Sinh 11 Bài 15: Tiêu Hóa Ở Động Vật Lý Thuyết Và Bài Tập – VUIHOC

Tác giả Cô Hiền Trần

17,789

Hệ tiêu hóa ở động vật hoang dã là một trong những hệ đóng vai trò then chốt cho sự sinh trưởng và tăng trưởng của động vật hoang dã. Để khám phá rõ hơn về tiêu hóa ở động vật hoang dã, hãy cùng VUIHOC tìm hiểu và khám phá về các hình thức tiêu hóa, tiến hóa của hệ tiêu hóa và đặc thù tiêu hóa của thú ăn thịt và thú ăn thực vật qua bài viết sau .

1. Tiêu hóa là gì?

tiêu hóa thức ăn - tiêu  hóa là gì?

1.1. Khái niệm

Tiêu hóa là gì ? Tiêu hóa là quy trình biến hóa các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành dạng các chất đơn thuần mà khung hình hoàn toàn có thể hấp thụ được .
Động vật là sinh vật dị dưỡng nên bắt buộc phải lấy các chất dinh dưỡng từ môi trường tự nhiên ngoài ( trong thức ăn ) để sống sót và tăng trưởng .
Các chất dinh dưỡng hữu cơ có trong thức ăn như protein, lipit và cacbohidrat có cấu trúc phức tạp → cần phải được biến hóa thành dạng các chất dinh dưỡng đơn thuần hơn mà khung hình hoàn toàn có thể hấp thụ được trải qua hệ tiêu hóa .
Các chất dinh dưỡng được hấp thụ sẽ đi vào các quy trình chuyển hóa bên trong tế bào ( chuyển hóa nội bào ) .
Các mẫu sản phẩm phụ của quy trình chuyển hóa không thiết yếu so với tế bào sẽ được thải ra ngoài trải qua hệ hô hấp và bài tiết .

1.2. Các hình thức tiêu hóa

Tiêu hóa ở động vật hoang dã được chia làm :

  • Tiêu hóa nội bào : tiêu hóa xảy ra bên trong tế bào nhờ không bào tiêu hóa .
  • Tiêu hóa ngoại bào : tiêu hóa xảy ra bên ngoài tế bào bằng túi tiêu hóa hoặc ống tiêu hóa .

2. Tiêu hoá ở động vật chưa có cơ quan tiêu hoá

Động vật chưa có cơ quan tiêu hóa là động vật hoang dã đơn bào như trùng roi, trùng đế giày, trùng amip. …
Hoạt động tiêu hóa thức ăn ở động vật hoang dã đơn bào diễn ra ngay bên trong tế bào gọi là tiêu hóa nội bào .
Quá trình tiêu hóa nội bào trải qua các tiến trình :

  • Thực bào : Màng tế bào lõm vào bên trong phủ bọc lấy thức ăn hình thành không bào tiêu hóa
  • Tiêu hóa : Lizoxom hợp nhất với không bào tiêu hóa, đưa các enzim tiêu hóa vào thủy phân các chất phức tạp thành các chất dinh dưỡng đơn thuần .
  • Hấp thụ : Chất dinh dưỡng đơn thuần được hấp thu vào tế bào chất, phần không tiêu hóa được của thức ăn được đưa ra khỏi tế bào theo hình thức xuất bào .

tiêu hóa nội bào - sinh 11 bài 15 lý thuyết

3. Tiêu hoá ở động vật có túi tiêu hóa

Đối tượng : Các loài ruột khoang và giun dẹp ( thủy tức, sán, … ) .
Túi tiêu hóa có dạng túi và được hình thành từ nhiều tế bào. Cấu tạo của túi có một lỗ thông duy nhất với bên ngoài vừa làm công dụng của miệng vừa làm công dụng của hậu môn .
Thức ăn trong túi tiêu hóa vừa được tiêu hóa nội bào đồng thời vừa được tiêu hóa ngoại bào. Thành túi tiêu hóa gồm nhiều tế bào tuyến. Các tế bào này tiết ra các enzim tham gia tiêu hóa hóa học thức ăn trong lòng túi .
Diễn biến sự tiêu hóa thức ăn trong túi tiêu hóa :

  • Xúc tua lấy thức ăn từ ngoài môi trường tự nhiên đưa vào túi tiêu hóa .
  • Tiêu hóa ngoại bào xảy ra trong lòng túi nhờ các enzim được tiết bởi các tế bào tuyến .
  • Thức ăn liên tục được đưa vào trong các tế bào trên thành túi tiêu hóa và xảy ra tiêu hóa nội bào .
  • Các chất không tiêu hóa sẽ được thải ra ngoài qua lỗ thông .

tiêu hóa bằng túi tiêu hóa ở thủy tức - tiêu hoá ở động vật

4. Tiêu hoá ở động vật có ống tiêu hóa

Ở động vật hoang dã đa bào, mở màn từ giun đốt, thức ăn đã được tiêu hóa trọn vẹn bằng hình thức tiêu hóa ngoại bào nhờ hoạt động giải trí cơ học của ống tiêu hóa và các enzim trong dịch tiêu hóa .
Ống tiêu hóa cấu trúc từ nhiều cơ quan khác nhau với các công dụng khác nhau : miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột và ở đầu cuối là hậu môn .
Thức ăn được chuyển dời theo 1 chiều trong ống tiêu hóa .
Quá trình tiêu hóa thức ăn ở ống tiêu hóa gồm có tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học .

  • Tiêu hóa cơ học : thức ăn được tiêu hóa ngoại bào nhờ hoạt động giải trí cơ học ( nghiền, co bóp ) của ống tiêu hóa .
  • Tiêu hóa hóa học : nhờ công dụng của enzim trong dịch tiêu hóa biến hóa các chất phức tạp trong thức ăn trở thành những chất dinh dưỡng đơn thuần được hấp thụ vào máu .

Các chất không được tiêu hóa trong ống tiêu hóa được tạo thành phân và thải ra ngoài .

4.1. Ống tiêu hóa đơn thuần

Ở các loài động vật hoang dã không xương sống như giun đốt, côn trùng nhỏ, …

ống tiêu hóa đơn giản - tiêu hóa ở động vật

4.2. Ống tiêu hóa mở màn chuyên hóa

Ở các loài động vật hoang dã có xương sống, động vật hoang dã bậc cao ( chim, thú, người, … )

ống tiêu hóa ở chim - tiêu hóa ở động vật

ống tiêu hóa ở người - tiêu hóa ở động vật

5. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt và thú ăn thực vật

STT

Tên bộ phận

Thú ăn thịt 

Thú ăn thực vật

1 Răng – Răng cửa gặm để lấy thịt ra khỏi xương động vật hoang dã .
– Răng nanh cắm và giữ mồi .
– Răng trước hàm và răng ăn thịt lớn có tính năng cắt thịt thành những mảnh nhỏ .
– Răng hàm ít được sử dụng, có kích cỡ nhỏ .
– Răng nanh giống răng cửa. Khi ăn cỏ các răng này tì lên tấm sừng bên trên để giữ chặt cỏ .
– Răng trước hàm và răng hàm tăng trưởng có nhiều gờ cứng giúp nghiền nát cỏ .
2 Dạ dày – Dạ dày đơn, to .
– Thịt được tiêu hóa cơ học và hóa học giống như dạ dày người .
– Dạ dày ở thỏ và ngựa là dạ dày đơn .
– Dạ dày trâu, bò gồm 4 túi. Thức ăn được đi theo chiều : miệng → dạ cỏ ( tàng trữ và làm mềm thức ăn khô và chứa nhiều vi sinh vật lên men và tiêu hóa xenlulozo ) → dạ tổ ong → miệng → dạ lá sách ( hấp thu bớt nước ) → dạ múi khế ( tiết HCl và enzim pepsin thủy phân protein trong vi sinh vật và dạ cỏ ) .
3 Ruột non – Ruột non ở thú ăn thịt ngắn hơn nhiều khi so sánh với thú ăn thực vật .
– Các chất dinh dưỡng được tiêu hóa và hấp thụ giống như ở người .
– Dài vài chục mét, dài hơn rất nhiều so với ruột non của thú ăn thịt .
– Các chất dinh dưỡng được tiêu hóa và hấp thụ giống như ở người .
4 Manh tràng – Không tăng trưởng và không đảm nhiệm chức năng tiêu hóa . – Rất tăng trưởng, có nhiều vi sinh vật cộng sinh liên tục tiêu hóa xenlulozo và các chất dinh dưỡng trong tế bào thực vật. thành manh tràng hấp thụ các chất dinh dưỡng đơn thuần .

 6. Một số bài tập trắc nghiệm về tiêu hóa ở động vật

Câu 1: Tiêu hóa là quá trình:

  1. Biến đổi thức ăn thành dạng các hợp chất hữu cơ .
  2. Tạo thành các hợp chất dinh dưỡng và nguồn năng lượng .
  3. Tạo ra nguồn năng lượng và biến hóa thức ăn thành các chất dinh dưỡng .
  4. Biến đổi các chất dinh dưỡng phức tạo có trong thức ăn thành các chất đơn giản mà cơ thể có thể hấp thụ được.

→ Đáp án đúng là D .
Giải thích : Tiêu hóa là quy trình biến hóa các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành dạng các chất đơn thuần mà khung hình hoàn toàn có thể hấp thụ được .

Câu 2: Tiêu hóa nội bào là:

  1. Sự tiêu hóa diễn ra bên trong tế bào, thức ăn được tiêu hóa trong không bào tiêu hóa .
  2. Sự tiêu hóa diễn ra bên ngoài tế bào .
  3. Sự tiêu hóa diễn ra cả bên trong và bên ngoài tế bào .
  4. Sự tiêu hóa thức ăn bên trong túi tiêu hóa .

→ Đáp án đúng là A .
Giải thích : Tiêu hóa nội bào : tiêu hóa xảy ra bên trong tế bào nhờ không bào tiêu hóa .

Câu 3: Quá trình tiêu hoá ở loài động vật có ống tiêu hoá được mô tả như thế nào?

  1. Thức ăn đi vào ống tiêu hóa được đổi khác cơ học trở thành chất đơn thuần và được hấp thụ vào máu .
  2. Thức ăn đi vào ống tiêu hóa được biến hóa cơ học và hóa học trở thành chất đơn thuần và được hấp thụ vào máu .
  3. Thức ăn đi vào ống tiêu hóa được biến hóa hóa học trở thành chất đơn thuần và được hấp thụ vào máu .
  4. Thức ăn đi vào ống tiêu hóa được biến hóa cơ học trở thành chất đơn thuần và được hấp thụ vào mọi tế bào .

→ Đáp án đúng là B .
Giải thích : Quá trình tiêu hóa thức ăn ở ống tiêu hóa gồm có tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học .

  • Tiêu hóa cơ học : thức ăn được tiêu hóa ngoại bào nhờ hoạt động giải trí cơ học ( nghiền, co bóp ) của ống tiêu hóa .
  • Tiêu hóa hóa học : nhờ công dụng của enzim trong dịch tiêu hóa biến hóa các chất phức tạp trong thức ăn trở thành những chất dinh dưỡng đơn thuần được hấp thụ vào máu .

Câu 4: Sự tiến hoá của các hình thức tiêu hoá diễn ra theo thứ tự nào?

  1. Tiêu hóa nội bào → Tiêu hóa nội bào phối hợp với tiêu hóa ngoại bào → tiêu hóa ngoại bào .
  2. Tiêu hóa ngoại bào → Tiêu hóa nội bào phối hợp với tiêu hóa ngoại bào → tiêu hóa nội bào .
  3. Tiêu hóa nội bào → tiêu hóa ngoại bào → Tiêu hóa nội bào phối hợp với tiêu hóa ngoại bào .
  4. Tiêu hóa nội bào phối hợp với tiêu hóa ngoại bào → Tiêu hóa nội bào → tiêu hóa ngoại bào .

→ Đáp án đúng là A .
Giải thích : Tiêu hóa nội bào ( tiêu hóa ở động vật hoang dã chưa có cơ quan tiêu hóa ) → Tiêu hóa nội bào phối hợp với ngoại bào ( tiêu hóa bằng túi tiêu hóa ) → tiêu hóa ngoại bào ( tiêu hóa bằng ống tiêu hóa ) .

Câu 5: Thứ tự các cơ quan trong ống tiêu hóa của người là:

  1. Miệng → ruột non → dạ dày → hầu → ruột già → hậu môn .
  2. Miệng → thực quản → dạ dày → ruột non → ruột già → hậu môn .
  3. Miệng → ruột non → thực quản → dạ dày → ruột già → hậu môn .
  4. Miệng → dạ dày → ruột non → thực quản → ruột già → hậu môn .

→ Đáp án đúng là B .
Giải thích : Ống tiêu hóa cấu trúc từ nhiều cơ quan khác nhau với các công dụng khác nhau : miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột ( ruột non, ruột già ) và ở đầu cuối là hậu môn .

Câu 6: Quá trình tiêu hoá ở loài động vật có túi tiêu hoá chủ yếu được mô tả như thế nào?

  1. Thức ăn được tiêu hóa nội bào nhờ enzim thủy phân chất dinh dưỡng phức tạp thành những chất đơn thuần mà khung hình hoàn toàn có thể hấp thụ được .
  2. Thức ăn được tiêu hóa ngoại bào nhờ sự co bóp của khoang túi biến hóa chất dinh dưỡng phức tạp thành những chất đơn thuần .
  3. Thức ăn được tiêu hóa ngoại bào ( nhờ enzim thủy phân được tiết ra bởi các tế bào tuyến trong khoang túi ) và tiêu hóa nội bào .
  4. Thức ăn được tiêu hóa ngoại bào nhờ các enzim thủy phân chất dinh dưỡng phức tạp bên khoang túi .

→ Đáp án đúng là C .
Giải thích : Diễn biến sự tiêu hóa thức ăn bằng túi tiêu hóa :

  • Xúc tua lấy thức ăn từ ngoài thiên nhiên và môi trường đưa vào túi tiêu hóa .
  • Tiêu hóa ngoại bào xảy ra trong lòng túi nhờ các enzim được tiết bởi các tế bào tuyến .
  • Thức ăn liên tục được đưa vào trong các tế bào trên thành túi tiêu hóa và xảy ra tiêu hóa nội bào .
  • Các chất không tiêu hóa sẽ được thải ra ngoài qua lỗ thông .

Câu 7: Quá trình tiêu hoá ở loài động vật chưa có cơ quan tiêu hoá chủ yếu được mô tả như thế nào?

  1. Các enzim trong lizôxôm đi vào không bào được tiêu hóa, thủy phân các chất hữu cơ có trong thức ăn thành các chất đơn thuần mà khung hình có năng lực hấp thụ được .
  2. Các enzim trong riboxom đi vào không bào tiêu hóa, thủy phân các chất hữu cơ có trong thức ăn thành những chất đơn thuần mà khung hình hoàn toàn có thể hấp thụ được
  3. Các enzim trong peroxixom đi vào không bào tiêu hóa, thủy phân các chất hữu cơ có trong thức ăn thành những chất đơn thuần mà khung hình hoàn toàn có thể hấp thụ được .
  4. Các enzim từ cỗ máy gôngi đi vào không bào tiêu hóa, thủy phân các chất hữu cơ có trong thức ăn thành những chất đơn thuần mà khung hình hoàn toàn có thể hấp thụ được .

→ Đáp án đúng là C .
Giải thích : Quá trình tiêu hóa nội bào trải qua các tiến trình :

  • Thực bào : Màng tế bào lõm vào bên trong phủ bọc lấy thức ăn hình thành không bào tiêu hóa
  • Tiêu hóa : Lizoxom hợp nhất với không bào tiêu hóa, đưa các enzim tiêu hóa vào thủy phân các chất phức tạp thành các chất dinh dưỡng đơn thuần
  • Hấp thụ : Chất dinh dưỡng đơn thuần được hấp thu vào tế bào chất, phần không tiêu hóa được của thức ăn được đưa ra khỏi tế bào theo hình thức xuất bào .

Câu 8: Khi nói về quá trình tiêu hóa thức ăn ở động vật có túi tiêu hóa, phát biểu nào dưới đây là đúng?

  1. Thức ăn trong túi tiêu hóa chỉ được tiêu hóa về mặt cơ học .
  2. Trong túi tiêu hóa, thức ăn chỉ được tiêu hóa về mặt hóa học .
  3. Thức ăn được tiêu hóa ngoại bào nhờ enzim trong lizôxôm .
  4. Thức ăn trong túi tiêu hóa vừa được tiêu hóa ngoại bào và vừa được tiêu hóa nội bào .

→ Đáp án đúng là D .
Giải thích : Túi tiêu hóa có dạng túi và được hình thành từ nhiều tế bào. Cấu tạo của túi có một lỗ thông duy nhất với bên ngoài vừa làm tính năng của miệng vừa làm tính năng của hậu môn. Thức ăn trong túi tiêu hóa vừa được tiêu hóa nội bào và vừa được tiêu hóa ngoại bào .

Câu 9: Ống tiêu hóa ở một số động vật giun đất, châu chấu và chim có cơ quan khác với ống tiêu hóa ở người là:

  1. Diều, thực quản ở giun đất và côn trùng nhỏ .
  2. Diều, dạ dày cơ ( mề ) ở chim .
  3. Diều, thực quản của giun đất và chim .
  4. Diều ở giun đất và châu chấu ; diều, dạ dày cơ ( mề ) ở chim .

→ Đáp án đúng là D .
Giải thích : ống tiêu hóa ở giun đất, châu chấu và chim đều có diều – ở người không có. Ngoài ra ở chim còn có thêm dạ dày cơ ( mề ) mà không có ở người .

Câu 10: Ý nào dưới đây không chính chính xác về ưu điểm của túi tiêu hoá so với ống tiêu hoá?

  1. Dịch tiêu hóa không bị hòa loãng .
  2. Dịch tiêu hóa được hòa loãng .
  3. Ống tiêu hóa được phân hóa thành các bộ phận khác nhau tạo cho sự chuyển hóa về mặt tính năng .
  4. Kết hợp giữa tiêu hoá hoá học và tiêu hóa cơ học.

→ Đáp án đúng là B .
Giải thích : dịch tiêu hóa loãng làm hạn chế năng lực tiêu hóa. Dịch tiêu hóa bị hòa loãng có ở động vật hoang dã tiêu hóa bằng túi tiêu hóa, ở động vật hoang dã tiêu hóa bằng ống tiêu hóa, dịch không bị hòa loãng .

Trên đây là hàng loạt những thông tin thiết yếu tương quan đến tiêu hóa ở động vật hoang dã. Đây là một phần rất quan trọng trong chương trình Sinh học lớp 11 nhu yếu các em phải nắm thật chắc. Chúc các em ôn tập tốt. Ngoài ra, em hoàn toàn có thể truy vấn ngay vào Vuihoc. vn để xem thêm các bài giảng hoặc liên hệ tới TT tương hỗ để nhận thêm bài giảng và chuẩn bị sẵn sàng được kiến thức và kỹ năng tốt nhất cho kỳ thi trung học phổ thông vương quốc sắp tới nhé !

Có thể bạn quan tâm
Alternate Text Gọi ngay
XSMB