Bài thơ chúc Tết của Bác Hồ năm 1969 – bài thơ di chúc

Từ năm 1941 trở về nước chỉ huy cách mạng đến năm 1969 qua đời, quản trị Hồ Chí Minh đã để lại cho nhân dân ta, con cháu của dân tộc bản địa ta một di sản quý báu gồm 22 bài thơ chúc Tết với một niềm tin xuyên suốt năm mới thắng lợi mới .

Bác Hồ với bài thơ chúc tết năm Kỷ Dậu – 1969

Bạn đang đọc: Bài thơ chúc Tết của Bác Hồ năm 1969 – bài thơ di chúc

Những bài thơ chúc Tết của Bác là tiếng gọi của nước nhà, là trách nhiệm kế hoạch của cách mạng, là mệnh lệnh của trái tim được Bác truyền cho cả dân tộc bản địa. Các bài thơ chúc Tết tiềm ẩn trong đó những phong tục tập quán đẹp và thiêng liêng, lời thơ khai bút đầu xuân mang tính dự báo của tư duy cách mạng, sự linh ứng tuyệt vời giữa quy luật đất trời, vạn vật thiên nhiên quyện với lịch sử dân tộc tăng trưởng của dân tộc bản địa ở một nhà tiên tri, nhà cách mạng vĩ đại .

Bài thơ chúc Tết xuân Kỷ Dậu 1969 được xem như thể bài thơ di chúc, bài thơ ở đầu cuối của Người trước lúc đi xa. Bài thơ vừa mang tính triết lý, tính thực tiễn ; vừa là mục tiêu hành vi cách mạng ; vừa là lời hiệu triệu mà lại bộc lộ được tư tưởng, tình cảm và sự tiên đoán tài tình về ngày thống nhất quốc gia .

Năm qua thắng lợi vẻ vang

Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to

Vì độc lập, vì tự do

Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào

Tiến lên ! Chiến sĩ đồng bào

Bắc Nam đoàn viên xuân nào vui hơn .

Câu mở màn bài thơ toát lên niềm vui. Bác không dùng chữ “ lớn lao ” mà dùng chữ “ vẻ vang ”. Vẻ vang không chỉ gợi nên âm điệu trữ tình mà còn có một ẩn ý sâu xa : Sự “ quang minh, chính đại ” sẽ mở đường cho thắng lợi càng to hơn, một thắng lợi quy tụ sức mạnh của toàn dân tộc bản địa đứng lên “ vì độc lập, vì tự do ”. Chân lý đã được kết tinh ở Lời lôi kéo toàn nước kháng chiến chống Mỹ ngày 17/7/1966 của Người : “ Không có gì quý hơn độc lập, tự do ! ” .

Bác Hồ làm việc tại chiến khu Việt Bắc trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp

Để giành được độc lập, tự do thì “ chiến sỹ đồng bào ” phải “ tiến lên ” đánh thắng quân địch. Vào lúc này, cách mạng Nước Ta đã chuyển sang quá trình kinh khủng, bước tiếp theo được Bác nêu lên là “ đánh cho Mỹ cút ”, “ đánh cho ngụy nhào ”. Phương châm kế hoạch đúng đắn và phát minh sáng tạo mà Bác nêu ra là đại chiến sẽ qua 2 bước để đi đến thắng lợi trọn vẹn. Nhiệm vụ đánh cho chúng “ cút ” ( quét sạch, không còn nữa ), rồi cho chúng “ nhào ” ( đổ xuống ) thật đơn cử, rõ ràng. Câu thơ nôm na với cách dùng từ “ cút ”, từ “ nhào ” vừa đắt, vừa hay về âm điệu ( cút – nhào ), từ ngôn từ đời thường thành ngôn ngữ văn học ; về ngôn từ ( đánh – đánh ) cách ngắt nhịp bốn với hai âm trắc biểu lộ sức mạnh của một cuộc công kích. Ở đây khi cảm nhận cái đẹp, đa dạng và phong phú, nhiều màu muôn vẻ của cuộc sống và nghệ thuật và thẩm mỹ, ta còn nhận thấy được điều cao quý hơn là lòng nhân ái của Bác .

Cái đẹp không đi cùng với chết chóc, hơn thế nữa, Bác luôn đau đáu trong lòng và thường nhắc nhở những nhà văn, nhà báo khi tuyên truyền là “ Không có trận đánh đẫm máu nào là đẹp cả dẫu là thắng lớn ”. Bởi vậy do đó trong bài thơ Bác không dùng đánh để tàn phá, mà Bác chỉ nêu lên trách nhiệm “ đánh cho Mỹ cút ”, “ đánh cho ngụy nhào ”. Đây không chỉ lời thơ mà là tấm lòng của người cộng sản, là tiềm năng chiến đấu mà Bác nêu ra cho cách mạng miền Nam đấu tranh giành thống nhất quốc gia mà ít tốn xương máu nhất. Nhận thức được điều nhân ái này của Bác, nhà thơ Việt Phương đã viết :

Bác không bằng lòng trận đánh chết nhiều là đẹp

Con xóa đi chữ “ đẹp ” như xóa đi hạn hẹp trong lòng .

Tư tưởng chỉ huy cuộc chiến tranh trên quan điểm nhân nghĩa của cha ông ta có từ thời Nguyễn Trãi đã được Bác Hồ thừa kế và tăng trưởng ở tầm cao mới, để rồi ngay cả quân địch cũng phải thừa nhận : “ Ở con người Hồ Chí Minh, trí tuệ và xúc cảm chỉ là một ” ; để rồi quả đât văn minh coi lòng nhân nghĩa, khoan dung của dân tộc bản địa ta trong chiến đấu giành độc lập, tự do, thống nhất Tổ quốc và bảo vệ tự do tiêu biểu vượt trội cho lương tâm và phẩm giá của trái đất .

Đại thắng mùa xuân năm 1975 mang tên “Chiến dịch Hồ Chí Minh” giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Trong ảnh: Đánh chiếm Dinh Độc Lập, ảnh tư liệu

Đã 50 năm rồi, cả dân tộc bản địa ta vào dịp tết đến, xuân về không còn được nghe những bài thơ chúc Tết của Bác nhưng dư âm những bài thơ chúc Tết năm nào của Bác mà những câu kết thường là “ Thống nhất độc lập nhất định thành công xuất sắc ”, “ Thống nhất nước nhà thắng lợi ”, “ Hòa bình thống nhất ắt hẳn thành công xuất sắc ” và ở bài thơ năm 1969 “ Bắc – Nam đoàn viên xuân nào vui hơn ” … vẫn còn vang vọng đến thời điểm ngày hôm nay .

Thực hiện lời Di chúc trong thơ của Bác, Đảng ta đã chỉ huy sự nghiệp thống nhất năm sau thắng lợi càng to hơn năm trước. Năm 1972, sau thắng lợi “ Điện Biên Phủ trên không ”, đế quốc Mỹ phải ký Hiệp định Paris rút hàng loạt quân Mỹ ra khỏi miền Nam, rồi đến Đại thắng mùa xuân năm 1975 mang tên “ Chiến dịch Hồ Chí Minh ” giải phóng trọn vẹn miền Nam, thống nhất Tổ quốc .

Ngày nay, trong sự nghiệp thay đổi, quốc gia ta đang từng bước chuyển mình theo con đường Bác Hồ đã chọn, thực thi khát vọng cao đẹp của Người “ vì độc lập, vì tự do ”, thiết kế xây dựng nước nhà ngày càng “ to đẹp hơn, đàng hoàng hơn ” .

Đặng Duy Báu/Baohatinh.vn

Có thể bạn quan tâm
Alternate Text Gọi ngay
XSMB