Những câu thơ xuân đầy ý nghĩa của Bác Hồ

Đọc thơ xuân của Bác, ghi chép và ngẫm nghĩ về những dòng Bác viết có rất nhiều người đã làm.

Phó Chủ tịch nước Nguyễn Lương Bằng, một trong những tập sự thân thiện nhất của Bác Hồ, lúc sinh thời chuyện trò với những cán bộ thao tác trong cùng cơ quan như sau : “ Bác Hồ là người nhìn xa trông rộng, khi nào cũng Dự kiến được rất đúng những vấn đề sẽ xảy ra … Thư chúc Tết của Người gửi đồng bào và chiến sỹ cả nước năm nào cũng vậy, ngắn gọn, giản dị và đơn giản, súc tích, chân tình, đằm thắm và sáng sủa yêu đời. Nội dung trong những lời thơ chúc Tết ấy còn biểu lộ như những câu sấm, tiên đoán trước được những vấn đề sẽ xảy ra, như những lời hịch lôi kéo đồng bào, chiến sỹ, cán bộ và nhân dân cả nước, luôn tiến lên trong sự nghiệp giữ nước và dựng nước. Vào những dịp dân tộc bản địa đón xuân mới, là mỗi dịp Bác gặp gỡ dặn dò, chỉ bảo cán bộ chiến sỹ … ” .
Ông nói tiếp : “ Tôi có một quyển sổ tay bìa cứng, trong đó tôi ghi lại được hết những bức thư và bài thơ chúc Tết của Bác Hồ từ năm Bính Tuất ( 1946 ) đến năm Kỷ Dậu ( 1969 ) khi Bác đi xa. Tôi đọc thơ chúc Tết của Bác và nghiền ngẫm lại thấy Bác thật sự là một nhà tiên tri. Tôi đã già, trí nhớ hạn chế, nhưng nghe lời Bác, tôi vẫn liên tục học, học nữa và học mãi để Giao hàng Nhân dân. Tôi học qua những bài học kinh nghiệm kinh nghiệm tay nghề của năm tháng, là học trò trung thành với chủ của Bác. Tôi học trong công tác làm việc hàng ngày, học trong đời sống và học trong sách vở, báo chí truyền thông, không ngừng trau dồi tri thức để ship hàng nhân dân nhiều hơn và tốt hơn như Bác đã dạy ” .

Bạn đang đọc: Những câu thơ xuân đầy ý nghĩa của Bác Hồ

Bác Hồ chuyện trò với những cháu mần nin thiếu nhi trong dịp Người về thăm và chúc Tết đồng bào tỉnh Hà Bắc ( Xuân Đinh Mùi, 9/2/1967 ). Ảnh : Tư liệu TTXVN
Thật ra, thơ Bác Hồ trong mỗi dịp xuân về như những cánh én bay, rộn ràng báo những tin vui, và điều đặc biệt quan trọng là ta hoàn toàn có thể tìm ra những điều Người tâm lý, dự báo trong đó. Chẳng hạn như trong bài thơ “ Chúc mừng năm mới ” – Xuân 1969 .
“ Năm qua thắng lợi vẻ vang ,
Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to .
Vì độc lập, vì tự do ,
Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào .
Tiến lên ! Chiến sĩ, đồng bào ,
Bắc – Nam sum vầy, xuân nào vui hơn ! ”
“ Đánh cho Mỹ cút ” nghĩa là trước hết phải đuổi hết Mỹ đi, sau đó mới “ đánh cho Ngụy nhào ”. Câu thơ của Bác đã như một lời chỉ đường cho sự nghiệp cách mạng giải phóng miền Nam, thống nhất quốc gia .
Nhà điều tra và nghiên cứu Tô Bửu Giám đi sâu nghiên cứu và phân tích bài báo “ Chào xuân ” của Bác Hồ, viết vào dịp Tết Giáp Thân ( năm 1944 ) trên Báo Nhân dân ( số ra ngày 24-1-2004 ) và Báo ảnh Đất Mũi ( số 113, ngày 2-2-2004 ) .

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm và chúc Tết mái ấm gia đình cụ Nguyễn Thị Khánh ( phố Lò Đúc, Hai Bà Trưng, Thành Phố Hà Nội ), ngày 30-1-1957. Ảnh tư liệu
Ở phần I của bài báo “ Chào xuân ”, Bác của tất cả chúng ta phác họa “ những vẻ tốt tươi ấm cúng, muôn hoa tươi thắm, ngàn lá tươi xanh ”, thay cho “ mùa đông lạnh lẽo, muôn vật tiêu điều ”. Với tâm hồn thi sĩ, đầy sáng sủa, Người viết : “ Loài người tận dụng cái luật tự nhiên của tạo hóa, chẳng những tận hưởng cái niềm hạnh phúc khoái lạc của mùa xuân, và lại nhận cái không khí phồn vinh của ngày xuân để sắp xếp cái kế hoạch hoạt động giải trí và sống còn cho cả năm, nên tục ngữ có câu “ nhất niên chi kế thủy ư xuân ” … “ Xuân chẳng những là ôn hòa tươi đẹp, và lại chí công vô tư. Đã không riêng cho một hạng người nào, cũng không riêng cho một nơi nào ” … Niềm sáng sủa biểu lộ cả ở sự so sánh : “ Đón rước Xuân này và đón rước mùa Xuân trước, khác nhau nhiều lắm … ”
Khác nhau chỗ nào ? Xuân trước ( 1943 ), trong độ này, 38 vạn tinh binh của Đức đánh vào Stalingrát. Nhưng hiệu quả bị một trận thất bại rất to … Quân Nga bắt được năm ngàn tướng lĩnh và hơn chín vạn lính Đức … từ đó trở đi, quân Trục ( phát xít Đức, Ý ) cứ thất bại mãi, mà quân Đồng minh thì lại thắng lợi luôn và lấy lại được nhiều thành trì trọng điểm …
“ … Trong lúc viết bài “ Chào Xuân ” này, quân Nga đuổi quân Đức chẳng những ra khỏi đất Nga, và lại vào sâu gần 60 cây số trong nước Ba Lan ” .
Về tình hình mặt trận Địa Trung Hải, Bác viết : “ Ở Địa Trung Hải, từ xuân trước đến xuân này, Minh quân cũng thắng lợi luôn, mà bên Trục cũng thất bại mãi .
Ngày 3/1/1943, đệ 8 quân Anh ( lộ quân thứ 8 ) khởi phản công Ai Cập, đệ 19 quân Anh ( lộ quân thứ 19 ) và viễn chinh quân Mỹ đổ xô tại Marốc và Angiêri. Quân Trục phải bỏ Libi ( thuộc địa của Ý ) mà rút cả ở Tuynidi. Đến trung tuần tháng 5 thì quân Đức và Ý trọn vẹn bị đánh tan .
Trong trận đó, bao nhiêu thuộc địa của Ý đều mất sạch. Quân Trục tổn thất hơn 95 vạn người. Trong số đó, 37 vạn lính Ý, 15 vạn lính Đức, 17 đại tướng và 2 nguyên soái bị cầm tù ” .
Về Thái Bình Dương, Bắc Thái Bình Dương và Nam Thái Bình Dương, Người cũng nêu lên những số lượng xác nhận về những đợt tiến công thắng lợi của minh quân, giành thế dữ thế chủ động, làm cho những lực lượng phát xít gặp những thiệt hại rất nặng nề. Ở Trung Quốc, trong hai tháng 11, 12, ở Thường Đức cũng đã làm cho Nhật “ một mẻ mất hồn ” .
Cuối bài Chào Xuân, Bác nhấn mạnh vấn đề : “ Đoán trước để xét sau, xem sự chuyển biến nói trên, thì tất cả chúng ta hoàn toàn có thể nói rằng : Xuân này sẽ là Xuân thắng lợi cho mặt trận phản xâm lược ” .
Lời tiên đoán nói trên trở thành hiện thực như lịch sử vẻ vang đã ghi : năm 1944 là năm cách mạng toàn quốc tế chuyển mạnh. Lực lượng quân Đồng minh trên đã tiến công và liên tục giành thắng lợi ở những mặt trận. Phát xít Nhật sa lầy ở Trung Quốc, đang bị Hồng quân Trung Hoa giáng cho những đòn nặng nề .
Và Kết luận bài báo đáng nhớ ấy, Người lôi kéo :
“ Xuân là Xuân chung, vậy tất cả chúng ta phải gắng sức công tác làm việc thế nào cho Đồng minh hội tất cả chúng ta cũng có phần thắng lợi chung của Đồng minh lớn kia .
Vậy xin Tóm lại vài lời nôm na rằng :
“ Rót cốc rượu Xuân, mừng cách mạng ,
Viết bài chào Tết, chúc thành công xuất sắc ! ”
Năm 1945, Bác không có thơ Xuân, vì việc làm bộn bề, Người tập trung chuyên sâu hàng loạt thời hạn, sức lực lao động để chỉ huy cách mạng đến trọn vẹn thành công xuất sắc. Không có thơ, nhưng những lời hiệu triệu của Bác cũng đã báo hiệu thắng lợi đang tới gần .
Xuân Bính Tuất ( 1946 ) – Xuân độc lập tiên phong. Người gửi đến toàn dân ý nguyện :
“ Trong năm Bính Tuất mới
Muôn việc đều tiến tới
Kiến quốc chóng thành công xuất sắc
Kháng chiến mau thắng lợi ”
Và một năm sau, vào xuân Đinh Hợi ( 1947 ), Người báo hiệu :
“ Trường kỳ kháng chiến, nhất định thắng lợi !
Thống nhất độc lập, nhất định thành công xuất sắc ! ”
Báo hiệu và tin cậy. Tin vì tất cả chúng ta kháng chiến toàn dân, tổng lực, vì “ Chí ta đã quyết, lòng ta đã đồng ”, “ Sức ta đã mạnh, người ta đã đông ”. Đó là bài thơ Xuân tiên phong của Bác mang âm hưởng của mùa xuân vừa kháng chiến vừa kiến quốc, nó mạnh như một bài hịch, nó phơi phới như một bài ca sáng sủa tin yêu vào thắng lợi của toàn dân tộc bản địa. Bài thơ chỉ có 8 câu mà tiềm ẩn rất đầy đủ tầm kế hoạch của vị lãnh tụ thiên tài .
Xuân Mậu Tuất 1948, vẫn một tư tưởng kế hoạch ấy, niềm tin ấy, Người khẳng định chắc chắn :
“ Thống nhất chắc như đinh được ,
Độc lập quyết thành công xuất sắc ”
Rồi mùa xuân 1949, chẳng bao lâu sau thơ chúc Tết, Bác đã có thư gửi đồng bào, Người đã viết về cái ngày giành thắng lợi đang tới gần : “ Tôi trịnh trọng hứa với đồng bào rằng : … để mau mau giải phóng đồng bào ra khỏi cảnh lầm than … Mà ngày giải phóng ấy sẽ không xa … Tôi chúc đồng bào mạnh khỏe, cố gắng nỗ lực và chuẩn bị sẵn sàng để đón rước ngày giải phóng vẻ vang ” .

Tết năm 1950, Người chỉ rõ rằng, “ Cuộc kháng chiến sẽ bước sang quy trình tiến độ mới … chuyển sang tổng phản công … năm mới chắc là một năm đại thắng lợi ”. Bài thơ xuân Canh Dần 1950 cũng viết :
“ Chuyển mau sang tổng phản công ,
Kháng chiến nhất định thắng lợi ” .
Trong tập truyện ký “ Vừa đi đường vừa kể chuyện ”, dưới bút danh T.L, Bác kể lại chuyến đi thị sát Chiến dịch Biên giới ( 1950 ) và nêu thật đơn cử ngày giành thắng lợi đó : “ Cuộc kháng chiến của tất cả chúng ta tuy rất gian nan, nó hoàn toàn có thể lê dài bốn, năm năm nữa, nhưng ở đầu cuối tất cả chúng ta nhất định thắng lợi ” ( Vừa đi đường vừa kể chuyện – Nxb Sự thật, Thành Phố Hà Nội, 1976, tr. 90 )
Đúng như lời tiên tri, bốn năm sau, với thắng lợi Điện Biên Phủ lịch sử dân tộc, toàn dân ta đã kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp .

Xuân Tân Mão 1951:

Xem thêm: Bạn có nên mua tủ lạnh dịp tết này hay không?

“ Nhiều xuân kháng chiến càng gần thành công xuất sắc ”
Xuân Nhâm Thìn 1952 :
“ Chắc thắng trăm Phần Trăm ”
Xuân Quý Tỵ 1953, bài thơ dài 12 câu, thì 10 câu được khởi đầu bằng chữ “ Mừng ”. Điều mừng ấy có cơ sở : những thành tích của hậu phương và tiền tuyến, của trào lưu thi đua to lớn, của cuộc kháng chiến thắng lợi. Thắng lợi ấy góp thêm phần vào sự vững mạnh chung của “ phe dân chủ độc lập quốc tế ”. Và, sự lan rộng ra thắng lợi ấy sẽ liên tục được Bác Hồ đề cập trong bài thơ Xuân Giáp Ngọ 1954 với những câu thơ trải rộng :
“ Quân và dân ta nhất trí kết đoàn ,
Kháng chiến, kiến quốc nhất định trọn vẹn thành công xuất sắc
Hòa bình, dân chủ quốc tế khắp Nam Bắc Tây Đông ,
Năm mới, thắng lợi càng mới, thành công xuất sắc càng nhiều ” .
Vâng, năm 1954 ấy, cuộc kháng chiến đã trọn vẹn thành công xuất sắc. Ngay từ khi chuẩn bị sẵn sàng bước vào Chiến dịch Điện Biên Phủ, trong bức thư gửi những cán bộ và chiến sỹ vào dịp Tết Nguyên Đán, Bác Hồ giao trách nhiệm lịch sử dân tộc : “ Bác mong những chú nêu cao quyết tâm … Xuân năm nay thành mùa xuân đại thắng lợi ” .
* * *
Xin nhắc lại cảm nghĩ của cố Phó Chủ tịch Nguyễn Lương Bằng : “ Tôi đọc thơ chúc Tết của Bác và nghiền ngẫm lại thấy Bác thật sự là một nhà tiên tri ”. Tiên tri, vì khi nào trong đó cũng tóm gọn, báo trước những tiềm năng lớn, cũng giúp đồng bào và chiến sỹ thấy được tình thế mới của cách mạng. Bên cạnh đó, hay hòa vào đó là niềm vui sống, là niềm tin sáng sủa của nhà cách mạng vĩ đại Hồ Chí Minh .
Năm 1961, cách mạng nước ta tiến lên chặng mới : mở màn kế hoạch 5 năm lần thứ nhất. Câu thơ mừng xuân của Bác như mở ra một chân trời to lớn .
“ Đường lên niềm hạnh phúc rộng thênh thênh ”
Phấn khởi hướng tới ngày mai vô cùng tốt đẹp, Bác lôi kéo miền Bắc càng nhiệt huyết thi đua, miền Nam càng đoàn kết tiến tới. Xuân 62 ( Nhâm Dần ) Xuân 63 ( Quý Mão ), Xuân 64 ( Giáp Thìn ) cũng vậy. Nhưng đã thấy những ngày vui đang đến, mỗi xuân một thêm gần :
Xuân Ất Tỵ 1965, Bác đã nhìn thấy :
“ Miền Nam kháng chiến ngày càng thắng lợi ”
và tin chắc :
“ Hòa bình thống nhất ắt hẳn thành công xuất sắc ! ” .

Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc thư chúc Tết xuân năm 1968 .
Xuân 1967 được Dự kiến là “ hơn hẳn mấy xuân qua ”, nhưng sang 1969, lại “ chắc càng thắng to ”. Đó là năm ở đầu cuối của đời Bác, sức khỏe thể chất của Người giảm nhiều, nhưng trước tương lai tốt đẹp của quốc gia, Người như khỏe ra, lời thơ càng rộn ràng, nhịp điệu thơ thật náo nức, lời chúc của thơ xuân càng đượm nhiều sáng tạo độc đáo tiên tri .
Trên báo Nhân dân ( 21-1-1962 ), Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Brazil A.Pêrêna có viết về Bác Hồ : Một con người vừa làm lãnh tụ cách mạng lớn, lại vừa làm nhà thơ lớn, thì vẫn là một chuyện hiếm thấy lâu nay. Werner Lamberz, cố Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng Xã hội chủ nghĩa Thống nhất Đức, trong lần tiếp nhà thơ Tố Hữu tại Berlin năm 1973, nói : “ Chúng tôi sung sướng được biết Bác Hồ – ngọn cờ của cách mạng Nước Ta – đồng thời cũng là một thi sĩ lớn mà thơ Người tiềm ẩn những tiên tri, vừa mở ra những hướng đi của người Nước Ta vào cuộc chiến đấu, vừa khuyến khích nơi họ niềm sáng sủa cách mạng … ”
Và còn biết bao tâm lý, nhận xét, nhìn nhận, ca tụng thơ Hồ Chí Minh ! Mà không chỉ về Người. Trong thơ Bác – nếu viết hẳn một khu công trình về tầm nhìn lãnh tụ qua hàng loạt tác phẩm thi ca của Người – tất cả chúng ta sẽ trích dẫn được rất nhiều câu mang ý nghĩa tiên tri .
Khỏi phải nghiên cứu và phân tích dài dòng về ý nghĩa của câu thơ, về lòng tin của tác giả hướng tới tương lai làm chủ vận mệnh mình của nhân dân. Không sáng sủa, không hề chứng minh và khẳng định được. Báo chí cũng hay đề cập bài thơ của Bác họa bài thơ của Nguyễn Hải Thần. Trong đó có một câu, nếu tách ra, sẽ thấy một tầm nhìn, một khí phách :
“ Cờ tàn mới biết tay cao thấp ”
Trong thơ, Bác đã từng dùng những hình ảnh thân thiện như bông hoa, sợi chỉ, tấm vải, con cáo, tổ ong, hòn đá, ngọn lửa … để nói lên sức mạnh của quần chúng lao động, lực lượng đa phần làm ra sức mạnh của khối đại đoàn kết. Điều đáng nói là, ngay ở thời kỳ bí hiểm, trong rừng sâu Việt Bắc, Người đã nhìn thấy trước sự vững mạnh của quần chúng cách mạng. Bài “ Nhóm lửa ” viết ngày 1-8-1942 là một tác phẩm miêu tả rất là sinh động cái nhìn khách quan và sáng sủa ấy :
… Việc cách mạng cũng là như vậy ,
Bước khởi đầu là bước gian truân .
Nào đế quốc, mật thám, bọn quan ,
Đều là lũ ra tay phá hoại
Hở một chút ít, tức là thất bại ,
Sai một ly là hại cho dân .
Song khi cách mạng đã vững chân ,
Sẽ ồ ạt lan tràn khắp xứ ,
Sẽ vùn vụt như tòa núi lửa ,
Sẽ rầm rầm như ngọn thủy trào ,
Sẽ kéo theo toàn bộ đồng bào ,
Sẽ tiêu diệt cả loài lang sói ,
Lửa cách mạng sáng choang bờ cõi ,
Chiếu lá cờ độc lập, tự do ! ”
Nắm vững quy luật tiến hóa của vạn vật thiên nhiên, lịch sử vẻ vang và nhận rõ sức mạnh của trào lưu cách mạng quốc tế, ngay ở trong ngục tù, Bác Hồ vẫn tin cậy vào ngày mai tươi đẹp và một lần nữa chứng minh và khẳng định tài tiên tri của mình :
“ Sự vật vần xoay đà định sẵn :
Hết mưa là nắng hửng lên thôi ”
Cũng như, trong một bài thơ khác, Người đã nói cùng tất cả chúng ta :
“ Ví không có cảnh đông tàn ,

 Thì đâu có cảnh huy hoàng ngày xuân”…

Xem thêm: Vệ sinh tủ lạnh sạch tinh tương đón tết nào các bạn ơi!

“ Tôi đọc thơ chúc Tết của Bác và nghiền ngẫm lại thấy Bác thật sự là một nhà tiên tri ” – Phó Chủ tịch Nguyễn Lương Bằng

Source: https://suachuatulanh.org
Category : Tư Vấn