Chính sách tiền tệ là gì? Công cụ và vai trò của nó đối với nền kinh tế – Finhay

Chính sách tiền tệ tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến việc phân bổ nguồn tiền, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế. Tại Việt Nam, để đảm bảo ổn định kinh tế, ổn định xã hội, tạo tiền đề cho kinh tế hồi phục sau dịch bệnh, Nhà nước đã thực hiện nhiều chính sách kinh tế vĩ mô, trong đó có chính sách tiền tệ. Vậy chính sách tiền tệ là gì? Hãy cùng Finhay tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

Chính sách tiền tệ là gì?

Chính sách tiền tệ ( Monetary Policy ) là chính sách kinh tế tài chính vĩ mô, sử dụng những công cụ tín dụng thanh toán và hối đoái ảnh hưởng tác động đến việc đáp ứng tiền cho nền kinh tế tài chính nhắm tới những tiềm năng như không thay đổi tiền tệ, không thay đổi Chi tiêu, giảm lạm phát kinh tế, giảm tỷ suất thất nghiệp, tăng trưởng kinh tế tài chính …

Chinh-sach-tien-te-la-gi

Các loại chính sách tiền tệ

Có 2 loại chính sách tiền tệ gồm chính sách tiền tệ mở rộng và chính sách tiền tệ thu hẹp. 

Chính sách tiền tệ mở rộng là gì?

Chính sách tiền tệ lan rộng ra hay chính sách thả lỏng tiền tệ là gì ? Là việc Ngân hàng Nhà nước tăng mức cung tiền cho nền kinh tế tài chính nhiều hơn thông thường. Để làm điều này, Ngân hàng Nhà nước sẽ thực thi 1 hoặc tích hợp 2 trong 3 cách gồm hạ lãi suất vay chiết khấu, giảm tỷ suất dự trữ bắt buộc, tăng mua vào trên kinh doanh thị trường chứng khoán .
Lúc này lãi suất vay giảm, những doanh nghiệp vay tiền nhiều hơn để tăng trưởng kinh doanh thương mại, người dân cũng tiêu dùng nhiều hơn làm cho tổng cầu tăng, tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người dân. Từ đó, quy mô nền kinh tế tài chính lan rộng ra, thu nhập của người lao động tăng, thất nghiệp giảm. Chính cho nên vì thế, chính sách này thường được sử dụng khi nền kinh tế tài chính suy thoái và khủng hoảng, tỷ suất thất nghiệp tăng cao .

Chính sách tiền tệ thu hẹp là gì?

Chính sách tiền tệ thu hẹp hay chính sách tiền tệ thắt chặt là việc Ngân hàng Nhà nước giảm mức cung tiền cho nền kinh tế tài chính. Việc này được triển khai trải qua những hành vi như tăng lãi suất vay chiết khấu, tăng tỷ suất dự trữ bắt buộc, bán sàn chứng khoán ra thị trường .
Khi đó, lãi suất vay tăng cao, cá thể và tổ chức triển khai dè dặt hơn trong việc tiêu tốn và góp vốn đầu tư, làm cho tổng cầu giảm khiến mức giá chung cũng giảm xuống. Chính sách này được sử dụng trong điều kiện kèm theo nền kinh tế tài chính đang tăng trưởng quá nhanh, lạm phát kinh tế tăng cao .

Chính sách tiền tệ hướng tới mục tiêu gì?

Dù triển khai chính sách tiền tệ lan rộng ra hay thắt chặt, mục tiêu của chúng đều hướng tới giảm tỷ suất thất nghiệp, tạo công ăn việc làm cho người dân, trấn áp lạm phát kinh tế, không thay đổi và tăng trưởng kinh tế tài chính bền vững và kiên cố .

Tăng trưởng kinh tế

Mục tiêu quan trọng nhất của chính sách tiền tệ là tăng trưởng kinh tế tài chính. Dựa vào sự kiểm soát và điều chỉnh khối lượng cung tiền cho nền kinh tế tài chính, chính sách này tác động ảnh hưởng đến lãi suất vay và tổng cầu. Từ đó giúp ngày càng tăng góp vốn đầu tư, tăng sản lượng chung, tăng GDP, đây là tín hiệu cho thấy sự tăng trưởng kinh tế tài chính .

Giảm tỷ lệ thất nghiệp

Chính sách tiền tệ tác động ảnh hưởng tăng cung tiền giúp lan rộng ra quy mô nền kinh tế tài chính, những doanh nghiệp tăng cường sản xuất sẽ cần nhiều nhân công hơn, từ đó tạo ra nhiều việc làm cho người dân, tỷ suất thất nghiệp giảm. Tuy nhiên, việc tăng cung tiền đi kèm với gật đầu một tỷ suất lạm phát kinh tế nhất định .

Giam-ty-le-that-nghiep

Như vậy, Ngân hàng Nhà nước phải vận dụng tích hợp hiệu suất cao những công cụ tiền tệ để trấn áp tỷ suất thất nghiệp không vượt quá mức được cho phép, đồng thời đưa nền kinh tế tài chính không thay đổi và tăng trưởng, khống chế tỷ suất lạm phát kinh tế ở mức được cho phép .

Ổn định giá cả thị trường

Việc ổn định giá trong kinh tế tài chính vĩ mô sẽ vô hiệu được dịch chuyển giá giúp Nhà nước hoạch định hiệu suất cao những tiềm năng tăng trưởng kinh tế tài chính. Giá cả không thay đổi sẽ tạo ra thiên nhiên và môi trường góp vốn đầu tư không thay đổi, bảo đảm an toàn, việc này mê hoặc những nhà đầu tư giúp lôi cuốn thêm nguồn vốn vào nền kinh tế tài chính, tạo điều kiện kèm theo cho kinh tế tài chính tăng trưởng và tăng trưởng .

Kiểm soát lạm phát

Lạm phát hiểu đơn thuần là mức giá sản phẩm & hàng hóa chung tăng cao và đồng xu tiền giảm giá trị. Việc này gây khó khăn vất vả cho việc trao đổi sản phẩm & hàng hóa trong nước và trao đổi sản phẩm & hàng hóa với quốc tế. Ngân hàng Nhà nước sử dụng chính sách tiền tệ để bình ổn giá thành sản phẩm & hàng hóa và giá trị đồng xu tiền, trấn áp lạm phát kinh tế .

Công cụ của chính sách tiền tệ

Chính sách tiền tệ sử dụng một số công cụ như tỷ lệ dự trữ bắt buộc, tỷ giá hối đoái, lãi suất chiết khấu, hạn mức tín dụng, nghiệp vụ thị trường mở và tái cấp vốn để điều chỉnh mức cung tiền cho nền kinh tế.

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc là tỷ suất lượng tiền phải giữ lại so với lượng tiền gửi kêu gọi theo pháp luật của Ngân hàng Nhà nước, số tiền này phải gửi tại Ngân hàng Nhà nước. Do vậy, để kiểm soát và điều chỉnh mức cung tiền cho nền kinh tế tài chính, Ngân hàng Nhà nước sẽ tác động ảnh hưởng vào tỷ suất này. Ngân hàng Nhà nước tăng tỷ suất dự trữ bắt buộc, cung tiền giảm, Ngân hàng Nhà nước giảm tỷ suất dự trữ bắt buộc thì cung tiền tăng .

Ty-le-du-tru-bat-buoc

Tỷ giá hối đoái

Tỷ giá hối đoái là tương quan sức mua giữa nội tệ và ngoại tệ, nó tác động tới xuất nhập khẩu, trao đổi ngoại tệ, dự trữ ngoại tệ. Về bản chất, đây không phải công cụ của chính sách tiền tệ vì nó không tác động làm thay đổi lượng cung tiền. Tuy nhiên, nó là công cụ hỗ trợ quan trọng cho chính sách tiền tệ. 

Điều chỉnh tỷ giá hối đoái được Ngân hàng Nhà nước triển khai khi muốn kiểm soát và điều chỉnh lượng cung tiền bằng ngoại tệ của nền kinh tế tài chính :

  • Để tăng cung tiền bằng ngoại tệ, Ngân hàng Nhà nước sẽ kiểm soát và điều chỉnh giảm tỷ giá hối đoái bằng cách mua vào sách vở có giá của những Ngân hàng Thương mại trên thị trường mở bằng ngoại tệ .
  • Để giảm cung tiền bằng ngoại tệ, Ngân hàng Nhà nước sẽ kiểm soát và điều chỉnh tăng tỷ giá hối đoái bằng cách bán sách vở có giá cho những Ngân hàng Thương mại và thu về ngoại tệ .

Lãi suất chiết khấu

Là lãi suất vay Ngân hàng Nhà nước cho những Ngân hàng thương mại vay so với những khoản vay cung ứng nhu yếu tiền mặt không bình thường. Điều chỉnh lãi suất vay chiết khấu, lượng tiền cơ sở đổi khác, cung tiền cũng biến hóa theo .
Các Ngân hàng thương mại phải dự trữ lượng tiền mặt nhất định để phân phối nhu yếu rút tiền mặt không bình thường của người mua. Nếu khoản dự trữ này không đủ, Ngân hàng thương mại sẽ vay Ngân hàng Nhà nước với lãi suất vay chiết khấu .
Nếu Ngân hàng Nhà nước kiểm soát và điều chỉnh lãi suất vay chiết khấu tăng, Ngân hàng thương mại sẽ phải dè chừng khoản vay này, dữ thế chủ động dự trữ nhiều hơn, từ đó cung tiền trong nền kinh tế tài chính giảm. Ngược lại, nếu Ngân hàng Nhà nước kiểm soát và điều chỉnh giảm lãi suất vay chiết khấu, những Ngân hàng thương mại vay nhiều hơn, cung tiền tăng lên .

Hạn mức tín dụng

Đây là mức dư nợ tối đa Ngân hàng Nhà nước pháp luật mà những Ngân hàng thương mại phải chấp hành khi cấp tín dụng thanh toán cho nền kinh tế tài chính. Ngân hàng Nhà nước kiểm soát và điều chỉnh hạn mức tín dụng thanh toán tăng, cung tiền tăng ; kiểm soát và điều chỉnh hạn mức tín dụng thanh toán giảm, cung tiền giảm .

Nghiệp vụ thị trường mở

Nghiệp vụ thị trường mở là việc Ngân hàng Nhà nước mua hoặc bán những loại sàn chứng khoán trên thị trường mở. Việc này ảnh hưởng tác động đến lượng dự trữ của những Ngân hàng thương mại, ảnh hưởng tác động đến việc đáp ứng tín dụng thanh toán của họ ra thị trường, từ đó kiểm soát và điều chỉnh lượng cung tiền .
Nếu Ngân hàng Nhà nước mua sàn chứng khoán trên thị trường mở, những Ngân hàng thương mại có thêm khoản tiền dự trữ, lượng cung tiền cho nền kinh tế tài chính tăng. Ngược lại, nếu Ngân hàng Nhà nước bán sàn chứng khoán, lượng cung tiền sẽ giảm. Đây chính là tiềm năng của chính sách tiền tệ .

Tái cấp vốn

Là việc Ngân hàng Nhà nước cấp tín dụng thanh toán cho những Ngân hàng thương mại trải qua việc mua và bán sách vở có giá, từ đó cung ứng nguồn vốn thời gian ngắn và phương tiện đi lại giao dịch thanh toán cho Ngân hàng thương mại. Qua đó, Ngân hàng Nhà nước đã tăng lượng tiền đáp ứng cho nền kinh tế tài chính .
Xem thêm :

Chính sách tiền tệ có vai trò gì với nền kinh tế?

Chính sách tiền tệ có vai trò quan trọng trong việc điều tiết lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế tài chính. Thông qua chính sách này, nhà nước và Ngân hàng Nhà nước trấn áp được mạng lưới hệ thống tiền tệ .
Qua đó thực thi những tiềm năng như kiềm chế lạm phát kinh tế, giảm tỷ suất thất nghiệp, bình ổn giá, không thay đổi nhu cầu mua sắm của đồng xu tiền, thôi thúc tăng trưởng kinh tế tài chính. Đây cũng là công cụ để Ngân hàng Nhà nước trấn áp hoạt động giải trí của hàng loạt Ngân hàng thương mại và Tổ chức tín dụng thanh toán trên toàn nước .

Chinh-sach-tien-te-co-vai-tro-gi-voi-nen-kinh-te

Ví dụ: Dịch bệnh covid 19 ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện chính sách tiền tệ để ổn định tình hình kinh tế. Tiêu biểu nhất là việc cắt giảm lãi suất, nhờ đó giảm gánh nặng tài chính và đẩy mạnh hoạt động đầu tư kinh doanh, thúc đẩy kinh tế phát triển trong tình hình dịch bệnh.

Cũng trong tình cảnh khó khăn vất vả của dịch bệnh, tại Quyết định số 15/2020 / QĐ-TTG của Thủ tướng nhà nước, Ngân hàng Nhà nước thực thi tái cấp vốn cho Ngân hàng chính sách xã hội. Qua đó, người sử dụng lao động vay trả lương ngừng việc cho người lao động .

Trên đây là những thông tin cơ bản nhất về định nghĩa, công cụ, mục tiêu và vai trò của chính sách tiền tệ. Hy vọng những thông tin này giúp bạn hiểu rõ về chính sách tiền tệ là gì và việc thực hiện chính sách của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong tình hình hiện nay.

Có thể bạn quan tâm
Alternate Text Gọi ngay
XSMB