Thấy lì xì là thấy Tết

Tết đến, Xuân về, cùng với bánh chưng xanh, câu đối thì những phong bao lì xì đỏ trên tay của những đứa trẻ hồn nhiên làm cho không khí ngày Xuân thêm vui tươi. Giống như nhiều nước Á Đông, dân cư Nước Ta rất coi trọng lì xì lấy may đầu năm .Lì xì đầu năm là nét đẹp văn hóa của người Việt
Nguồn gốc của phong tục lì xì xuất phát từ nhiều câu truyện khác nhau, bộc lộ sự phong phú và đa dạng, những cách lý giải phát minh sáng tạo nhằm mục đích lưu giữ truyền thống cuội nguồn văn hóa truyền thống dân tộc bản địa của ông cha ta. Tiền lì xì, mừng tuổi, chính là thứ tiền đem lại cái hên, điều lành, điều tốt, cho trẻ nhỏ dịp đầu Xuân. Vì lẽ đó, người Nước Ta theo tục lệ từ xưa, hàng năm, cứ vào sáng mùng Một Tết Nguyên đán là con cháu trong nhà lần lượt nói lời chúc Tết, chúc thọ và Tặng Kèm quà hoặc một số tiền cho ông bà, cha mẹ mình. Sau đó, con cháu được ông bà, cha mẹ lì xì lại một phong bao màu đỏ, bên trong đựng một chút ít tiền gọi là lấy hên và mang lại niềm vui trong ngày đầu năm mới .
Phong tục lì xì ngày Tết với nhiều ý nghĩa như vậy tuy nhiên nó đã có những biến hóa và sự chi phối khác nhau trong thời đại kinh tế thị trường. Nhiều người coi lì xì Tết của con mình hay chính của bản thân là một “ nguồn thu hợp pháp ” và đặt vào đó sự cân – đong – đo – đếm giá trị đồng xu tiền. Nhiều người đã biến chuyện lì xì thành văn hóa “ phong bì ” để mong thăng quan, tiến chức, để nhẹ nhàng trong quan hệ xã hội làm ăn. Chính thói thực dụng của người lớn đã vô tình lây sang con trẻ và làm mất đi vẻ đẹp vốn có của tục lì xì .

Sự hiện diện của bánh chưng xanh, câu đối đỏ, cùng với những xấp phong bao lì xì báo hiệu niềm vui của ngày Tết Nguyên đán đã về. Tục lì xì hay mừng tuổi được mọi người dân Việt Nam rất coi trọng bởi đó là nét đẹp truyền thống đáng được gìn giữ và lưu truyền. Do vậy, chúng ta cần hiểu đúng, thực hiện đúng thì việc lì xì đầu năm mới mang lại ý nghĩa tốt đẹp như đúng những gì ông cha ta đã mong ước.

Bạn đang đọc: Thấy lì xì là thấy Tết

Nguồn gốc của tục lệ lì xì đầu năm mới

Lì xì là một tên gọi của tục lệ trong dịp Tết Nguyên đán ở những nước Á Đông và Nước Ta, đó là lệ đặt tiền vào chiếc phong bì nhỏ có trang trí màu vàng son rực rỡ tỏa nắng để mừng tuổi trẻ nhỏ. Trong phương ngữ miền Nam của tiếng Việt, tiền ấy được gọi là tiền lì xì .
Tục lệ lì xì đầu năm mới đã có từ thời thời xưa, nguồn gốc từ Trung Quốc. Tương truyền, có một con hồ ly tinh chuyên Open vào đêm giao thừa, thích xoa đầu những đứa trẻ đang ngủ yên giấc làm chúng bị sốt cao hoặc trở nên ngớ ngẩn. Vì thế những mái ấm gia đình có con nhỏ phải thức cả đêm để canh không cho yêu tinh làm hại con mình .
Một lần, 8 vị tiên đi ngang thấy vậy liền hóa thành những đồng xu tiền nằm bên chỗ mấy đứa trẻ, cha mẹ chúng cũng đem gói những đồng xu tiền này vào tấm vải đỏ để xua đuổi hồ ly tinh. Không ngờ phép lạ ấy lại thật sự hữu dụng. Khi con quái vật đến, những đồng xu tiền lóe lên khiến nó sợ phải bỏ chạy .

Câu chuyện này nhanh chóng lan truyền khắp nhân gian. Từ đó, mỗi lần Tết đến, người ta lại bỏ tiền vào trong những cái túi màu đỏ tặng trẻ con, để trẻ chóng lớn và khỏe mạnh và hành động đó chính là lì xì, hay còn gọi là mừng tuổi đầu năm mới.

Ý nghĩa phong tục lì xì ngày Tết

Lì xì đầu năm là một phong tục văn hóa truyền thống tốt đẹp của người Việt, cũng như nhiều nước trong khu vực, với mong ước những điều tốt đẹp như mong muốn sẽ đến từ những ngày đầu năm mới. Lì xì không chỉ số lượng giới hạn trong mùng Một Tết mà hoàn toàn có thể lì xì trong suốt ba ngày đầu năm, thậm chí còn lê dài đến tận những ngày mùng Chín, mùng Mười của Tết .
Phong bao lì xì cũng mang nhiều ý nghĩ tốt đẹp tượng trưng cho sự kín kẽ – không muốn có sự so bì, xích mích, không vui trong ngày Tết. Bao lì xì thường có màu đỏ, với người Châu Á Thái Bình Dương màu đỏ là một trong những màu cát tường như ý nhất trong những liên hoan. Hơn nữa, phong bao lì xì còn tượng trưng cho tài lộc, nhiều người cho rằng người cho đi hay nhận được càng nhiều bao lì xì thì người ta càng tin rằng mình đã phát lộc phát lộc .
Theo phong tục của người Việt cứ vào sáng mùng Một Tết, tổng thể mọi người trong mái ấm gia đình sẽ quây quần bên nhau để dùng cơm và chúc nhau những lời chúc tốt đẹp, sau đó cùng nhau đi đến từng mái ấm gia đình để chúc Tết .
Trước tiên con cháu sẽ chúc thọ và Tặng cho ông bà, cha mẹ mình một món quà nhỏ. Sau đó, con cháu sẽ được ông bà, cha mẹ lì xì lại một phong bao lì xì đỏ, bên trong sẽ có một chút ít tiền đấy gọi là lấy hên, nhận suôn sẻ và mang lại niềm vui cả năm cho mọi người trong những ngày đầu năm mới. Con cháu nhận được bao lì xì cũng như nhận được tình yêu thương của ông bà cha mẹ dành cho .
Tương tự như vậy khi có khách đến chơi nhà vào những dịp Tết, nếu mái ấm gia đình gia chủ có con nhỏ thì khách sẽ không quên mừng tuổi cho cháu của gia chủ kèm theo những lời chúc phúc, như mong muốn đầu năm, đồng thời gia chủ cũng gửi lại những lời chúc sức khỏe thể chất, suôn sẻ phát đạt cho khách .

Ý nghĩa của lì xì không nằm ở giá trị của đồng tiền mà là lòng mong ước cầu chúc cho các cháu hay ăn chóng lớn, vui chơi, học hành tấn tới, còn những người lớn tuổi thì có thật nhiều sức khỏe để có thể bên con cháu thật lâu.

Những điều ít biết về nét đẹp của việc dán kín bao lì xì

Theo người xưa, bao lì xì luôn được dán kín để không ai biết được trong đó bao nhiêu tiền. Theo quan điểm của phương Đông, bao lì xì không được để cho người khác biết số tiền trong đó, một mặt là biểu lộ sự lịch sự và trang nhã ; mặt khác là tránh những sự so bì giữa những đứa trẻ với nhau. Đây là một sự tinh xảo mà đôi lúc tất cả chúng ta không lưu tâm nên dễ dẫn đến những trường hợp dở khóc dở cười trong tục mừng tuổi đầu năm .
Nhưng lúc bấy giờ, ý niệm này dần không còn trong dân gian nữa bởi bao lì xì trở nên nhiều mẫu mã, thích mắt hơn tương thích với thị hiếu của người văn minh .

Tại sao người ta thường nuôi heo đất sau Tết?

Tuổi thơ ai cũng đã từng một lần nuôi heo đất, nhất là thời gian sau Tết. Bởi vì, sau Tết những đứa trẻ thường có được rất nhiều tiền lì xì nên chúng được cha mẹ khuyên là cho vào heo đất nuôi để số tiền này được gìn giữ cẩn trọng hơn và để dùng những lúc thiết yếu. Nhưng ý nghĩa sâu xa của việc này là mong ước giáo dục những đứa trẻ biết cách tiêu xài tiền hiệu suất cao, không phung phí .

Có phải chỉ trẻ con mới được nhận lì xì?

Tục lì xì nguyên thủy là dành cho những đứa trẻ với lời chúc sức khỏe và may mắn. Nhưng càng về sau, không chỉ trẻ em mà cả người lớn cũng được con cháu lì xì coi như là một cách báo hiếu cha mẹ, ông bà. Tục lì xì mỗi nước Châu Á cũng có sự khác nhau, ví dụ như ở Nhật, tuổi càng cao thì được nhận lì xì càng nhiều.

Những điều cần tránh khi tặng và nhận lì xì ngày Tết

Chỉ dùng bao lì xì màu đỏ và vàng

Người xưa quan niệm bao lì xì phải là bao đỏ để ứng với sự tích bao lì xì. Bên cạnh đó bao lì xì màu đỏ còn là biểu tượng cho sự may mắn, tài lộc đến nhà.

Xem thêm: Những bệnh thường gặp trong ngày tết liên quan đến thực phẩm

Tránh số 4

Nhiều người vẫn ý niệm rằng ” điều tốt luôn đi đôi “, do vậy, số chẵn là tượng trưng cho những số lượng tốt đẹp. Tiền đặt trong bao lì xì phải là số chẵn .
Những năm gần đây, thay vì lì xì theo những số chẵn 50.000 đồng, 100.000 đồng, … thì nhiều người lúc bấy giờ thích lì xì theo những số lượng suôn sẻ. Chẳng hạn như số 6 có nghĩa là ” Lộc ” hoặc số 8 có nghĩa là ” Phát ” – làm ăn phát đạt ; hay số 10 có nghĩa là tuyệt đối, ….
Một vài số lượng khác như 168 có ý nghĩa là ” Phát lộc phát lộc ” ; 188 có số 8 tượng trưng cho sự phát lộc, phát lộc. Số 188 lặp lại số 8 hai lần ý bảo ” Mau chóng phát lộc phát lộc ” .
1001 là ” độc nhất vô nhị “, muốn bảo người nhận lì xì là duy nhất, không ai hoàn toàn có thể thay thế sửa chữa .
Thế nhưng, số 4 dù cũng là số chẵn, nhưng tiền lì xì ngày Tết cần phải tránh số 4 như 40.000 đồng, 400.000 đồng. Bởi theo dân gian, số 4 là số không như mong muốn .

Không lì xì tiền cũ

Khi lì xì bạn cần phải dùng tiền mới bởi năm mới mọi người đều mong ước những gì đã cũ thì trôi qua và đảm nhiệm những gì mới mẻ và lạ mắt. Bên cạnh đó tiền cũ đặt trong bao lì xì mang lại âm khí xấu. Chính do đó mà dịp cuối năm mọi người thường đi đổi tiền mới là như vậy .

Không lì xì tiền lẻ

Để số tiền chẵn trong bao lì xì với hàm ý một năm rất đầy đủ, toàn vẹn. Tương tự khi bạn đi đám cưới, đám tiệc cũng sử dụng tiền chẵn. Có khi người ta còn chuẩn bị sẵn sàng số tiền ứng với phát lộc phát lộc như 168 ngàn, 188 ngàn .

Không nhận lì xì bằng một tay

Khi nhận lì xì dù là người lớn hay nhỏ hơn đều phải nhận bằng hai tay để bày tỏ sự tôn trọng với người khuyến mãi ngay .

Không vòi thêm lì xì

Nhất là những đứa trẻ thường hay vòi thêm lì xì từ ông bà, cha mẹ, điều này là bất kính cùng với đó là làm mất đi ý nghĩa truyền thống cuội nguồn của bao lì xì ngày đầu năm .

Không mở bao lì xì trước mặt người tặng

Việc mở bao lì xì là việc rất riêng tư và khi mở bao lì xì trước mặt người khuyến mãi được xem như thể hành vi bất lịch sự, xem nặng đồng xu tiền hơn tấm lòng của người khuyến mãi ngay .

Mừng tuổi cho cha mẹ, người lớn tuổi: Cần chú ý số tiền mừng phải tăng theo từng năm, tăng ít hay tăng nhiều đều được, miễn là tăng. Bởi mừng tuổi cho cha mẹ, người lớn tuổi là chúc họ khỏe mạnh, sống lâu, viên mãn, vì vậy năm này cao hơn năm trước sẽ tốt hơn.
Mừng tuổi cho trẻ con, người kém tuổi, số tiền phải đồng nhất, không nên mừng hơn, mừng kém khác nhau. Điều này sẽ tránh được sự so sánh, bì tị của trẻ con, gây tranh cãi ngay đầu năm mới.
Số tiền mừng tuổi cho trẻ con nhất định không được lớn hơn tiền mừng tuổi cho cha mẹ, người lớn. Đây là sự tôn trọng, lễ phép.

Để tục lì xì không bị biến tướng

Ngày nay khi đời sống đã đủ đầy, tục mừng tuổi tuy không còn giữ nguyên như trước và đã có sự phát minh sáng tạo thêm dưới nhiều hình thức nhưng vẫn còn đó ý nghĩa vốn có là trao nhau những ước vọng tốt đẹp ngày đầu năm mới. Theo PGS.TS Nguyễn Văn Huy : “ Nếu trước kia việc trao nhận tiền mừng tuổi chỉ khởi đầu từ ngày mùng 1 Tết thì ngày này, thời gian trao nhận tiền mừng tuổi cũng đã có sự đổi khác, lan rộng ra thời hạn cả về trước Tết và sau Tết cùng việc đến thăm, chúc Tết, khuyến mãi quà … Sự phát sinh này là do biến hóa nếp sống của đời sống tân tiến, khi đời sống vật chất khá đầy đủ thì người ta nghĩ đến tận hưởng nhiều hơn, cũng như việc “ ăn Tết ” không chỉ còn gói gọn trong 3 ngày Tết ” .
Cũng không riêng gì trẻ con mới được nhận tiền mừng tuổi từ người lớn, mà đối tượng người tiêu dùng trao nhận cũng lan rộng ra cho tổng thể. Ngày đầu năm đến văn phòng, ai cũng hân hoan nhận những phong bao lì xì đỏ kèm những lời chúc tốt đẹp. Ăn theo sự phát minh sáng tạo đó là những chiếc vỏ bao lì xì giờ đây cũng được chú trọng hơn về hình thức. Những năm gần đây, ngoài những mẫu theo phong thái truyền thống lịch sử, dù là in ấn hay đồ handmade thì trên thị trường cũng ngập tràn những chiếc phong bao lì xì đẹp mắt bởi những cách trang trí đẹp, độc, lạ như : Làm theo hình chiếc bánh chưng, hình những con giáp của từng năm, in những câu chúc Tết đáng yêu và dễ thương lên vỏ bao lì xì … Một số cơ quan, doanh nghiệp cũng tự làm bao lì xì có in logo đơn vị chức năng để Tặng Ngay cho nhân viên cấp dưới, người mua, vừa là biểu lộ sự trân trọng với người lao động, cũng là một cách truyền thông thương hiệu .
Ngoài ra, trong đời sống văn minh, người ta còn lì xì nhau bằng sách, cây xanh hay đồng xu tiền cổ. Theo phong tục của người Việt, mừng tuổi hầu hết mang tính tượng trưng. Nhà điều tra và nghiên cứu văn hóa truyền thống Nguyễn Hùng Vĩ cho biết : “ Theo những ghi chép hơn 100 năm về tục Tết cụ Phan Kế Bính, mùng 1 Tết, con cháu thường đến mừng tuổi ông bà, cha mẹ và lạy 2 lạy. Sau đó, họ mừng tuổi cho trẻ nhỏ. Đây là một phong tục nên khi mừng tuổi họ chọn những đồng xu, đồng hào, tiền đẹp nhất về mặt hình thức để đem cái tốt, đẹp cho người khác ” .

Cùng với những thay đổi trong điều kiện sống, đời sống văn hóa tinh thần cũng có nhiều đổi mới. Do vậy, phong tục mừng tuổi cũng có những thay đổi, biến dạng. Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Hùng Vĩ cho biết: “Hiện nay, phong tục mừng tuổi có dẫn đến một hệ lụy là tình trạng đổi tiền lẻ, ăn 6, ăn 7, bị cắt giá. Có người đi đổi bằng được tiền 2 đô la, 20.000 đồng, 50.000 đồng nhưng cái đó chỉ là biến dị làm phong phú thêm, không phải tệ nạn. Nhưng, người ta đưa quà Tết, mượn phong tục mừng tuổi để hối lộ là biến tướng phong tục”.

Xem thêm: Tủ lạnh Mitsubishi Inverter bền đẹp, sang choảnh

Trong nhiều trường hợp, đời sống văn minh đã làm tục mừng tuổi bị tác động ảnh hưởng bởi sức nặng vật chất nhưng về cơ bản nó vẫn mang ý nghĩa tốt đẹp cần được lưu giữ. Để phong tục mừng tuổi ngày Tết giữ mãi những nét đẹp vốn có, không chỉ cần phải gìn giữ, lan tỏa văn hóa truyền thống mừng tuổi từ trong mái ấm gia đình, họ hàng đến bạn hữu, đồng nghiệp ngoài xã hội mà hơn hết cần hướng trẻ nhỏ hiểu biết về phong tục đẹp này .
PGS.TS Nguyễn Văn Huy san sẻ : “ Có thể mở màn từ việc dạy đứa trẻ hiểu đúng về cách trao – nhận tiền mừng tuổi, dạy trẻ cách quản trị tiền mừng tuổi sao cho hài hòa và hợp lý. Đơn cử như việc dạy cho trẻ hiểu tiền mừng tuổi là một món quà tiết kiệm ngân sách và chi phí nho nhỏ, hoàn toàn có thể bỏ ống, bỏ lợn, đến cuối năm mới phá ra. Hướng trẻ nhỏ vào việc sử dụng số tiền được mừng tuổi vào việc mua sách vở, vật dụng học tập cho mình hoặc khuyến mãi bạn hữu. Quan trọng nhất là dạy trẻ coi tục mừng tuổi chỉ như một sự tượng trưng cho lời chúc tốt đẹp đầu năm mới ” .

Nhiều chuyên viên cho rằng, phong bao lì xì màu chỉ đơn thuần là món quà suôn sẻ đầu năm. Vì màu đỏ là hình tượng của như mong muốn, thịnh vượng, toàn bộ đều tiềm ẩn trong chiếc phong bao lì xì. Đặc biệt, việc dùng bao lì xì còn bộc lộ sự kín kẽ nhã nhặn bởi tiền mừng tuổi chỉ là tiền như mong muốn không quan trọng số lượng .

Source: https://suachuatulanh.org
Category : Tư Vấn