Tại sao Miền Trung lại xảy ra nhiều bão gây hậu quả nghiêm trọng?

Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng thủy văn Trung Ương thì cơn bão số 9 vừa qua thì hiện nay trên biển đông lại hình thành cơn bão mới, dự báo cường độ rất mạnh có thể là mạnh nhất trong năm 2020. Dự kiến có khả năng lại đổ bộ vào miền Trung nước ta vào trung tuần sau. Vậy vì sao Miền Trung liên tiếp phải hứng chịu nhiều trận bão như vậy trong năm? Chúng ta cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.

Nguyên nhân gây bão nhiều tại Miền Trung

Các Phần Chính Bài Viết

• Nguyên nhân gây bão nhiều tại Miền Trung
• Thống kê thiệt hại do mưa lũ  trong tháng 10/2020 tại miền Trung
• Diễn biễn cơn bão số 10
• Nguyên nhân hình thành mưa bão nhiều tại Miền Trung
• Nguyên nhân địa lý
• Miền Trung có bờ biển  1200 km
• Vậy tại sao lũ lụt gây thiệt hại nặng nề?

Thống kê thiệt hại do mưa lũ  trong tháng 10/2020 tại miền Trung

Trong tháng 10 Miền Trung hứng chịu  nhiều cơn bão to nguy hiểm đã  làm 129 người chết và mất tích, 214 người bị thương; 111,2 nghìn ngôi nhà bị sập đổ, cuốn trôi, ngập và hư hỏng; hơn 1 nghìn ha lúa và 7,2 nghìn ha hoa màu bị ngập, hư hỏng; ước tính tổng giá trị thiệt hại về tài sản là 2,3 nghìn tỷ đồng, chiếm 83,8% tổng giá trị thiệt hại về tài sản do thiên tai gây ra.

Và cơn bõ số 9 vừa qua, các địa phương vẫn chưa khôi phục xong hậu quả của các trận mưa bão trước thì hiện nay theo Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn Trung ương trên biển đông lại hình thành một cơn bão mới có thể là cơn bão mạnh nhất năm 2020. Đặc biệt có khả năng lại ảnh hưởng đến miền Trung nước ta.

Diễn biễn cơn bão số 10

Hồi 01 giờ ngày 01/11, vị trí tâm siêu bão Goni ở khoảng 13,7 độ Vĩ Bắc; 125,0 độ Kinh Đông, cách miền trung Phi-líp-pin khoảng 70km về phía Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm siêu bão mạnh cấp 17 (200-220km/giờ), giật trên cấp 17.

Dự báo đến ngày 4/11  bão di chuyển theo hướng Tây, mỗi giờ đi được 10-15km. Đến 01 giờ ngày 04/11, vị trí tâm bão ở khoảng 15,2 độ Vĩ Bắc; 112,1 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Nam quần đảo Hoàng Sa. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 10-11 (90-115km/giờ), giật cấp 13.

Trong 72 đến 96 giờ tiếp theo, bão di chuyển theo hướng Tây, mỗi giờ đi được khoảng 10km.

Nguyên nhân hình thành mưa bão nhiều tại Miền Trung

Miền Trung được coi là “rốn lũ” của Việt Nam. Nhưng liệu mấy ai biết được rằng vì sao Miền Trung luôn phải gánh chịu những cơn bão lớn như vậy?

Dân gian có câu “Ông tha mà bà không tha/ Làm nên lũ lụt hai ba tháng mười”, để nhắc nhở, cảnh báo mùa lũ ở các tỉnh từ Thanh Hóa đổ vào thường xảy ra đầu tháng 7 đến tháng 10 hàng năm.

Cơn baão số 9  vừa đổ bộ vào các tỉnh từ Nghệ An đến Quảng Bình với cường độ gió mạnh cấp 12 và 13, giật cấp 14-15. Tại khu vực tâm bão, nó tàn phá và gây thiệt hại nặng nề đến cuộc sống của người dân.

Theo khảo cứu chuyên biệt về bão miền Trung, có rất nhiều nguyên nhân từ chủ quan và khách quan dẫn đến việc khúc ruột miền Trung trở thành trung tâm hứng chịu những cơn bão lớn chưa từng thấy trong lịch sử.

Nguyên nhân địa lý

Bão hình thành ở các vùng nhiệt đới vì hiện tượng thiên nhiên này cần một dòng nước rất nóng, tối thiểu là 26 độ ở độ sâu ít nhất là 50m. Bão thường hình thành gần đường xích đạo và có khuynh hướng đi về 2 cực của trái đất, càng đi xa vận tốc càng lớn nên ở vùng gần đường xích đạo thường ít chịu ảnh hưởng từ những cơn bão.

Thực chất bão là một cách “xả nhiệt” cho đại dương. Hầu hết bão thường đi men theo rìa các áp cao và chịu lực hút từ các vùng áp thấp. Ở nước ta, những tháng mặt nước biển chứa nhiều năng lượng nhất (tháng 7,8,9) rãnh thấp thường nằm vắt ngang miền Trung nên bão cũng thường theo đường đó mà đi.

Nói cách khác, miền Trung là tỉnh thành có thời tiết khắc nghiệt khi phải hứng chịu gió phơn Tây Nam. Gió này mang hơi ẩm nhiều (do đi qua biển Ấn Độ Dương), nên thường gây ra mưa. Do bị gió phơn ảnh hưởng, nên khi bão hình thành ở biển Đông, sẽ bị gió đẩy lên trên phía bắc. Càng về các tháng sau gió càng yếu nên bão có xu hướng dịch chuyển dần về miền Trung.

Hàng năm những trận bão biển và gió mùa Đông Bắc thường gây nên những trận mưa lớn ở miền Trung. Hơn thế nữa, những biến đổi thời tiết trên toàn thế giới như dòng nước El Nino và La Nina cũng khiến những trận bão biển, mưa lớn xảy ra khốc liệt hơn.

Mùa mưa bão thường kéo dài từ tháng 7 đến tháng 11, trung bình mỗi năm có 5 – 8 cơn bão. Trong những năm 2006 đến 2017, miền Trung đã chịu ảnh hứng của 7 cơn bão lớn, nhiều đợt áp thấp nhiệt đới và hàng chục đợt gió mùa Đông Bắc. Những cơn bão biển và áp thấp nhiệt đới này thường xuất phát từ các nước trong khu vực như Phillipines, Trung Quốc… Sau 3, 4 ngày di chuyển thì nó đến bờ biến nước ta.

Miền Trung có bờ biển  1200 km

Bờ biển miền Trung dài 1200 km và gồm các tỉnh từ Thanh Hoá đến Bình Thuận. Dãy Trường Sơn chạy suốt theo bờ biển, nên đồng bằng ở miền Trung rất hạn hẹp. Nơi đây còn có hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt với quy mô lớn .

Sông, suối nhiều nhưng chiều dài các sông đa số ngắn và có độ dốc lớn. Lưu vực các sông thường là đồi núi nên nước mưa đổ xuống rất nhanh. Các cửa sông lại hay bị bồi lấp làm cản trở việc thoát lũ cho vùng đồng bằng.

Ngoài ra, lũ lụt cũng đã gây nên những thiệt hại to lớn về nhà cửa, mùa màng, cầu cống và đường xá, khiến cho khúc ruột miền Trung đã khó khăn lại thêm chật vật hơn. Nằm trong vòng luẩn quẩn thiên tai bão lụt nên việc phát triển kinh tế nơi đây gặp rất nhiều bất lợi.

Vậy tại sao lũ lụt gây thiệt hại nặng nề?

Mặc dù các cấp chính quyền, người dân đã chủ động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục thiệt hại do mưa bão lũ, nhưng hậu quả mà nó để lại vẫn hết sức nặng nề. Nguyên nhân đầu tiên là do mưa lũ lớn liên tiếp xảy ra trên diện rộng và kéo dài nhiều ngày.

Ngoài nguyên nhân chính là các trận mưa bão ở miền thượng lưu cũng như ở đồng bằng, còn có nhiều lý do thường được nhắc đến như nạn phá rừng, việc khai thác cát sỏi và hệ thống đê xuống cấp.

Cây cối có khả năng giữ nước cũng như giảm thiểu việc đất đai sạt lở. Khi rừng bị chặt phá, một vùng đất trơ trọi sẽ khiến dòng nước cùng đất đá bị cuốn đi, mực nước ở các vùng hạ lưu tăng lên.

Việc khai thác bừa bãi cát sỏi ở các dòng sông cũng làm gia tăng mức độ lũ lụt. Tình trạng này làm cho nhiều đoạn bờ sông bị sụt lở nghiêm trọng. Việc sụt lở các bờ sông cũng như việc bồi lấp các cửa sông cản trở việc thoát lũ và khiến cho lũ lụt lớn hơn và kéo dài hơn./