mà làm hoa nở đúng vào đêm giao thừa thì đó mới là nghệ nhân kinh nghiệm tay nghề cao. Thú chơi hoa thủy tiên cũng có nhà văn viết thành truyện ngắn, đọc rất mê hoặc. Những người chơi hoa thủy tiên thường là nhà nho vì người ta cho rằng đây là thú chơi cầu kỳ, sang trọng và quý phái, gửi gắm được tâm hồn của họ từ chỗ chọn cái củ, cắt cái củ, chơi nước như thế nào để cho hoa nở ra đúng ý của họ. Còn những người nóng tính, thiếu kiên trì thì họ chọn chơi những loại hoa khác. ”

Dạo bước qua con đường Thanh Niên thơ mộng, leo lên con dốc nhỏ rồi rẽ vào phố Yên Phụ độ vài trăm mét, bạn sẽ nhìn thấy cổng làng Yên Phụ với dáng nằm chênh vênh rất đặc biệt. Theo con đường làng quanh co giữa phố thị ồn ào, bạn có cảm giác như được trở về Hà Nội xưa.

Xem thêm: Huyện Bắc Hà tổ chức Đêm thơ Nguyên tiêu Xuân Quý Mão

>>> Làng Yên Phụ (phần 1): Câu chuyện của ký ức

Tiếng cá quẫy nước, tiếng lách cách của vài chiếc xe đạp điện càng làm cho khoảng trống tĩnh mịch đến kì khôi. Qua nhiều năm, làng cá Yên Phụ vẫn tiếp nối nghề nuôi cá cảnh truyền thống cuội nguồn mà không hề bị cái tiếng của làng hoa, làng quất ép chế. Hầu như những mái ấm gia đình còn theo nghề cá ở đây đều giữ truyền thống lịch sử nuôi cá. Những loại cá họ tự nuôi là giống cá cảnh truyền thống với giá tiền khá thấp chỉ vài nghìn một đôi như cá vạn long, cá kiếm, cá vàng, cá ngựa vằn, bẩy màu … người làng vẫn gọi đây là cá tầm trung hay cá “ cỏ ”. Thị hiếu của người chơi cá cảnh cũng cầu kì hơn, họ thường chọn mua cá đẹp và hiếm. Vì thế mà ngoài những loại cá truyền thống lịch sử của làng như cá vàng ta và cá kiếm, ngày càng có nhiều loại cá ngoại nhập hơn như cá thần tiên, cá chép coi, cá rồng, cá la hán … được nhập về Yên Phụ để cung ứng nhu yếu nuôi cá của người chơi. Anh Lĩnh Huế nhà ở Đội Cấn – Ba Đình một người liên tục lên Yên Phụ mua cá cảnh san sẻ : “ Ở đây mình phải lượn nhiều để tìm được con cá đẹp. thông thường mình mua lẻ đắt hơn, quan trọng ở Yên Phụ nhiều cá để cho mình chọn. Ví dụ trong 1 đàn có 1,2 con đắt hơn môt chút nhưng mua ưng thì cũng được. Nuôi cá thì thấy thư thái, ngắm cá ăn rất thích vì nó tự do. Nuôi cá rẻ tiền nó chịu được lạnh thì ngoài miền Bắc nuôi dễ nó không khó như khí hậu nóng, nuôi mà nấm là nó chết ngay. Anh rất đam mê nuôi cá. Anh nuôi cá cỏ non bộ với cá nuôi trong bể kính. ”

Đình làng Yên Phụ Mặc dù nghề nuôi cá cảnh không còn tăng trưởng mạnh như trước nữa, nhưng mỗi khi nhắc đến làng Yên Phụ, là người ta lại nhớ tới nghề nuôi cá cảnh, Giao hàng thú chơi thanh nhã của người Hà Nội. Cộng tác viên phân mục đã ghé thăm nhà của Nghệ nhân nuôi cá Quách Văn Tường, tại làng Yên Phụ để khám phá về nghề nuôi cá cảnh. Cùng trò chuyện với chúng tôi là bà Nguyễn Thị Xuân – 61 tuổi – con dâu của nghệ nhân nuôi cá Quánh Văn Tường, bà cũng có thâm niên trong nghề nuôi cá cảnh.

PV: Xin chào cô Nguyễn Thị Xuân. Cô ơi, nhà mình bắt đầu nghề nuôi cá cảnh đến nay là được bao nhiêu đời rồi ạ?

Bà Nguyễn Thị Xuân: Cô sinh ra và lớn lên ở làng Yên Phụ này. Năm nay 61 tuổi rồi, nhà cô suốt ở dọc này đều là nghề cá cảnh hết, dọc hồ ngày xưa tất cả đều nuôi cá. Người nuôi cá người giồng hoa, bây giờ mất hết đất rồi chả ai nuôi được cá mình phải mua về bán thôi. Nhà cô 6 đời rồi, xưa ở Hà Nội chỉ có làng Yên Phụ này nuôi cá cảnh thôi. Cô lớn lên cũng gắn bó với nghề này.

PV: Trải qua rất nhiều đời nuôi cá như vậy nhất là giai đoạn chiến tranh thì có bao giờ cá giống của mình bị thất lạc không ạ?

Bà Nguyễn Thị Xuân: Hồi Hà Nội đánh nhau đi sơ tán tất thế là mất hết giống ông nội phải gửi cá vàng đến chùa Trấn Quốc. Xong chiến tranh kết thúc, hòa bình lập lại xong phải ra đấy lấy giống, xin của chùa về nhân giống để nuôi, lớp trẻ bây giờ nó phải buôn rồi.

PV: Việc nuôi cá trong quá khứ và hiện tại có gì khác nhau không?

Bà Nguyễn Thị Xuân: Khác chứ ngày xưa các cụ nuôi xong chờ đến tết đem đi bán. Bây giờ nó hiện đại. Hà Nội ngày xưa chỉ có 3-4 hàng thôi. Bây giờ cả Hà Nội đâu cũng bán cá cảnh. Các nơi lấy giống, xưa Hải phòng cũng phải lên đây lấy giống đấy. đấy cái năm bắn phá Hải Phòng cũng lấy giống ở đây.

PV: Giữa cuộc sống hiện đại, nghề nuôi cá cảnh truyền thống làng Yên Phụ hẳn sẽ không tránh khỏi được sự cạnh tranh. Điều gì đã giúp cô và cả gia đình giữ vững nghề truyền thống của mình ạ?

Bà Nguyễn Thị Xuân: Chúng tôi giờ già rồi để cho lớp trẻ. Bán được nhất chỉ có là tết thôi. Bây giờ bán nó ế hàng gọi là chỉ đủ ăn. Tuổi trẻ năng động buôn cá các nước về nữa.

Cái nghề này nó làm cho mình không phải đi làm thuê. Nghề của mình lúc nào nhìn thấy con cá cảnh đã thấy vui rồi. Tôi nhìn thấy cá cảnh là tôi cũng không muốn ăn cơm. Nghề của mình mình phải yêu chứ.

Xem thêm: Em thích nghề gì

PV: Cảm ơn cô đã dành thời gian trò chuyện cùng chương trình.

Source: https://suachuatulanh.org
Category : Hỏi Đáp Chuyên Gia